نحوه ی تعمیرو ریکاوری انواع هارد

 

در این محتوا می‌خواهیم بررسی کنیم از کجا بفهمیم هارد خراب شده و ایا هارد قابل تعمیره؟ دیتا ریکاوری چه انواع و سطوحی دارد و فارغ از اینکه روی چه رسانه‌ای دیتا ذخیره شده است، متخصصین دیتاریکاوری چگونه دیتا را در هارد دیسک های مغناطیسی – مکانیکی برمی‌گردانند. سطوح مختلف و علت خرابی هر سطح و در نهایت فرمول محاسبه هزینه بازیابی و ریکاوری اطلاعات را توضیح خواهیم داد.

عوامل اصلی خراب شدن هارد

بعد از ضربه خوردن، گرما یکی از اصلی ترین عوامل خراب شدن هارد دیسک است. با بالا رفتن دما تخلخل مولکولی پلیت تغییر پیدا می‌کند و با رد شدن هد از روی پلیت، تاثیر عمیقتری روی پلیت می‌گذارد. پس از خنک شدن هارد دیسک و زمان خواندن این صفحه و پلیت، نمی‌تواند تاثیر عمق به جا مانده را جبران کند و دیتا تغییر می‌کند و صفر و یک ها جابجا می‌شود. در قدم اول دچار بدسکتور لاجیکال می‌شود و در قدم دوم و کار کردن هارد این بدسکتور لاجیکال تبدیل به بدسکتور فیزیکی می‌شود.

همان طور که به خنک شدن کارت گرافیک اهمیت می‌دهید به خنک شدن هارد دیسک هم توجه داشته باشید مثلا در سیستم های گیمینگ که کارت گرافیک گرما تولید می‌کند این نکته را باید مورد توجه قرار دهید و تهویه خوبی روی سیستم در نظر بگیرید.

 انواع آسیب هارد و بازیابی اطلاعات

بازیابی اطلاعات به ۳ بخش یا سطح تقسیم می‌شود و هر یک از این سطوح، ابزارهای و شرایط خودشان را دارند. در ادامه به بررسی کامل انواع ریکاوری و بازیابی اطلاعات می‌پردازیم. در این بررسی به موارد زیر می‌پردازیم:

  • بازیابی در سطح نرم افزاری و منطقی
  • بازیابی در سطح میان افزاری یا Firmware
  • بازیابی در سطح سخت افزاری
  • هزینه ریکاوری هارد

 

سطح ۱: بازیابی هارد در سطح نرم افزاری و منطقی

این سطح، هزینه و زمان کمتری لازم دارد و شاید بتوانید خودتان هم انجام دهید. در سطح یک، به صورت نرم افزاری دچار مشکل شده‌اید یعنی منطق نرم افزاری شما برای ذخیره اطلاعات دچار اختلال شده است مثلا:

  1. دیتا را پاک کرده‌اید.
  2. هارد دیسک را اشتباهی فرمت کرده‌اید.
  3. در اثر خطا در ذخیره سازی، ایندکسینگ دچار اختلال شده است.
  4. ایندکس شما به هم ریخته و مستر بوت ریکورد – Master Boot Record شما دچار اختلال شده است.
  5. MFT دچار اختلال شده است.

در این شرایط استوریج یا سامانه ذخیره سازی شما سالم است یعنی هارد دیسک شما سالم است اما به هر دلیلی به دیتای داخل آن دسترسی ندارید.

معمولا توصیه اشتباهی که در این موارد ارایه می‌شود این است که فرمت کنید، نرم افزار دیتا ریکاوری نصب کنید و دیتا را ریکاوری کنید.

نکته اینجاست که اگر فرمت انجام نشود، امکان بازیابی اطلاعات و تحویل دیتا در مکان قبلی خودش به شما در کمتر از ۱۵ دقیقه امکان‌پذیر است. این کار با هزینه بسیار کم و حتی بدون نیاز به مراجعه به مراکز بازیابی اطلاعات (انجام کار از راه دور) قابل انجام است. حتی می‌توانید خودتان هم این کار را انجام دهید فقط کافی است اصول اولیه ریکاوری را بلد باشید.

حال بیایید ببینیم فرمت کردن چه مشکلاتی در زمینه ریکاوری دیتا به وجود می‌آورد. برای پاسخ به این سوال ابتدا انواع فرمت را بررسی می‌کنیم.

انواع فرمت هارد

  1. Quick Format: سریع و راحت انجام می‌شود، فقط ایندسینگ را از بین می‌برد و با چیز دیگری کار ندارد. ایندکسینگ جدولی است که توضیح می‌دهد فلان تصویر یا فلان فایل در کدام LBA و سکتور ذخیره شده است مثلا از LBA شماره ۱۰ تا LBA شماره ۴۰۰.
  2. Full Format: ایندسینگ را پاک می‌کند و مابقی سکتورها را تا آخر فقط Verify می‌کند که آیا سلامت دارند یا ندارند. اما تغییر ماهیتی روی سکتورها انجام نمی‌شود.
  3. Low Level Format: از LBA 0 تا آخرین LBA، آن چیزی که به آن دستور می‌دهیم شروع به ذخیره سازی می‌کند. مثلا از ابتدا تا انتهای هارد دیسک را با صفر بنویس. در این حالت هارد دیسک بازنویسی یا Overwrite می‌کند یعنی همه سکتورها را از اول شروع به نوشتن می‌کند. البته اساسا این نوع فرمت، فرمت نیست بازنویسی است.

چرا نباید در بازیابی اطلاعات، هارد را فرمت کرد؟

در حالت Quick Format، اطلاعات به سادگی و در کوتاه‌ترین زمان قابل بازیابی است. در حالت Low Level Format دیگر اطلاعات قابل بازیابی نیست چون دیتا بازنویسی شده است.

شما نمی‌دانید کدام یک از سه نوع فرمت روی هارددیسک شما انجام می‌شود مثلا در در دوربین عکاسی، تلفیقی از حالت اول و سوم انجام می‌شود تا دوربین را برای ذخیره سازی مجدد آماده کند. پس فقط کافیست عکاسان، استیک کارت خود را داخل دوربینشان فرمت کنند. همه ئچیز به هم می‌ریزد و دیتا ریکاوری تقریبا غیرممکن می‌شود هرچند که در فالنیک – ایران اچ پی، چنین مواردی هم با موفقیت بازیابی شده‌اند.

تا به اینجا متوجه شدیم که اطلاعات در چه حدی قابل بازیابی است و در چه حدی نیست.

سطح ۲: بازیابی هارد در سطح میان افزاری یا Firmware

در سطح ۲ هارد دیسک دیگر به صورت طبیعی قابل شناسایی نیست یعنی وقتی هارد را به سیستم وصل می‌کنید هارد دیسک توسط سیستم عامل به درستی شناسایی نمی‌شود و موارد زیر اتفاق می‌افتد:

  1. پارتیشن شناسایی نمی‌شود.
  2. موتور روشن نمی‌شود.
  3. موتور روشن می‌شود ولی حجم هارد دیسک اشتباه دیده می‌شود و …

در چنین مواردی دو حالت وجود دارد که تحت عنوان سطح دو و سطح سه بررسی می‌کنیم.

Firmware یا فریمور چیست؟

Firmware یا فریمور در هر قطعه‌‌ای وجود دارد و نقش ارتباط دهنده میان سخت افزار و نرم افزار یک سیستم را بر عهده دارد. به عبارت دیگر فریمور ترکیبی از سخت افزار و نرم افزار است و شرکت سازنده در زمان تولید آن را اجرا می‌‌کند. این ترکیب در همه تجهیزات هوشمند مانند مودم‌‌ها، چراغ‌‌های راهنمایی، کنترل تلویزیون و غیره وجود دارد. با استفاده از فریمور می‌‌توان دستگاه را کنترل کرد و در واقع فریمور رابطی است میان کاربر و سخت افزار.

فریمور یعنی میان افزاری که سخت افزار شما را برای سیستم عامل قابل فهم می‌کند. Firmware در هارد، نرم افزاری در سخت افزار است که به هارد کمک می‌کند توسط سیستم عامل شناسایی شود. فریمور هارد شامل ROM، ماژول و تنظیماتی مثل S.M.A.R.T است. (S.M.A.R.T سیستم کنترلی است که با ابزارهایی به آن دسترسی ویژه پیدا می‌کنیم).

Firmware هر دستگاه، اهمیت بسیاری دارد ولی به دور از خرابی و مشکل هم نیست. اگر فریمور هارد دچار مشکل شود، امکان دسترسی به اطلاعات ذخیره شده روی آن وجود ندارد. اگر فریمور هارد دچار مشکل شده باشد در سطح ۲ هستیم و برای بازیابی اطلاعات هارد با مشکل فریمور باید ابتدا مشکل فریمور بر طرف شده و هارد تعمیر شود. با اصلاح و تعمیر هارد، داده‌‌ها روی آن باقی می‌ماند و امکان بازیابی وجود دارد.

اصلاح و بر طرف کردن مشکل فریمور کاری تخصصی است و نیاز به استفاده از دانش و مهارت تکنسین‌‌های مجرب دارد.

چرا Firmware، خراب می‌شود؟

آیا تا به حال هنگام کار با نرم افزار مثلا Adobe Flash یا Internet Explorer مواجه شده‌اید؟ معمولا تولیدکنندگان نرم افزار با ارایه آپدیتی از نرم افزار، باگ‌های آن را برطرف می‌کنند. فریمور هارد هم مانند نرم افزارهای دیگر، ممکن است دچار باگ شود.

اغلب خرابی‌های فریمور به دلیل اتفاق می‌افتد:

  1. دلیل اصلی: تعداد زیاد سکتورهای غیرقابل خوانش یا همان بدسکتور
  2. دلیل دوم: خرابی بخش‌های خاصی از فریمور مخصوصا در (growth defect list (G-List و ماژول‌های فریموری .S.M.A.R.T

خرابی Firmware، علایم و نشانه‌‌هایی در پی دارد و با توجه به آن‌ها می‌‌توان به تشخیص خرابی و سپس بازیابی اطلاعات هارد با مشکل Firmware پرداخت. از جمله علایم و نشانه‌‌های خرابی فریمور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • هارد درایو به وسیله کامپیوتر و یا بایوس شناسایی نمی‌‌شود.
  • نمایش نادرست ظرفیت هارد درایو
  • شنیده شدن صداهای ناهنجار از هارد درایو
  • کار کردن و پاسخ‌دهی بسیار کند هارد درایو
  • درست کار نکردن درایو
  • با وجود این که هارد درایو به درستی شناسایی می‌‌شود، ولی هیچ آدرس سکتوری قابل دسترسی نیست.
  • مقدار دهی اولیه درایو انجام نمی‌شود.

اساسا امکان تشخیص این که فریمور خراب شده و یا آسیب دیده وجود ندارد و علایم و نشانه‌های مشکل فریمور به صورت خودکار نمایان نمی‌‌شود. اما معنی این نشانه‌ها این است که به احتمال زیاد فریمور دچار مشکل شده است.

چگونگی دسترسی به فریمور هارد

فریمور هارد در قسمتی از پلاترها به نام ناحیه سیستمی یا ناحیه سرویس نوشته می‌شود. فریمور نوعی نرم افزاری است و ماژول‌‌هایی دارد که مسئول عملکردهای خاصی در هارد دیسک هستند مانند دسترسی به داده‌‌ها، خواندن و نوشتن هارد. پس وقتی فریمور با مشکل مواجه شود، باعث غیر قابل دسترس شدن اطلاعات و داده‌‌های ذخیره شده روی هارد می‌‌شود. برخی از این ماژول‌ها مسئول تعمیر دیگر ماژول‌ها هنگام خرابی هستند.

برای ویرایش ماژول‌های فریمور باید به Service Area یا همان SA دسترسی یافت. ماژول‌های فریموری حیاتی در بیشتر هارد ها (به جز هاردهای توشیبا) در قسمتی از پلاترها به نام ناحیه سیستمی یا ناحیه سرویس نوشته می‌شود. معمولا ناحیه سرویس در در هر دو طرف پلاتر ذخیره می‌شود که به ناحیه سرویس اولیه و ثانویه شناخته می‌شود. SA ثانویه به عنوان بکاپی برای درست کردن ماژول‌های فریموری خراب در SA اولیه استفاده می‌شود (یا برعکس).

دسترسی به این فضا بدون تجهیزات تخصصی ممکن نیست. تعداد تولیدکنندگان چنین تجهیزاتی نیز کم است. برخی از این تجهیزات عبارتند از:

  1. Ace Laboratory’s PC3000
  2. Salvation Data’sHDD Doctor Suite
  3. Atola’s Insight

تمام این محصولات نیاز به سرمایه زیادی دارند و باید چگونگی استفاده درست از آن‌ها را هم یاد بگیرید. بناربراین بعید است که مغازه‌های کامپیوتری یا شرکت‌های پشتیبانی IT به چنین تجهیزاتی دسترسی داشته باشند.

برای شناسایی و بازیابی اطلاعات هارد با مشکل فریمور از دستگاه‌‌هایی مانند PC3000 و MRT استفاده می‌‌شود. البته نکته‌‌ای که باید در نظر داشت، این است که کوچک‌‌ترین اشتباه در زمینه بازیابی و ریکاوری اطلاعات هارد با مشکل فریمور می‌‌تواند سبب از دست رفتن هارد و اطلاعات شما شود.

بازیابی و ریکاوری اطلاعات هارد با مشکل Firmware

اولین نکته برای بازیابی اطلاعات هارد با مشکل فریمور تلاش برای قابل دسترس کردن هارد است. در این صورت اطلاعات و داده‌‌های ذخیره شده روی آن قابل بازیابی و ریکاوری است. یادتان باشد این کار را فقط به دست افرادی با مهارت لازم و کافی بسپارید. روش‌های تعمیر و رفع مشکل فریمور در بسیاری مواقع بستگی به تولید کننده HDD دارد و می‌‌تواند متفاوت باشد.

ایرادات میان افزاری و فریموری با سیستم های معمولی قابل حل نیست. در ادامه چند نمونه از این مشکلات را بررسی می‌کنیم:

Case Study 1: سیگیت وقتی شرکت مکستور را خرید، روی Body هاردهای مکستور، فریمور هارد های سیگیت را نوشت و با همان ساختار هاردهای مکستور، لیبل سیگیت را روی هاردها زد و وارد بازار کرد. سال‌ها پیش ایراد شایع در این هاردها این بود که حجم هارد یک دفعه ۰ یا ۳۲ مگابایت نشان داده می‌شد. برای حل این موضوع، نرم افزارهای بسیار ساده با ترمینال‌های کوچکی به فریمور هارد وصل می‌شد، پارامترهای هارد تغییر داده می‌شد و سپس دوباره Detection به حالت قبل بازگردانده می‌شد و در نهایت هارد مثل روز اول شروع به کار می‌کردند.

Case Study 2: ایراد دیگری که در حال حاضر شایع است در مورد ۳۰ درصد هاردهای وسترن دیجیتال است که به مراکز بازیابی اطلاعات ارجاع داده می‌شود: هارد دیسک کند می‌شود. ماژولی در این هاردها وجود دارد به نام Rello Disk که بر اثر کار کردن، پر شده و باعث کندی هارد می‌شود. با هیچ نرم افزاری امکان خالی کردن لیست آن وجود ندارد اما با ابزارهای موجود در مراکز دیتا ریکاوری، این ماژول باز می‌شود، به صورت دستی، کدِ هگز محتویات داخل آن پاک می‌شود، ماژول به حالت عادی بازگردانده می‌شود و هارد دیسک مثل روز اول شروع به Detect دادن و کار کردن می‌کند.

Case Study 3: گاهی هد هارد دیسک دچار فرسودگی می‌شود یعنی خرابی Plate نداریم ولی هد توان لازم را برای این کار ندارد حالا به هر دلیلی. پس زمان دسترسی سکتور که باید ۳ میلی ثانیه باشد، به جای ۳ میلی ثانیه، بالای ۲۰۰ میلی ثانیه زمانب رای خواندن می‌گذارد. قطعا دیگر چنین هارددیسکی را نمی‌توان روی کامپیوتر معمولی شناسایی کنید و شروع به کار کنید. ولی ابزارهایی که در مراکز بازیابی اطلاعات وجود دارد این امکان را به شما می‌دهد که تا ۵۰۰ میلی ثانیه روی سکتور مکث کنید و بتوانید دیتا را استحصال کنید و دربیاورید.

در بیشتر موارد، اولین کاری که به نظر می‌‌رسد باید انجام دهید، تهیه کپی بکاپگیری از ناحیه سرویس است، داده‌‌ها و اطلاعاتی که در این ناحیه به صورت Track ذخیره شده‌اند. یک کپی هم از حافظه فقط خوانی (ROM) تهیه کنید. سپس بکاپی از ماژول‌‌های فریمور تهیه کنید. Track ها هم از ماژول‌های فریمور ساخته شده اما ماژول‌های فریمور در این حالت، قابل آدرس‌دهی به صورت مجرا نیستند.

زمانی که بکاپ را کامل انجام دهید، می‌‌توان ماژول‌‌های فریمور را ویرایش کرد. ویرایش ماژول فریمور را می‌‌توان به صورت دستی و با استفاده از وایریشگر Hex انجام داد. روش دیگر استفاده از هارد اهدا کننده است تا ماژول‌های فریموری سالم  را روی ماژول‌های خرابِ هارد خراب بازنویسی کند. وقتی که ماژول‌‌های فریمور به درستی تعمیر شوند، هارد باید توسط سیستم شناخته شود تا بتوان به بازیابی و بازگردان اطلاعات هارد با مشکل فریمور پرداخت.

اگر ماژول‌های خراب به درستی تعمیر شوند، وقتی هارد روشن شود باید به شکل نرمال شناخته شده و اطلاعات در دسترس باشند. پس از این که کلون کامل به صورت سکتور به سکتور از هارد، با استفاده قابلیت Imaging، به طور کامل انجام شد، فایل سیستم، Rebuild شده و اطلاعات به صورت فایل خواهند بود.

مشکل فریموری هارد، یک مرحله پیش از مشکلات فیزیکی هارد است. مشکلات فریموری هارد به این معنا است که هارد از نظر سخت افزاری مشکلی نداشته است و مشکلات آن مربوط به فریمور است که باید اصلاح شود. برای اصلاح مشکلات فریمور هارد نیاز به دانش و تخصص پیشرفته است و علاوه بر این باید به دست یک تکنسین مجرب و با مهارت انجام شود. بعد از اصلاح و رفع مشکل هارد می‌‌توان به بازیابی اطلاعات هارد با مشکل فریمور اقدام کرد. بعد از بازیابی و ریکاوری اطلاعات هارد با مشکل فریمور، در صوری که هارد قابل تعمیر و بازسازی بود، به تعمیر آن اقدام می‌‌شود. مشکلات مربوط به Firmware هارد می‌‌تواند بر اساس انواع و مدل های آن متفاوت باشد.

برای بازیابی و بازگرداندن اطلاعات هارد با مشکل فریمور می‌‌توانید به صورت زیر عمل کنید:

  1. ابتدا باید به صورت درست و دقیق خرابی هارد را تشخیص دهید. چرا که گاهی احتمال دارد، خرابی هارد تنها از فریمور نباشد و خرابی‌های دیگری نیز داشته باشد مانند خرابی اجزای الکترونیکی هارد، خرابی هد که سبب از دسترس خارج شدن اطلاعات هارد می‌‌شود.
  2. ایجاد تغییراتی در فریمور هارد برای بازیابی اطلاعات با استفاده از تجهیزات و سخت افزاری که امکان اصلاح و تعمیر خرابی هارد را داشته باشد. از این رو، با استفاده از این تجهیزات باید هارد را به هاردی کلون تبدیل شود که امکان ریکاوری اطلاعات آن وجود داشته باشد.
  3. بعد از این که فریمور هارد اصلاح شد باید اطلاعات و داده‌‌های بازیابی شده بر روی هارد دیگری ذخیره گردد. از جمله محلی که می‌‌توان اطلاعات هارد را روی آن ذخیره کرد، اکسترنال هارد است.
  4. قبل از این که اطلاعات هارد خود را بازیابی کنید، بهتر است ابتدا بررسی کنید و اطلاعات مهم و ضروری خود را انتخاب کرده و به بازیابی آن بپردازید.

ابزار نگهداری هارد و ایرادات Firmware هارد

آیا نشانه‌ای وجود دارد که قبل از رسیدن به این مراحل، هارد را دریابیم و مشکل را زودتر حل کنیم؟

بله، فرقی نمی‌کند رسانه ذخیره سازی شما چیست حتما کنترلرها و ابزارهای نگهداری برای آن وجود دارد. آن را دانلود و نصب کنید و قطعاتتان را هر چند وقت یک بار با آن چک کنید. یکی از بهترین این ابزارها، Sentinel Hard Disk است که همواره اطلاعات کامل و به لحظه درباره هارد به شما می‌دهد.

اما گاهی ایرادات میان افزاری و فریموری یک دفعه صورت می‌گیرد و شما نمی‌توانید از قبل آماده باشید. چون هارد دیسک ماهیت مکانیکی دارد و اتفاقات مکانیکی داخل آن رخ می‌دهد، هر لحظه احتمال اختلال در آن وجود دارد و ممکن است مکانیک آن درست کار نکند و شما را دچار مساله کند.

بهترین کار این است که به هارد هیچ وقت اطمینان نکنید و و همیشه بکاپ ذاشته باشید. از همان بکاپ هم باید اطلاعات وضعیت سلامت بگیرید تا خیالتان راحت باشد. بهتر از دیتا را در سه جا ذخیره داشته باشید.

اگر درصد سلامتی هاردی از ۱۰۰ درصد شروع به کاهش کرد، بدانید که کاردی که شد ۹۹ درصد به راحتی و به زودی تبدیل می‌شود به هارد ۱۰ درصد سلامت. پس اگر آلارم یک درصد را گرفتید باید سریع دیتا را از هارد خارج کنید.

سطح ۳: بازیابی هارد در سطح سخت افزاری

در سطح ۳ قطعه مکانیکی یا الکترونیکی داخل خود هارد خراب شده است. مثلا موارد زیر اتفاق می‌افتد:

  1. هارد دیسک روشن نمی‌شود.
  2. هارد دیسک روشن می‌شود ولی صدای تق تق تق می‌دهد.
  3. هارد دیسک روشن می‌شود ولی قیژ قیژ صدا می‌دهد و …

این قطعات خراب دو حالت دارند:

  1. قطعات اورجینال هستند که در بازار هستند و می‌توان تهیه کرد و روی هارد نصب کرد و تحویل مشتری داد مثل بورد الکترونیکی هارد دیسک مثل IC و دیود.
  2. قطعاتی مثل هد یا Servo motor خراب شده است. هد کرش کرده و اسلایدر نمی‌تواند درست عمل کند و نمی‌تواند Servo موتور را درست بشناسد و اطلاعات درست را بخواند و کار کند. در ادامه شیوه بازیابی اطلاعات در هاردی که هد و موتورش دچار مشکل شده بررسی می‌کنیم. به غیر از این دو مورد، کار ویژه سخت افزاری دیگری روی هاردها انجام نمی‌شود و البته شرایط و تجهیزات این کار را هم نداریم. این توضیحات مخصوص هاردهای مغناطیسی مکانیکی است و در مورد SSD ها شرایط متفاوت‌تر است.

بازیابی اطلاعات هارد با مشکل هد

بازیابی اطلاعات در چنین شرایطی غیر ممکن نیست اما سخت است چون هر هدی را نمی‌توان روی هر هاردی قرار دهیم. باید شرایط و همخوانی وجود داشته باشد. باید هاردی پیدا کنیم که همان سال ساخت و همان کد فریموری و همان مشخصات فنی را داشته باشد تا بتوانیم آن قطعه را به هارد خراب منتقل کنیم (Swap کنیم). این کار چرا سخت است؟

چون سال ساخت هارد خراب حداقل دو یا سه سال پیش است. چگونه هارد سالم دو سال پیش را پیدا کنیم؟ عرضه این محصول در بازار کم است و قیمت آن از هارد سالم بیشتر است. یعنی هارد یک ترابایتی سالم را ممکن است از بازار یک میلیون تومان بخریم اما هارد آرشیوی جراحی (کار تعویض هد را جراحی می‌گویند) ۲۰ تا ۳۰ درصد گران‌تر است. پس هارد دست دوم کارکرده سالم از هارد نو آکبند گران‌تر است.

هارد باید در شرایط ویژه جراحی شود یعنی جایی که ذره‌ای گردوغبار نباشد، هوا رطوبت دار یا خیلی خشک نباشد. هاردهای هلیومی هم شرایط جراحی خاص خود را لازم دارند.

نکته مهم این است که کسی که کار جراحی هارد را انجام می‌دهد، نمی‌تواند تضمین کند که با Swap کردن هارد، هد جواب می‌دهد و کار انجام می‌شود.

هزینه مواد مصرفی از مشتری گرفته می‌شود چون این هد یک بار مصرف است و برای بار دوم و سوم نه اینکه قابل استفاده نباشد بلکه ریسک بسیار زیادی را برای مشتری به همراه دارد. کافی است دو بار هد را جابجا کنید، احتمال خط انداختن Plate وجود دارد. کسانی پیدا می‌شوند که حتی ۴ یا ۵ بار هم این کار را می‌کنند که اساسا منافع خودشان بر منافع مشتری اولویت داده می‌شود. در فالنیک خدمات بازیابی اطلاعات این چنین انجام نمی‌شود.

حالا هد را Swap کردیم اما آیا می‌شود مثل حالت عادی از آن استفاده کرد؟ خیر، هارد جراحی شده، حالت نو و طبیعی پیدا نمی‌کند و باید تحت شرایط خاصی از آن استفاده کنیم. فشار آوردن به آن حکم مرگ هارد را دارد.

هارد جراحی شده فقط و فقط تحت ابزارهای دیتا ریکاوری وصل می‌شود و شروع به بازیابی اطلاعات می‌کنیم. کافی است فشار نابجا به هد جراحی شده وارد شود و هارد در کسری از ثانیه Fail شود. در نهایت هم کل هزینه‌ها از بین می‌رود.

بازیابی اطلاعات هارد با مشکل موتور

اگر موتور هارد دچار مشکل شود باید بورد و صفحات هارد روی هارد دیسک دیگری قرار دهیمکه موتور سالم دارد. جراحی و تعویض موتور هارد نسبت به جراحی هد هارد، جراحی سخت‌تری است و دستموزد متفاوتی هم دارد.

درصد موفقیت جراحی هارد چقدر است؟

ریکاوری اطلاعات در سطح ۳ چند درصد موفقیت آمیز است؟ درصد ریسک همان ابتدا به مشتری اعلام می‌شود. این درصد بستگی به مدل و سری و برند هارد دارد که برخی به صورت زیر است:

  • درصد موفقیت جراحی هارد سری Rosewood Sigate خیلی پایین است.
  • درصد موفقیت جراحی هارد سیگیت سریF3 معمولی یا سامسونگ سیگیت بالا است.
  • درصد موفقیت جراحی هارد وسترن دیجیتال معمولی بالا است.
  • درصد موفقیت جراحی هارد هلیومی ۵ تا ۱۰ درصد است.

متخصصین بازیابی اطلاعات گاهی روی برخی مدل‌های خاص، چون احتمال موفقیت می‌دهند، ریسک کار را می‌پذیرند حتی اگر خود مشتری این ریسک را قبول نکند. اما روی مدل‌های خاص که قابل ریسک کردن نیست مثل Rosewood و هلیومی و سوپر تین ها، ریسک کردن کار سختی است.

هزینه ریکاوری هارد

برای تعیین هزینه بازیابی هارد و محاسبه قیمت از فرمول خاصی استفاده می‌شود که در ادامه در مورد هر سه نوع بازیابی اطلاعات که توضیح دادیم، بررسی می‌کنیم.

فرمول محاسبه هزینه ریکاوری اطلاعات هارد:           هزینه مواد مصرفی + هزینه تکنیک + (قیمت نفرساعت  زمان)

هزینه تکنیک با توجه به نوع مرکز بازیابی اطلاعات در نظر گرفته می‌شود.

لیست دقیق این قیمت ها در سایت اتحادیه فناوران، با جزییات و اصل فرمول هست. اگر به مراکز حرفه‌ای بازیابی و ریکاوری اطلاعات مراجعه کنید، از لاگ سیستم، گزارش ارایه می‌دهند که مثلا زمان شروع و پایان چقدر است، چقدر ابزار درگیر کار بوده و …

دیتاریکاوری علی رغم اینکه موضوع غیرشفافی معرفی می‌شود، اگر با مراکز حرفه‌ای کار کنید، می‌بینید که قیمت ها بسیار شفاف و واضح است.

دستمزد متخصصین این حرفه تقریبا ۲۰ تا ۲۵ درصد قیمت جهانی است لذا خدمت ریکاوری و بازیابی در ایران خدمت ارزانی محسوب می‌شود.

هزینه ریکاوری هارد در سطح نرم افزاری

در این سطح، هزینه مواد مصرفی و هزینه تکنیک نداریم پس حداقل هزینه را خواهیم داشت. چند ساعت روی بازیابی کار شده را در قیمت نفرساعت ضرب می‌کنیم. مثلا اگر ۵ ساعت زمان گذاشته شده باشد و نفرساعت برابر با ۲۵ هزار تومان باشد، هزینه بازیابی و ریکاوری ۱۲۵ هزار تومان می‌شود (۲۵۰۰۰  ۵). توجه کنید که زمان مصرف شده را بدون کپی کردن اطلاعات در نظر می‌گیریم و فقط شامل مدت زمانی است که برای رسیدن به اطلاعات صرف شده است.

هزینه ریکاوری هارد در سطح Firmware

در این سطح، هزینه مواد مصرفی نداریم. هزینه تکنیک را با توجه به ابزارهای استفاده شده اعلام می‌کنیم مثلا ۲۵۰ هزار تومان. چند ساعت روی بازیابی کار شده را در قیمت نفرساعت ضرب می‌کنیم. قیمت نفرساعت در این سطح بیشتر است مثلا ۳۵ هزار تومان. مثلا اگر ۱۵ ساعت زمان گذاشته شده باشد، و نفرساعت برابر با ۳۵ هزار تومان باشد، هزینه بازیابی و ریکاوری ۷۷۵ هزار تومان می‌شود: ۲۵۰۰۰۰ + (۳۵۰۰۰  ۱۵).

هزینه ریکاوری هارد در سطح سخت افزار و جراحی

هزینه در این سطح، همانند سطح قبلی است یعنی هزینه نفرساعت و تکنیک همان است اما هزینه مواد مصرفی اضافه می‌شود.

سرویس ریکاوری چیست؟

سرویس ریکاوری سرویس ارایه شده در فالنیک ایراناچ پی است که مخصوص مشتریان ویژه شرکتی طراحی شده است. بسیاری از اطلاعات شرکتها تنها اطلاعات داخل سیستم آنها نیست بلکه سرویسی است که لانچ شده و در حال کار است. مثلا روی ریدی اطلاعاتی است که اگر فقط اطلاعات رید در بیاوریم و در اختیار ادمین بگذاریم، ادمین باید مدت زمان بسیار زیادی صرف کند تا سیستم را به پایداری و Stability لازم برساند و کار کند.

این موضوع به خصوص در ماشین های مجازی مطرح است که اگر اطلاعات داخل VHD ها را در فولدری به مشتری تحویل دهیم، ادمین برای نصب و بالا آوردن دوباره ماشین‌ها چند ماه زمان لازم دارد.

 

معرفی Data Recovery و چگونگی ریکاوری کردن raid

 

raid اگر چه باعث افزایش امنیت، سرعت و کارایی می‌شود اما پیاده سازی آن باید به شکل اصولی انجام شود و ادمین رور باید چک لیست مراقبت از raid را رعایت کند. در هر حال اگر هارد و raid شما با مشکل مواجه شد بزیابی و ریکاوری Raid راهکار پیشنهادی فالنیک به شماست اما این کار هم باید به صورت حرفه‌ای و به دست متخصصین انجام شود. در ادامه برخی نکات مهم در ریکاوری اطلاعات raid و آموزش بازیابی هارد ارایه می‌شود.

Data Recovery چیست؟

بازیابی یعنی فرآیند ایمن‌سازی یا بازیابی اطلاعات از سیستم‌های سخت افزاری خراب یا در معرض خطر. هدف از بازیابی داده‌ها چیست؟

  1. جرم‌شناسی دیجیتالی
  2. بازگرداندن داده‌‌هایی که به واسطه حمله‌های هکری یا خرابی سامانه‌ها از دست رفته‌اند
  3. بازیابی اطلاعاتی که به اشتباه پاک شده‌اند و …

اصطلاح Data Recovery به تکنیک‌های فنی به‌دست آوردن یا بازگرداندن داده‌هایی اشاره دارد که به شیوه معمول دسترسی به آن‌ها امکان‌پذیر نیست و به متخصصان فنی و ابزارهایی برای بازگردان همه یا بخشی از اطلاعات نیاز است. برخی مواقع ممکن است رسانه ذخیره‌ساز مثل هارد آسیب فیزیکی دیده باشند، اما بورد یا صفحه‌ای که اطلاعات روی آن ذخیره‌سازی شده آسیب جدی ندیده و همه یا بخشی از اطلاعات قابل بازیابی باشد.

RAID ترکیبی از چند هارد دیسک است یعنی چند هارد دیسک به یکدیگر متصل می‌شوند و به صورت یک هارد تصور می‌‌شود. تکنولوژی RAID برای افزایش سرعت، کارایی و امنیت تجهیزات ذخیره سازی استفاده می‌‌شود. نوع RAID ای که بر اساس نیاز شما پیاده سازی می‌‌شود میزان افزایش کارایی سیستم را مشخص می‌کند. برای پیاده سازی بهتر RAID و افزایش سرعت، کارآیی و عملکرد سیستم، بهتر است با متخصصین این حوزه مشورت کنید.

هدف اصلی استفاده از RAID این است که بتوان به صورت یکسان داده‌‌ها را در دیسک‌‌های متفاوت ذخیره کرد و این کار سبب افزایش کارایی و حفاظت از داده‌‌ها می‌‌شود. این تکنیک باعث جلوگیری از فقدان اطلاعات و داده‌‌ها در زمانی که سیستم کرش می‌‌کند و یا آسیب می‌‌بیند می‌شود. در هاردهای RAID اطلاعات و داده‌‌ها ممکن است به صورت متفاوت در بین دیسک‌‌های فیزیکی توزیع شوند که بسته به نوع توزیع، انواع RAID مشخص می‌‌شود.

RAID Recovery چیست؟

بازیابی داده‌های RAID تفاوت محسوسی با فرایندهای بازیابی داده‌های استاندارد دارد، زیرا معماری ذخیره‌سازی RAID از روش منحصر به فرد و پیچیده برای ذخیره و استخراج داده‌ها استفاده می‌کند. بازیابی داده‌های RAID می‌تواند برای هر یک از سطوح RAID که مشتمل بر RAID 0,2,3,4,5,6,7 هستند انجام شود. به‌طور معمول، فرآیند بازیابی به دلیل خطاهای فنی زیر انجام می‌شود:

  1. خرابی دیسک سخت (Faulty hard disk)
  2. خرابی کنترلرها (Faulty controllers)
  3. رونویسی داده‌ها (Data overwritten)
  4. خرابی نرم‌افزارها/برنامه‌های کاربردی (Application/software corruption)
  5. بازقالب‌بندی (Reformatting) و …

برای انجام موفقیت‌آمیز فرآیند بازیابی RAID بهتر است تمامی آرایه‌های ذخیره‌ساز RAID از نو و بر مبنای پیکربندی و تنظیمات اصلی یا آخرین تنظیمات بازسازی شوند. نکته مهمی که در بازیابی موفقیت‌آمیز داده‌ها باید به آن دقت کنید توانایی شناسایی پیکربندی RAID به کار گرفته شده در سخت‌افزار، نرم‌افزار، میان‌افزار و سطوح آن توسط نرم‌افزار کاربردی است تا بازیابی داده‌ها به شکل درستی انجام شود. شناسایی دقیق و درست آرایه RAID مهم‌ترین بخش در روند بازیابی RAID است، به ویژه اگر از معماری فوق در ارتباط با بانک‌های اطلاعاتی استفاده شده باشد.

هنگامی که مشکل جدی در ارتباط با هارددیسک‌ها مشاهده کردید، توصیه می‌شود برای جلوگیری از آسیب بیشتر از دستگاه خراب استفاده نکنید و آن‌را از برق قطع کنید. این اولین قدم در زمان بازیابی اطلاعات است که مانع از آن می‌شود تا آسیب‌های برگشت‌ناپذیری به هارددیسک وارد شده و شانس بازیابی اطلاعات کم شود.بازیابی اطلاعات هارد RAID

ریکاوری اطلاعات raid به این دلیل حائز اهمیت است که ممکن است یکی از هاردیسک‌ها به شکل موقت یا کامل خراب شود و در ظاهر مشکل خاصی به وجود نیاید، اما در باطن تمامی بار کاری به هارددیسک‌های دیگر منتقل می‌شود. در این حالت هارددیسک‌ها باید ضمن انجام وظایف عادی خود، به تمامی وظایف هارددیسک خراب شده نیز رسیدگی کنند که ابتدا افت سرعت را شاهد خواهیم بود. در صورت ادامه این روند، هارددیسک‌های سالم نیز دچار مشکل می‌شوند و اگر بازهم این روند ادامه پیدا کند در نهایت ممکن است امکان بازیابی داده‌ها غیرممکن شود.

همان‌گونه که اشاره شد برای آن‌که بتوانید اطلاعات هاردهای مبتنی بر معماری RAID را بازیابی کنید ابتدا باید در مورد معماری RAID اطلاعات کافی داشته باشید، زیرا اطلاعات RAID خراب باید به گونه‌ای بازیابی شوند که امکان بازگرداندن ساختار فراهم باشد، در غیر این صورت ممکن است اطلاعات به شکل غیرخوانا بازیابی شده یا بخشی از آن‌ها از دست برود. بر همین اساس در ارتباط با بازسازی یا ریکاوری RAID باید به نوع ساختار آن دقت کنید، زیرا آستانه تحمل خطا (Fault Tolerance) معماری‌ها یکسان نیست و هر یک سطوح مختلفی را به شرح زیر ارائه می‌کنند.

ریکاوری مبتنی بر معماری RAID 0RAID0 که به‌نام مجموعه نوار (Strip Set) یا ولوم نوار (Strip Volume) نیز نامیده می‌شود از دو یا چند دیسک (در بیشتر موارد دو دیسک) برای بهبود عملکرد سرور استفاده می‌کند. با توجه به این‌که تمامی بار کاری سرور روی دو هارددیسک قرار دارد، اگر هر یک از آن‌ها خراب شود، عملکرد آرایه کاملا تحت تاثیر قرار می‌گیرد ممکن است اطلاعات بازیابی نشده یا درصد کمی از آن‌ها بازیابی شوند.

ریکاوری مبتنی بر معماری RAID 1معماری فوق بر مبنای رویکرد آینه‌سازی (Mirroring) که برخی منابع از اصطلاح افزونگی برای توصیف آن استفاده می‌کنند کار می‌کند. در این معماری دو یا چند دیسک آینه یا به عبارت دقیق‌تر قرینه یکدیگر هستند تا مانع از دست رفتن داده‌ها شوند. در این روش اطلاعات یک دیسک به دیسک دیگر کپی می‌شود تا نسخه پشتیبانی از داده‌ها ایجاد شود تا یک کپی داخلی از تغییرات اعمال شده توسط کاربران به دست آید.

رویکرد فوق به ویژه در ارتباط با بانک‌های اطلاعاتی که توسط موسسات مالی، فروشگاه‌های اینترنتی و کسب‌وکارهایی که قابلیت اطمینان برای ارائه خدمات مهم آن‌ها اهمیت زیادی دارد استفاده می‌شود. مهم‌ترین مشکل این روش تاخیر در زمان ساخت اولین آینه از داده‌ها است، اما در زمان‌های بعدی این مشکل حل شده و فرآیندها به حالت عادی باز می‌گردد. برخی شرکت‌های خاص برای حل این مشکل از یک رسانه واسط نظیر حافظه حالت جامد به عنوان یک کش داخلی استفاده می‌کنند که به دلیل پیچیده شدن معماری زیاد توسط شرکت‌های عادی استفاده نمی‌شود.

ریکاوری مبتنی بر معماری RAID 5در این معماری از هر رویکرد نواری (Striping) و توازن (Parity) با هدف دستیابی به راندمان بهتر و پیشگیری از بروز مشکل از دست رفتن داده‌ها استفاده می‌شود. در معماری RAID 5 سرپرستان شبکه یا فناوری اطلاعات می‌توانند یک هارددیسک را به شکل موقت از مدار خارج کنند و اطمینان حاصل کنند که اطلاعات از دست نخواهند رفت. بنابراین در زمان خراب شدن یا از دست رفتن یک درایو، عملیات همانند قبل ادامه داده می‌شود. با توجه به پیچیده بودن معماری، بازیابی RAID 5 به کار فنی و زمان بیشتری نیاز دارد، با این‌حال، اگر یکی از دیسک‌ها خراب شوند، امکان بازیابی اطلاعات وجود دارد.

ریکاوری مبتنی بر معماری RAID 6 RAID 6 ساختار و معماری شبیه به RAID 5 دارد، اما از مکانیزم توازن متفاوت استفاده می‌کند. به همین دلیل اگر بیش از یک هارددیسک خراب شود بازهم سامانه به کار خود ادامه می‌دهد.

ریکاوری مبتنی بر معماری RAID 10 [0 + 1]معماری ترکیبی RAID 10 را باید تلفیق دو تکنیک آینه‌سازی و نواری توصیف کرد که باعث می‌شود مزایای قابل توجه معماری RAID 1 که آستانه تحمل و حداکثر راندمان که خصیصه بارز معماری RAID 0 است به دست آید. در معماری فوق حتا اگر بیش از دو یا چند هارددیسک از دست بروند، سامانه بازهم قادر به ادامه کار است. البته پیاده‌سازی این معماری به لحاظ هزینه، جزییات فنی و زمان لازم برای پیاده‌سازی برای کسب‌وکارهای عادی مقرون به صرفه نیست. با این‌حال دستیابی به ظرفیت ذخیره‌ساز در این معماری در بهترین حالت قرار دارد.

 

زمان لازم برای ارزیابی و ریکاوری چقدر است؟

ارزیابی استاندارد (به‌طور معمول ۱ تا ۳ روز کاری) و در شرایط اضطراری (۳ تا ۶ ساعت با پرداخت هزینه اضافی) انجام می‌شود. زمان موردنیاز و اولویت توسط مهندس بازیابی انجام می‌شود. به‌طور معمول، ارزیابی یا ریکاوری برای موسسات مالی، شرکت‌های فعال در فرابورس و نهادهای نظامی باید در کوتاه‌ترین زمان انجام شود. هنگامی که شرایط توسط مشتری پذیرفته شد باید دستورالعمل‌هایی در مورد چگونگی حمل درایوهای RAID به محل شرکت ارائه شود.

نرم افزار ریکاوری raid

نرم افزارهای مختلفی برای بازیابی اطلاعات RAID در دسترس شرکت‌ها قرار دارد، با این‌حال، تنها چند نمونه قدرتمند در این زمینه وجود دارد. این نمونه‌ها که قابل استفاده روی سیستم‌عامل‌های ویندوز، لینوکس و مک هستند عبارتند از:

  1. DiskInternals
  2. GetDataBack
  3. ReclaiMe Free RAID recovery
  4. Zero Assumption Recovery
  5. R-Studio Data Recovery

در ادامه به بررسی بهترین نرم افزارهای بازیابی و ریکاوری raid می‌پردازیم.

DiskInternals: نرم افزار فوق از یک مکانیزم کاملا خودکار برای بازیابی داده‌ها از RAID استفاده می‌کند. البته بازیابی خودکار داده‌ها اجباری نیست و امکان انجام این‌کار به شیوه دستی نیز وجود دارد. از مزایای شاخص این نرم افزار باید به شناسایی خودکار آرایه دیسک، انجام خودکار فرآیندها و سوییچ به حالت‌های خودکار و دستی اشاره کرد.

GetDataBack: نرم افزار GetDataBack برای بازیابی اطلاعات از سیستم‌های فایلی FAT و NTFS مناسب است. مزایای آن عبارتند از: پشتیبانی از حافظه‌های فلش، ssd و تمامی هارددیسک‌ها. علاوه بر این از NTFS، FAT12، FAT16 و FAT32 پشتیبانی می‌کند.

ReclaiMe Free RAID Recovery: این نرم افزار، ابزار ساده‌ای برای بازیابی اطلاعات هارد نیست زیرا پلتفرمی در اختیارتان قرار می‌دهد که اجازه می‌دهد فایل‌هایی که در دسترس و قابل بازیابی هستند را مشاهده کنید و تصمیم بگیرید که آیا داده‌های قابل بازیابی را نیاز دارید یا خیر. از مزایای آن عبارتند از:

  1. مشاهده پوشه‌ها، فایل‌ها و دایرکتوری‌ها در دیسک خراب
  2. مشاهده سطوح مختلف RAID
  3. پشتیبانی از طیف گسترده‌ای دستگاه‌های NAS

Zero Assumption Recovery: این نرم افزار به شما امکان می‌دهد داده‌ها را از درایوهای ذخیره سازی که برخی از نرم افزارها قادر به بازیابی آن‌ها نیستند استخراج کنید. در حالی که وظیفه اصلی این نرم افزار بازیابی اطلاعات raid است اما قابلیت‌های کاربردی خوب دیگری در اختیارتان قرار می‌دهد. از مزایای این نرم افزار عبارت است از بازیابی فایل‌های حذف شده، ولوم‌های فرمت شده و فایل‌های RAW. علاوه بر این در زمینه بازیابی سکتور MBR و بازیابی عکس‌های دیجیتال قابلیت‌های خوبی ارائه می‌کند.

R-Studio Data Recovery Software: این مجموعه نرم افزاری توسط شرکت فناوری R-Tools تولید شده و از تکنیک‌ها و قابلیت‌های پیشرفته و ویژه‌ای برای بازیابی اطلاعات استفاده می‌کند. از مزایای شاخص آن عبارتند از:

  1. تشخیص و تفسیر الگوی داده‌‌ای
  2. به‌کارگیری مکانیزم‌های متداخل غیر استاندارد برای بازیابی اطلاعات در سطوح مختلف RAID
  3. تشخیص پارامتر
  4. بررسی سازگاری خودکار RAID

آموزش ریکاوری raid

به‌طور معمول ارزیابی اولیه شرایط باید توسط مهندسان بازیابی RAID انجام شود تا اطلاعات دقیقی در ارتباط با وضعیت فعلی در اختیار مشتریان قرار دهند. در حالت استاندارد این فرآیند بر مبنای گام‌های زیر انجام می‌شود:

هنگامی که یک پروژه بازیابی اطلاعات را دریافت می‌کنید، ابتدا باید تیکتی در ارتباط با اطلاعات اولیه‌ای که به‌دست آورده‌اید ثبت کنید و بر مبنای اطلاعات که به‌دست آورده‌اید گزارش اولیه‌ای در ارتباط با مدت زمان و هزینه‌ای که برای انجام این‌کار باید انجام شود ارائه کنید تا در صورت توافق مشتری، مرحله بازیابی RAID را آغاز کنید. دقت کنید در این مرحله باید ارزیابی دقیقی از خراب، دشواری فرآیند بازیابی، مدت زمان تخمین و هزینه‌ای که برای بازیابی باید پرداخت شود ارائه کنید. گاهی اوقات اطلاعاتی که روی یک هارددیسک ذخیره شده‌اند تنها یک کپی هستند و خرید یک هارددیسک جدید مقرون به صرفه‌تر از تعمیر آن است. در این‌جا باید چند پرسش مهم از مشتری بپرسید و اطلاعات را درون گزارش کار ثبت کنید:

  1. چه اتفاقی افتاده و چه زمانی این اتفاق انجام شده؟
  2. چه تعداد هارددیسک در raid وجود دارد؟
  3. از چه سیستم فایلی (NTFS، HFS ، EXT و غیره) استفاده شده است؟
  4. کل ظرفیت ذخیره‌سازی هر درایو چقدر است؟
  5. سازنده سرور کیست؟
  6. از چه پیکربندی در ارتباط با RAID (0 ، ۱ ، ۵ ، ۶ ، ۱۰ و غیره) استفاده شده است؟
  7. رابط دیسک سخت (SATA ، SAS ، SCSI ، IDE و غیره) چیست؟
  8. آیا تلاش‌هایی برای بهبودی انجام شده است؟
  9. چه نوع داده‌ای (اسناد، پایگاه‌های داده‌، ایمیل و غیره) در هارددیسک ذخیره‌‌سازی شده‌اند؟ این موضوع در زمان بازیابی اطلاعات اهمیت بسیار زیادی دارد.

اگر اطلاعات دقیقی در ارتباط با چگونگی ساخت تیکت ندارید، به تصویر زیر دقت کنید.

پس از بررسی پاسخ‌ها، هزینه تخمینی بازیابی RAID را ارائه کرده و درباره روش‌هایی که برای بازیابی اطلاعات از آن‌ها استفاده می‌کنید اطلاعاتی در اختیار مشتری قرار دهید. اکنون که نیازمندی‌های مشتریان را شناسایی کرد‌ه‌اید و به خوبی می‌دانید چه اتفاقی افتاده باید بر مبنای یک رویکرد هفت مرحله‌ای روند بازیابی RAID را انجام دهید. روش‌های ذکر شده در زیر بر مبنای پروتکل استانداردی آماده شده‌اند که برای انواع مختلفی از معماری‌های RAID قابل استفاده هستند.

مراحل ریکاوری اطلاعات raid

۷ مرحله‌ای که به آن‌ها اشاره شد روند معمول بازیابی RAID است. به دلیل پیچیدگی تنظیمات RAID، روند بازیابی ممکن است در سطوح مختلف با تغییراتی همراه باشد. تغییرات در روند بازیابی به عواملی از جمله شدت و نوع خرابی و تعداد هارد دیسک‌های RAID بستگی دارد.

با وجودی که RAID سبب افزایش و ایمنی ذخیره اطلاعات و داده بر روی دیسک‌‌ها می‌‌شود، ممکن است دچار آسیب و مشکل شود و نیاز به ریکاوری و بازیابی اطلاعات ذخیره شده بر روی رید پیدا کنیم. رایج‌‌ترین و مهم‌‌ترین آسیب‌‌ها و مشکلات مربوط به raid مربوط به خرابی‌‌های سرور و هارد است. بنابراین برای بازیابی و ریکاوری موفقیت‌آمیز اطلاعات و داده‌‌های ریدبه نکات زیر توجه کنید تا به راحتی و آسانی داده‌‌ها و اطلاعات خود را از رید ریکاوری کنید.

۱- از اطلاعات خود بکاپگیری کنید.

بکاپ گیری توصیه‌‌ای است که همیشه در مورد ریکاوری و بازیابی انواع اطلاعات و داده‌‌های ذخیره شده روی درایو توصیه می‌‌شود. این کار برای تمامی آرایه‌های RAID صادق است و در تمامی سناریوهای بازیابی اطلاعات باید مورد توجه قرار گیرد.

آماده‌سازی یک نسخه پشتیبان از تمامی درایوها باعث می‌شود پس از بازیابی انسجام اطلاعات و نحوه قرار گرفتن اطلاعات روی RAID حفظ شود. با انجام بکاپ گیری از داده‌‌ها و اطلاعات، همیشه یک کپی از اطلاعات و داده‌‌های خود داشته باشد و در صورت نیاز از اطلاعات و داده‌‌های خود روی RAID بکاپ گیری کنید. نکته مهم که در بکاپ گیری حتما باید بر روی دیسک جدا یا سیستم و تجهیزات جداگانه‌ای انجام شود.

۲- یک فرآیند تشخیص روی همه درایوها اجرا کنید.

مهندس بازیابی اطلاعات باید فرآیند تشخیص خطا روی تمامی درایوهای RAID انجام دهد تا ضمن شناسایی درایوهای خراب، درایوهایی که مستعد خطا هستند را شناسایی کند. در این فرایند حتا عملکرد درایوها نیز بررسی می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که ایمیج کاملی به دست آمده و جزئیات نادیده گرفته نشده‌اند. رویکرد فوق باعث می‌شود تا مهندس بازیابی با دید دقیق‌تری از ابزارهای بازیابی استفاده کند.

۳- فراداده‌های مربوط به هر یک از درایوهای RAID را تجزیه و تحلیل کنید.

پس از شناسایی و رفع خطاها در صورت لزوم، بهتر است مهندس بازیابی فراداده را تجزیه و تحلیل کند. فراداده‌ها به نوع خاصی از اطلاعاتی که در ارتباط با اندازه، نوع و ترتیب هر دیسک سخت در RAID هستند اشاره دارند. علاوه بر این، فراداده نشان می‌دهند که جدیدترین داده‌ها چه زمانی در درایو نوشته‌اند. رویکرد فوق به ویژه در فرآیند بازیابی بسیار مهم است، زیرا درک درستی به مهندس بازیابی می‌دهند که داده‌های جدید بیشتر روی چه درایوی نوشته شده‌اند. علاوه بر این، با استفاده از فراداده، مهندس بازیابی قادر است هارددیسک‌های قدیمی و جدید را از یکدیگر تفکیک کند، رویکرد فوق به ویژه در معماری‌های RAID مبتنی بر چند درایو مفید است.

۴- بازطراحی فیزیکی دوباره RAID

برای یافتن الگوی منطقی آرایه، مهندس بازیابی باید آرایش فیزیکی دیسک‌ها را دوباره ایجاد کرده و درخت داده (Data Tree) را بازسازی کند. این فرآیند اجازه می‌دهد ساختار داده‌ها و فایل‌هایی که پس از خرابی هنوز قابل بازیابی هستند را مشاهده کند. بازطراحی دوباره آرایش فیزیکی RAID به تعیین میزان داده‌هایی که قابل بازیابی هستند کمک می‌کند. به‌طور معمول، هرچه ظرفیت درایو ذخیره‌سازی بیشتر باشد، واحدهای منطقی بیشتری خواهید داشت. بررسی و بازسازی این واحدها در مدت زمانی که فرآیند بازیابی را انجام می‌دهید کمک می‌کنند.

۵- از سیستمِ فایلی برای یافتن داده‌ها استفاده کنید.

بر مبنای واحدهای منطقی شناسایی شده در مرحله بازطراحی ساختار RAID می‌توان سیستم فایل RAID را شناسایی و از آن استفاده کرد. سیستم فایلی RAID برای نگاشت ساختار منطقی آرایه و شناسایی مکان فایل‌ها طراحی می‌شود. برای آن‌که بتوانید فرآیند بازیابی داده‌ها در یک RAID خراب را به بهترین شکل انجام دهید باید به درستی سیستم فایلی را شناسایی کنید.

سیستم فایلی‌ شامل اطلاعات کلیدی در مورد مکان داده‌هایی است که ممکن است به دلیل خرابی RAID آسیب دیده یا از بین رفته باشند. اگر سیستم فایلی خود آسیب دیده است، مهندس بازیابی RAID بر مبنای رویکرد بازیابی خام اقدام می‌کند. بازیابی خام RAID تنها زمانی استفاده می‌شود که مهندس بازیابی به دلیل آسیب دیدگی زیاد قادر به ساخت فهرست فایلی نباشد.

فرآیند بازیابی خام، کل آرایه را اسکن کرده و متناسب با نوع فایل‌ها (jpeg ، اسناد و غیره) اقدام به بازیابی فایل‌ها می‌کند. متأسفانه، اگر خرابی شدید باشد، مهندس بازیابی نمی‌تواند ساختار پوشه‌ها را بازیابی کند. در این حالت، داده‌هایی که با موفقیت بازیابی می‌شوند در قالب پوشه‌های انبوه (bulk) بازگردانده می‌شوند.

۶- فایل‌های نمونه را استخراج و آزمایش کنید.

پس از ساخت دومرتبه RAID و بررسی سیستم فایلی، مهندس بازیابی، فایل‌هایی که استخراج کرده را آزمایش و بررسی می‌کند تا اطمینان حاصل کند فرآیند به درستی انجام شده است. از آن‌جایی که بیشتر معماری‌های RAID مبتنی بر الگوی نواری هستند و داده‌ها با هدف دستیابی به افزونگی بهتر در مکان‌های مختلفی ذخیره می‌شوند درخت داده باید با دقت بازسازی شود. مهندسان بازیابی از این مرحله برای تأیید موفقیت‌آمیز بودن بازسازی و در دسترس بودن داده‌های قابل استفاده قبل از حرکت به سمت استخراج اطلاعات استفاده می‌کنند.

۷- استخراج تمام دادههای موجود در آرایه RAID

مرحله آخر بازیابی RAID هنگامی است که مهندس بازیابی تمام داده‌های موجود را از RAID استخراج کرده و به یک درایو سالم منتقل می‌کند تا به مشتری تحویل دهد. غالباً فهرستی از فایل‌های بازیابی شده به مشتری تحویل داده می‌شود تا مطمئن شود چه داده‌هایی از RAID با موفقیت بازیابی شده و چه داده‌هایی از دست رفته‌اند.

نکات مهم در بازیابی اطلاعات هارد raid

اگر raid شما با مشکلی مواجه شد حتما نکات زیر را رعایت کنید:

۱- دیسک را اسکن نکنید.

اگر برای رید مشکلی به وجود آمد و اطلاعات و داده‌‌های ذخیره روی آن با مشکل مواجه شد به هیچ وجه درایوهای RAID را اسکن نکنید. علاوه بر این احتمال دارد به صورت خودکار و ناخواسته ویندوز در زمان بالا آمدن بخواهد درایو رید را اسکن کند، که شما باید حواستان جمع باشد و از آن جلوگیری کنید.

به صورت کلی اجرای دستورات اسکن کننده هارد دیسک مانند فرمان ChkDsk X: /f با وجود داشتن دیتای مهم و حساس روی هارد دیسک پیشنهاد نمی شود.این فرایند در سیستم های تک دیسک معمولا به خوبی جواب می‌دهد نه در مورد سیستم های raid بندی شده.

خرابی و مشکلات احتمالی که برای درایو RAID به وجود می‌‌آید در اکثر مواقع به دلیل نقص و تناقص در پیکربندی با دیتای موجود در روی دیسک‌‌ها است که می‌‌توان قبل از این که به ریکاوری رید پرداخت، با پیکربندی مجدد و اصلاح آن، مشکل و عیب درایو RAID را بر طرف کرد. در حالی که اگر در چنین شرایطی اقدام به اسکن دیسک کنید، اسکن سبب مخدوش شدن داده‌‌ها و اطلاعات ذخیره شده بر روی دیسک می‌‌شود در نتیجه ریکاوری رید موفقیت آمیز نخواهد بود.

۲- مقدار دهی اولیه و تعریف مجدد آرایه RAID را انجام ندهید.

raid را دوباره تعریف نکنید و مجدد مقدار دهی اولیه انجام ندهید. با تعریف دوباره و انجام مقدار دهی اولیه نه تنها ساعت‌‌ها زمان باید صرف شود بلکه همه اطلاعات و داده‌‌های ذخیره شده روی رید از بین می‌‌رود و دیگر قابل بازیابی نخواهد بود.

۳- اهمیت گذاشتن شماره و یادداشت

اگر در زمان استفاده از RAID ، هارد خراب شد، آن را از دستگاه خارج کرده و شماره روی آن را بر اساس آرایه آن یادداشت کنید و تاریخ و زمانی را که از سیستم خارج نموده‌‌اید را نیز یادداشت کنید. البته شما می‌‌توانید هاردهای سالم را با استفاده از ماژیک و برچسب شماره گذاری کنید و همیشه آن را به خاطر داشته باشید. در هنگام شماره گذاری ریدها باید نحوه شماره گذاری به نحوی باشد که شماره روی دیسک‌‌ها با آنچه داخل سیستم رید است، یکی باشد. چرا که در بسیاری مواقع تعداد هارد خراب با پیغام های خطا وجود دارد، که شما با یاداشت ترتیب زمانی خراب شدن آنها می‌‌توانید خرابی و مشکل را را کدگذاری کنید، تا دیگر مشکلی پیش نیاید.

۴- RAID را بازسازی یا Rebuild نکنید.

توجه کنید بازسازی یا Rebuild کردن raid می‌‌تواند سبب از دست رفتن اطلاعات و داده‌‌های ذخیره شده روی آن باشد. بنابراین در ریکاوری RAID به هیچ وجه آن را بازسازی نکنید. اگر به صورت ناخواسته بازسازی رید اتفاق افتاد، فورا آن را متوقف کنید. بازسازی مجدد رید عاملی است که ریکاوری آن را غیر ممکن می‌‌کند و اطلاعات و داده‌‌های ذخیره شده روی آن را از بین می‌‌برد. این کار را به مهندس بازیابی بسپارید.

۵-  فورا هارد معیوب را تعویض کنید.

تعویض هارد معیوب در اسرع وقت و بدون این که زمان را از دست بدهید، از دیگر توصیه‌‌های مهم در مورد ریکاوری RAID است. چنانچه کنسول کارت و یا کنترلر رید با نمایش پیام خطا، هشدار خرابی داد و یا صداهای غیر مکانیکی از هارد خود شنیدید باید فورا اقدام به تعویض هارد کنید. صداهایی مانند تلق تلق، خش خش، بوق بوق و غیره از علائم و نشانه‌‌های مشکل در رید است که نیاز به تعویض دارد. با تعویض به موقع هارد، امکان این که بتوانید داده‌‌ها و اطلاعات خود را ریکاوری کنید خیلی بیشتر است ولی اگر دست دست کنید و سعی کنید هارد را خارج کرده و دوباره جا بیندازید و یا به هر طریقی آن را اصلاح کنید، احتمال ریکاوری و بازیابی اطلاعات و داده‌‌ها را به شدت کاهش می‌‌دهید و احتمال این که ریکاوری انجام شود، بسیار کم می‌‌شود.

۶- بررسی و تست کردن هارد دیسک‌‌ها

تست کردن هارد درایو ها و اطمینان از سلامت آن‌‌ها کاری بسیار مهم است. اگر هارد دیسک تازه‌ای خریده‌اید و می‌‌خواهید آن را با هارد دیسک خراب و معیوبی تعویض کنید، توصیه می‌‌شود قبل از  تعویض حتما هارد دیسک جدید را بررسی و تست کرده و از سالم بودن آن مطمئن شوید. بسیاری از افراد تنها به این نکته که هارد دیسک خریداری شده تازه و آکبند است اکتفا می‌‌کنند و آن را تست نمی‌‌کنند در حالی که در برخی مواقع هارد تازه خریداری شده و نو هم احتمال دارد خراب باشد. برای تست هارد دیسک می‌‌توانید از منوهای نرم افزار کنسول استوریج استفاده کنید. در این منو محلی برای تست هارد دیسک ها وجود دارد و می‌توانید هارد دیسک خود را در آن محل تست نکید.

۷- انجام دادن صحیح تعویض هارد معیوب

هارد معیوب را به درستی تعویض کنید. اگر نمی‌‌دانید منظور از درست انجام دادن تعویض هارد چیست بهتر است به صورتی که گفته می‌‌شود عمل کنید. اگر هارد دیسک موجود در سرورها و استوریج‌‌هایی که هارد هات پلاگ دارند، معیوب شود برای تعویض هارد معیوب، دستگاه را خاموش نکنید و بدون خاموش کردن دستگاه، هارد معیوب را با هارد سالم عوض کنید تا بتوانید در زمان جابه جایی و تا زمانی که کار تعویض هارد تمام می‌‌شود، وضعیت مربوط به آرایه‌‌ها را در کنسول مدیریت و نظارت کنید.

اگر در حین کار و زمان تعویض کردن با نوسانات برق مواجه شدید و دستگاه خاموش شد، به احتمال زیاد داده‌‌ها و اطلاعات از دسترس خارج می‌شود. توجه کنید برای ریکاوری و قابل دسترس کردن داده‌‌ها و اطلاعات از نرم افزارها و یا ابزارهای تعمیر درایو و اسکن دیسک استفاده نکنید.

دلایل خرابی raid در سرور hp

برای رفع مشکل خرابی raid سرور hp ابتدا باید علت بروز مشکل را شناسایی کنید. از مهم‌ترین عواملی که باعث خرابی سرور hp می‌شود باید به خرابی هارد، خرابی کنترلر raid و خرابی منبع تغذیه اشاره کرد. خرابی کنترلر رید باعث عدم راه‌اندازی سرور می‌شود. وظیفه کنترلر raid عبارتند از:

  1. مدیریت فرآیندهای خواندن و نوشتن در دیسک
  2. مرتب کردن داده‌ها به شکل درستی روی دیسک‌های RAID
  3. در مجموع مدیریت تمامی فرآیندهای مرتبط با RAID

طبیعی است اگر هارددیسک یا کنترلر خراب شوند، سرور راه‌اندازی نمی‌شود. کنترلر معیوب RAID ممکن است داده‌ها را به شکل اشتباه یا ناقص روی دیسک‌های RAID بنویسد، مانع دسترسی به داده‌ها می‌شود و در نهایت باعث خرابی هارد و از بین رفتن داده‌ها می‌شود. اگر raid کنترلر خراب شود، تنها راه دستیابی به اطلاعات جایگزین کردن قطعه معیوب با نمونه سالم است.

با توجه به این‌که جایگزینی raid کنترلر کار ساده‌ای نیست و ممکن است علاوه بر خراب شدن کنترلر، یک یا چند دیسک در آرایه RAID نیز آسیب‌دیده باشند، یک جایگزین ساده ممکن است باعث از بین رفتن همیشگی داده‌ها شود، بنابراین بهتر است این‌کار را به متخصصان مربوطه واگذار کنید.

خرابی هارددیسک نیز باعث می‌شود تا اطلاعات در ساختار RAID از دست بروند. در این حالت اگر آرایه پس از خرابی دیسک‌ها همچنان در حال کار است، بهتر است در اولین فرصت هارددیسک معیوب با نمونه سالم جایگزین شود. در این حالت بسته نوع معماری RAID که انتخاب کرده‌اید داده‌ها به شکل خودکار در درایو نو قرار می‌گیرند. به عنوان یک قاعده کلی بهتر است، هارد دیسکی که جایگزین نمونه معیوب می‌‌کنید ظرفیت بیشتری داشته باشد.

بازیابی اطلاعات هارد سرور hp

برای آن‌که بتوانید به شکل درستی بازیابی اطلاعات هارد سرور hp را انجام دهید، ضمن رعایت نکاتی که به آن‌ها اشاره شد، بهتر است به موارد زیر به دقت توجه کنید:

  1. ابتدا سرور را خاموش کنید تا آسیب بیشتری به داده‌ها وارد نشود. برخی از سرپرستان شبکه با تصور این‌که راه‌اندازی سرور ممکن است مشکلات را حل کند اقدام به راه‌اندازی سرور می‌کنند. این حالت تنها زمانی راهگشا است که شما با پیغام‌های مثل KMODE_EXCEPTION_NOT_HANDLED روبرو شوید. در چنین شرایطی با ابزارهای تعمیر ویندوز قادر به رفع مشکل هستید، در غیر این صورت راه‌اندازی باعث از دست رفتن داده‌ها می‌شود.
  2. هارددیسک را بر مبنای شکافی که در آن قرار گرفته‌اند شماره‌گذاری کنید.
  3. هارددیسک یا هارددیسک‌هایی که مشکل‌ساز شده‌اند را نشانه‌گذاری کنید.
  4. جست‌جویی در ارتباط با مدل سرور hp انجام داده و در ادامه مدل دقیق کنترلر raid را پیدا کنید.
  5. اگر کارشناس فنی نیستید، به دنبال باز کردن درب هارد نباشید، این‌کار ممکن است به بازوها، هد یا موتور هارددیسک آسیب جدی وارد کند.
  6. سطح RAID مورد استفاده را شناسایی کنید.
  7. هیچ نرم‌افزار یا محتوایی روی سیستم نصب و ذخیره‌سازی نکنید. این‌کار باعث از دست رفتن داده‌ها می‌شود.
  8. در انتها بر مبنای برنامه هفت مرحله‌ای که اشاره کردیم اقدام به بازیابی اطلاعات کنید.

podcast

پادکست: بازیابی و ریکاوری اطلاعات هارد

در این پادکست به موارد زیر پرداخته می‌شود:

  • دلایل اصلی از بین رفتن اطلاعات و خرابی هارد
  • دلایل از دست رفتن اطلاعات RAID و نکات ریکاوری و بازیابی RAID
  • Firmware چیست؟ علایم و نشانه‌‌های خرابی Firmware
  • بازیابی و ریکاوری اطلاعات هارد با مشکل فریمور

در این پادکست به همراه بخش تخصصی، اخبار تکنولوژی و مناسبت‌های ماه را هم می‌توانید پیگیری کنید؛ این نسخه پادکست ۴۳ مگابایت حجم و  ۳۸ دقیقه زمان دارد. زمان‌بندی این پادکست در جدول زیر آمده است:

محدوده زمانی موضوع بحث پادکست
دقیقه ۰۲:۲۴ تا ۰۷:۱۹ خبرهای ۳۰ روز گذشته دنیای تکنولوژی
دقیقه ۰۸:۰۵ تا ۳۰:۱۹ ۸ نکته مهم در ریکاوری و بازیابی RAID
دقیقه ۳۱:۱۶ تا ۳۵:۴۷ منتخبی از مناسبت‌های ۳۰ روز آینده

 

معرفی dimm و udimm وانواع رم های سرور

انتخاب حافظه مناسب، کلید رسیدن به بالاترین کارایی در اپلیکیشن، قابلیت اطمینان در سیستم و سریع‌تر شدن نرخ بازگشت سرمایه یا همان ROI در IT است. از دیگر مزایای آن کاهش اندازه سرور و پاور دیتاسنترها است. حافظه نقش مهمی در میزان انرژی مصرفی سرور دارد و انتخاب کم‌مصرف‌ترین حافظه، مولفه‌ای مهم و حیاتی در کاهش مصرف انرژی و کولینگ دیتاسنتر است. کاهش هزینه مصرفی در زمینه تامین انرژی و کولینگ به معنی کاهش هزینه‌های عملیاتی و افزایش ROI یا زمان بازگشت سرمایه دارد.

هرچه میزان حافظه‌ سرور بیشتر و سرعت بالاتری داشته باشد، فرآیند پاسخ‌گویی به درخواست‌ها سریع‌تر شده و رسیدگی به فرآیندهای سنگینی مانند مدیریت ماشین‌های مجازی که مبتنی بر حافظه هستند بدون تاخیر انجام می‌شود. بنابراین مهم است در زمان خرید حافظه اصلی به کیفیت برند تولیدکننده و مشخصات فنی دقت کرده و سعی نکنید برای کاهش هزینه‌ها از رم‌های دسکتاپ برای سرور استفاده کنید.

رم سرور چیست؟

رم سرور نوع خاصی از حافظه دسترسی تصادفی (RAM) است که داده‌ها را برای پردازش از هارد به پردازنده مرکزی منتقل می‌کند. رم سرور شبیه به رم کامپیوترهای رومیزی از نوع فرار و موقتی است، به این معنا که وقتی سرور خاموش می‌شود تمامی اطلاعات حافظه اصلی پاک می‌شوند. برای آن‌که تصویر روشنی از رم سرور داشته باشید به این تشابه دقت کنید که ماژول‌های حافظه شبیه به حافظه کوتاه مدت هستند، در حالی که هارد شبیه به حافظه بلند مدت است.

تفاوت رم سرور با رم دسکتاپ

متاسفانه برخی از رم کامپیوتر عادی روی سرور استفاد می‌کنند در حالی که تفاوت‌های فنی بین حافظه اصلی سرور و دسکتاپ وجود دارد. در معماری حافظه‌ سرور قابلیتی به‌نام تشخیص خطا یا ecc وجود دارد، در حالی که رم دسکتاپ فاقد چنین قابلیتی هستند. قابلیت شناسایی خطا عملکردی شبیه به مکانیزم چینش آرایه‌ها در RAID 5 دارد.

دومین تفاوت مهم بحث پایداری و قابلیت اطمینان است. قابلیت تشخیص مانع از آن می‌شود در زمان انتقال اطلاعات مهم خطاهایی به وجود آید و اطلاعات از دست بروند.

در شرایط یکسان، سرعت رم سرورها به دلیل ویژگی قابلیت کنترل خطا کمتر از رم‌های دسکتاپ‌ها است. در نهایت در برخی مدل‌ها ولتاژ کاری رم سرور کمتر از رم‌های دسکتاپ است تا مصرف انرژی به حداقل برسد.

قابلیت تشخیص خطا، پایداری و قابلیت اطمینان مهمترین تفاوت رم سرور و رم دسکتاپ است.

حافظه ECC چیست؟

نوع خاصی از حافظه‌ها که قابلیت تست و تصحیح خطا (ECC) مخفف Error Checking and Correction را دارند اشاره دارد. یک حافظه ecc می‌تواند جریان داده‌های ورودی و خروجی را کنترل کند. در این حالت پردازنده در زمان پردازش داده‌ها به حافظه رام مراجعه نمی‌کند و تنها از حافظه اصلی برای این‌کار استفاده می‌کند.

در حافظه‌‌های اصلی که فاقد قابلیت فوق هستند، هنگامی که سرعت انتقال داده‌ها افزایش پیدا می‌کند و سیگنال‌ها به هر دلیلی از دست می‌روند، خطایی اتفاق می‌افتد که باعث می‌شود حافظه کل جریان داده‌ها را بارگذاری مجدد کند، در حالی که در یک حافظه مبتنی بر ECC فرآیند شناسایی به گونه‌ای انجام می‌شود که تنها اطلاعات از دست رفته دومرتبه ارسال می‌شوند.

به همین دلیل است که توصیه می‌شود از حافظه‌‌های اصلی کامپیوترهای شخصی روی سرورها استفاده نکنید، زیرا فاقد قابلیت ECC هستند و هنگامی که پردازنده سرور مجبور است حجم سنگینی از داده‌ها را مبادله کند پایداری کمتری نسبت به حافظه‌های سرور دارند. حافظه ECC بیشتر در محیط‌هایی که نیازمند عملکرد بالایی هستند استفاده می‌شوند.

عملکرد حافظه‌های ecc درست مشابه با زمانی است که از یک آرایه raid استفاده می‌کنید، به‌طوری که ecc قادر است بیت اطلاعاتی گم شده را شناسایی کند و آن‌را برای بلوک حافظه ارسال کند تا فضای ذخیره‌سازی با ثبات‌تری به دست آید. بدین ترتیب بدون آن‌که کاربر یا پردازنده اطلاعی داشته باشد، خطاهای موجود در حافظه را آزمایش و تصحیح می‌کند.

باس رم چیست؟

باس رم به سرعت انتقال اطلاعات میان رم و سایر مولفه‌های سخت‌افزاری نظیر cpu و کارت گرافیک از طریق پل‌های جنوبی و شمالی اشاره دارد. دو مولفه مهمی که نقش کلیدی در این زمینه دارند عرض و سرعت باس هستند. عرض باس به تعداد بیت‌هایی که می‌توانند به‌طور همزمان به پردازنده مرکزی ارسال شوند و سرعت باس به تعداد دفعات ارسال گروهی بیت‌ها در واحد ثانیه اشاره دارد.

فاکتور بسیار مهم دیگری نیز وجود دارد که تقریبا نیمی از خریداران رم به ویژه در ایران نسبت به آن بی‌توجه هستند. این فاکتور مهم زمان تاخیر (Latency) است که به تعداد سیکل‌های ساعت که لازم است تا یک بیت از اطلاعات خوانده شوند اشاره دارد. در شرایطی که بسیاری از کاربران تصور می‌کنند فرکانس رم و ظرفیت رم تاثیر مهمی بر قیمت رم دارند، اما واقعیت این است که زمان تاخیر اهمیت بیشتری نسبت به این دو مقوله دارد.

هرچه زمان تاخیر کمتر باشد، اطلاعات میان ثبات‌های پردازنده و سلول‌های حافظه با سرعت بیشتری انتقال پیدا می‌کنند. البته دقت کنید که واژه باس مختص به رم نیست و سایر سخت‌افزارها نیز باس دارند.

تفاوت رم تک کاناله و دو کاناله

رمی که روی ماژول حافظه قرار دارد از طریق کنترلر حافظه که روی cpu قرار دارد با سیستم ارتباط برقرار می‌کند. برخی از کنترلرهای حافظه از چند کانال برای ارتباط با ماژول حافظه استفاده می‌کنند تا تبادل داده سریع‌تر انجام شود، زیرا فرآیند انتقال داده‌ها توسط چند کانال انجام می‌شود. کنترلرهای حافظه‌ عبارتند از:

  1. یک کاناله
  2. دو کاناله (Dual Channel)
  3. چهار کاناله (Quad Channel)
  4. شش کاناله (Six Channel)
  5. هشت کاناله (Eight Channel)

معماری شش کاناله و هشت کاناله برای سرورها استفاده می‌شود که نیازمند پهنای باند بیشتری برای انتقال داده‌ها هستند.

البته مادربورهایی نیز وجود دارند که قادر به پشتیبانی از معماری سه کاناله هستند. این مادربوردها برای تطابق دقیق‌تر آدرس‌های حافظه به بیت‌ها برای ارسال سریع‌تر اطلاعات از تکنیک جایگذاری (interleaving) استفاده می‌کنند.

رم‌های تک کاناله تنها از یک کانال برای تبادل اطلاعات با پردازنده استفاده می‌کنند که به علت ترافیک زیادی که ایجاد می‌شود سرعت کمتری دارند، در حالی که رم‌های دو کاناله از دو مسیر مجزا برای تبادل اطلاعات با پردازنده استفاده می‌کنند که ترافیک را کاهش داده و سرعت ارسال بیت‌ها را افزایش می‌دهند.

در معماری دو کاناله اولیه سعی شد دو گذرگاه ۶۴ بیتی برای دستیابی به یک گذرگاه ۱۲۸ بیتی ترکیب شوند که فناوری که gandged نامیده می‌شد اما این افزایش عملکرد کافی نبود و سازندگان دریافتند دو باس مستقل عملکرد بیشتری ارائه می‌کند بدون آن‌که نیازی باشد تغییر خاصی در معماری پردازنده‌ها به وجود آورند. در ادامه این رم را بیشتر بررسی می‌کنیم.

بنابراین بهتر است هم در سرور و هم در کامپیوترهای شخصی از رم‌های دو کاناله استفاده شود. دقت کنید که برای بهره‌مندی از ویژگی فوق مادربورد باید از آن پشتیبانی کند و رم‌ها نیز به شکل درستی روی مادربورد نصب شده باشند.

رم دو کاناله چیست؟

فناوری ‌دو کاناله ویژگی جامعی برای غلبه بر مشکل تنگنای عملکردی میان cpu و کنترلر حافظه است. در مادربوردهایی که از این قابلیت پشتیبانی می‌کنند وقتی یک جفت ماژول حافظه با ظرفیت یکسان را روی اسلات‌های فرد یا زوج مادربورد قرار دهید قابلیت فوق فعال می‌شود. برای این منظور شکاف‌های حافظه مادربوردها به شکل جفت رنگی و متفاوت از یکدیگر در نظر گرفته می‌شوند تا متخصصان سخت‌افزار مشکل خاصی در این زمینه نداشته باشند.

معماری دو کاناله دستیابی به حداکثر پهنای باند را فراهم می‌کند، زیرا نسبت به سیستم‌هایی که تنها از یک کانال منفرد برای تبادل اطلاعات استفاده می‌کنند از دو کانال مجزا از هم استفاده می‌کنند تا مشکل ازدحام را برطرف کنند. در سیستم‌های تک کاناله، ماژول‌های حافظه همه در یک اسلات نصب می‌شوند و تنها یک مسیر دسترسی به کنترلر حافظه پدید می‌آید، بنابراین تمامی مولفه‌های سیستم تنها از همین مسیر به حافظه دسترسی دارند.

در سیستم‌های دو کاناله، ماژول‌های حافظه روی دو کانال جداگانه نصب می‌شوند که هرکدام مسیر دسترسی خاص خود به کنترلر حافظه را دارند، بنابراین حداکثر پهنای باند داده موجود را دو برابر می‌کنند.

نکته مهمی که شاید از شنیدن آن تعجب کنید به تفاوت نه چندان زیاد این دو معماری باز می‌گردد. در پیکربندی حافظه تک کاناله پردازنده ۱۰ تا ۲۵ درصد بیشتر از حالت دو کاناله از گذرگاه تک کاناله استفاده می‌کند. بنابراین در پیکربندی دو و چهار کاناله، گذرگاه اضافی به میزان جزیی از بار پردازنده می‌کاهد. بنابراین این تفاوت چندان آشکار نیست که یک کاربر عادی متوجه آن شود. برای روشن شدن این موضوع به تصویر زیر دقت کنید. همان‌گونه که مشاهده می‌کنید در بازی Shaow of War میانگین استفاده در هر دو معماری تک کاناله، دو کاناله و چهار کاناله تقریبا نزدیک به یکدیگر است.

به بیان ساده‌تر، تاثیر دو یا چند کاناله بودن حافظه در مورد سرورها بیشتر محسوس است که باید در هر ثانیه حجم سنگینی از داده‌ها را با پردازنده‌های مرکزی مبادله کنند.

استفاده از دو رم با ظرفیت متفاوت

یکی از پرسش‌های رایجی که توسط کاربران و شرکت‌ها مطرح می‌شود این است که آیا امکان به‌کارگیری دو رم مختلف وجود دارد یا خیر. البته سوال کلیدی‌تری که وجود دارد این است که آیا می‌توان دو رم با فرکانس‌ها یا نسل‌های مختلف را استفاده کرد یا خیر؟

بله امکان به‌کارگیری رم‌های با ظرفیت‌های مختلف وجود دارد. با این‌حال پرسش اصلی‌تر این است که آیا امکان به‌کارگیری رم‌هایی با فرکانس‌های مختلف وجود دارد؟ باز هم پاسخ مثبت است و در نتیجه این امکان وجود دارد که یک رم با فرکانس ۱۳۳۳ مگاهرتز را با یک رم با فرکانس ۱۶۰۰ مگاهرتز استفاده کرد، اما در این حالت فرکانس رم کاهش پیدا می‌کند و به سرعت پایین‌تر یعنی ۱۳۳۳ می‌رسید. اگر بخواهید ماژولی که سرعتش کمتر است را به ماژول پر سرعت برسانید باید از رویکرد اورکلاک استفاده کنید.

آیا می‌توان رم هایی با نسل متفاوت مثلا رم DDR2 و رم DDR3 را با یکدیگر روی یک سیستم استفاده کرد؟ پاسخ منفی است، زیرا هر یک مبتنی بر نسل‌ها و معماری‌های مختلفی هستند و حتا مادربوردها نیز از این رویکرد پشتیبانی نمی‌کنند.

سوکت dimm چیست؟

ماژول حافظه خطی دوگانه (DIMM) مخفف dual in-line memory module مجموعه‌ای متشکل از مدارهای مجتمع حافظه تصادفی پویا است. این ماژول‌ها روی صفحه مدار چاپی (PCB) قرار گرفته‌اند. در حافظه‌های DDR2 وDDR3  سوکت‌های DIMM شامل ۲۴۰ پین هستند. در  حافظه‌های DDR4 و DDR5 تعداد پین‌ها به ۲۸۸ عدد می‌رسد.

انواع نسل‌های رم

رم‌ها در نسل‌های مختلفی ارائه شده‌اند و طبیعی است هر نسل قابلیت‌های بهتری از نسل قبلی داشته باشد:

رم‌های ddr2: این حافظه‌ها در سال ۲۰۰۳ میلادی منتشر شدند و حداکثر سرعت انتقال آن‌ها ۳۲۰۰ مگابایت بر ثانیه بود. با گذشت زمان سرعت انتقال در آن‌ها افزایش پیدا کرد و به رقم‌های ۴۲۰۰، ۵۳۰۰ و ۶۴۰۰ مگابایت نیز رسید. PC2-5300 رایج‌ترین نوع رم DDR2 بود که امروزه در برخی از سرورها از آن استفاده می‌شود.

رم‌های ddr3: در سال ۲۰۰۷ میلادی و به عنوان جایگزین پر سرعت‌تری برای DDR2 به بازار عرضه شدند. در ابتدا این رم‌ها سرعت انتقال ۶۴۰۰ مگابایت بر ثانیه را ارائه می‌کردند، اما به مرور زمان این مقدار بیشتر شد و به ۸۵۰۰ و ۱۰۶۰۰ و ۱۲۸۰۰ مگابایت بر ثانیه رسید. البته چند برند محدود موفق شدند رم‌هایی با سرعت ۱۴۹۰۰ و ۱۷۰۰۰ مگابایت بر ثانیه را مخصوص سرورها به بازار عرضه کنند.

رم‌های ddr4: ابتدا با فرکانس ۲۶۶۷ مگاهرتز روانه بازار شدند، اما در ادامه تولیدکنندگان موفق شدند به سرعت انتقال ۱۲۸۰۰ و ۱۴۹۰۰ و ۱۷۰۰۰ و ۱۹۲۰۰ مگابایت بر ثانیه برسند که چندین برابر بیشتر از DDR3ها است.

رم‌های ddr5: جدیدترین نسل حافظه‌هایی هستند که برای سرورها روانه بازار شده و دو برابر سریع‌تر از ddr4 است. شاخص‌ترین ویژگی‌ این رم‌ها در مصرف انرژی و پایداری بیشتر خلاصه می‌شود. علاوه بر این، ضریب خطای آن‌ها نسبت به نمونه‌های دیگر پایین‌تر است. به همین دلیل گزینه مناسبی برای مراکز داده و به ویژه سرورها هستند.

این حافظه‌ها همانند ddr4 از کانکتور ۲۸۸ پین استفاده می‌کنند، اما طراحی فیزیکی متفاوتی نسبت به آن‌ها دارد. به‌طور معمول نرخ تبادل اطلاعات در این حافظه‌ها معادل ۴۴۰۰ میلیون ترانسفر در واحد ثانیه است که در بدترین حالت ۳۷.۵ درصد سریع‌تر از قدرتمندترین حافظه‌های ddr4 است.

تاکنون شرکت‌های مختلفی موفق به ساخت ماژول حافظه RDIMM مبتنی بر این فناوری شده‌اند که ظرفیت ۶۴ گیگابایت و نرخ انتقال ۴۸۰۰ میلیون ترانسفر بر ثانیه را دارد. در زمان نگارش این مقاله دستیابی به سرعت ۶۴۰۰ مگابایت بر ثانیه برای این مدل حافظه‌ها ثبت شده است. اما به دلیل هزینه‌ زیاد در تولید، عرضه گسترده آن‌ها به بازار یک سال دیگر به تعویق افتاد و قرار است در سال ۲۰۲۲ شاهد ورود پردازنده‌های سازگار با این حافظه‌ها به بازار باشیم.

مقایسه رم ddr3 با ddr4

از نظر فیزیکی، یک ماژول ddr4 شباهت زیادی به ماژولddr3  دارد، اما یکسان نیست. تفاوت رم ddr3 و ddr4 عبارتند از:

  1. ماژول DDR4 دارای ۲۸۸ پین است ولی در ماژول DDR3 این تعداد ۲۴۰ پین است.
  2. میزان برق مصرف ماژول ddr4 نزدیک به ۱.۲ ولت است ولی این مقدار برای ddr3 برابر با ۱.۳۵ تا ۱.۵ ولت است.
  3. بریدگی روی ماژول ddr4 در مکانی متفاوت از ddr3 قرار دارد و اتصال لبه مانند “V” کمی خمیده به نظر می‌رسد تا شناسایی آن ساده‌تر شود. این طراحی باعث می‌شود در زمان جا زدن ماژول روی اسلات مادربورد به نیروی کمی نیاز داشته باشید، زیرا هنگام قرار دادن ماژول همه پین‌ها به‌طور همزمان درگیر نیستند.

با نگاه کردن به مکان قرارگیری حافظه‌ها روی رم و تغییر شیاری که حافظه روی اسلات مادربور قرار می‌گیرد امکان تشخیص آن‌ها وجود دارد. شکل زیر این موضوع را به خوبی نشان می‌دهد.

ویژگی‌های فنی ماژول DDR3 عبارتند از:

  1. فرکانس در بازه ۸۰۰ تا ۱۸۶۶ مگاهرتز
  2. تعداد پین‌ها: ۲۴۰ عدد
  3. کلاک باس ورودی/خروجی: ۴۰۰ تا ۹۳۳ مگاهرتز
  4. حداکثر نرخ تبادل داده‌ها در این نسل برابر با ۱۷ گیگابایت بر ثانیه است.

ویژگی‌های فنی ماژول DDR4 عبارتند از:

  1. فرکانس در بازه ۱۸۶۶ تا ۳۲۰۰ مگاهرتز
  2. تعداد پین‌ها: ۲۸۸ عدد
  3. کلاک باس: ۹۳۳ تا ۱۶۰۰ مگاهرتز
  4. حداکثر نرخ تبادل داده‌ها در این نسل برابر با ۲۵.۶ گیگابایت بر ثانیه است.

انواع رم ddr3 و ddr4

یکی از مهم‌ترین نکاتی که در ارتباط با سرورها و به ویژه حافظه سرورها باید به آن دقت کنید انواع مختلف رم‌هایی است که توسط سرورها پشتیبانی می‌شود. به‌طور مثال، نسل‌های هشتم و نهم سرورهای اچ‌پی از چهار نوع حافظه DDR3 به شرح زیر پشتیبانی می‌کنند:

Unbuffered DIMMs: اولین نوع از حافظه‌های نسل سوم است که تمامی دستورات، سیگنال‌ها و آدرس‌ها در یک کلاک به شکل مستقیم برای کنترلر حافظه انتقال پیدا می‌کنند. بزرگ‌ترین مزیت این مدل حافظه‌ها سرعت زیاد، زمان تاخیر کم و مصرف انرژی کم است، با این‌حال، بزرگ‌ترین عیب آن‌ها ظرفیت کم است. این مدل حافظه‌ها بیشتر برای سامانه‌هایی که نیازمند ظرفیت ذخیره‌سازی کم هستند اما سرعت برای آن‌ها حائز اهمیت است و نیازمند تاخیر کم هستند مناسب است.

Registered DIMMs: این حافظه‌ها از طریق یک تراشه سخت‌افزاری به‌نام ثبات به کنترلر حافظه متصل می‌شوند تا بار کاری کنترلر حافظه کمتر شود. سرورهای نسل هشتم اچ‌پی از سه حافظه Dual-Rank پشتیبانی می‌کنند که دستیابی به ظرفیت‌های بیشتر را فراهم می‌کنند. البته بزرگ‌ترین مشکل این حافظه مصرف انرژی و زمان تاخیر زیاد است.

Load Reduced DIMMs: این مدل حافظه‌ها مجهز به یک تراشه بافر است تا فرآیند عملیات میان حافظه و کنترلر حافظه به شکل بهینه‌تری انجام شود. بزرگ‌ترین مزیتی که حافظه‌های فوق ارائه می‌کنند این است که بافر امکان استفاده از سه حافظه Quad-Rank را فراهم می‌کند تا مشکل خاصی از بابت ظرفیت به وجود نیاید. البته دقت کنید که افزایش ظرفیت به معنای مصرف بیشینه انرژی و زمان تاخیر بیشتر است.

HyperCloud DIMMs: نسل دیگری از حافظه‌ها است که دستیابی به سرعت ۱۳۳۳ مگاهرتز را ارائه می‌کند. این حافظه‌ها به شکل از پیش ساخته شده روی سرور نصب می‌شوند و با محدود ۳۸۴ گیگابایت روبرو هستند. در حالی که محدودیت ظرفیت در حافظه‌های LRDIMM برابر با ۷۶۸ گیگابایت، در RDIMM برابر با ۳۸۴ گیگابایت و در حافظه‌های UDIMM برابر با ۱۲۸ گیگابایت است.

انواع رم در نسل ddr4 همانند نسل سوم است، صرفنظر از تغییرات فنی در معماری و تفاوت‌هایی که در پاراگراف بعد به آن اشاره خواهیم کرد در رم‌های ddr4 شاهد افزایش و بهبود سرعت هستیم. به‌طوری‌که حداکثر باس و پهنای باند رم بدون در نظر گرفتن اورکلاک بیشتر شده است. نکته مهم دیگری که باید در رم‌های ddr4 کلاینت و سرور به آن دقت کنید وجود تراشه اضافی است که قابلیت تصحیح خطا در رم‌های سرور را فراهم می‌کند تا پایداری بیشتری به دست آید. البته دستیابی به این قابلیت باعث کاهش اندک سرعت می‌شود. در رم‌های نسل چهارم دستیابی به سرعت‌های ۲۱۳۳ مگاهرتز، ۲۴۰۰ مگاهرتز، ۲۸۰۰ مگاهرتز و ۳۲۰۰ مگاهرتز فراهم می‌شود.

NVM نوعی حافظه کامپیوتری است که توانایی نگهداری داده‌های موجود در رم را حتی در صورت قطع برق دارد. چنین سیستمی را در حافظه‌های NVDIMM هم داریم. بر خلاف حافظه‌های موقت، این حافظه نیازی به Periodically Refreshed ندارد و معمولا کاربران استوریج‌های دائمی یا ثانویه از آن استفاده می‌کنند.

رم RDIMM چیست؟

registered dimm یک ماژول حافظه دو خطی است که یک ثبات میان ماژول dram و کنترلر حافظه رم در آن قرار گرفته تا قابلیت اطمینان بهتری را ارائه کند. rdimm مجهز به یک ثبات سخت‌افزاری است که سیگنال‌های کنترلی (و نه داده‌ای) را در ماژول‌ها بافر می‌کند. کاری که بافر انجام می‌دهد این است که یک سیکل کلاک اضافی به چرخه انتقال داده‌ها اضافه می‌کند تا بارهای الکتریکی بیشتری تولید شوند تا هنگامی که قرار است اطلاعاتی با چگالی بالا به سرعت انتقال پیدا کنند مشکل خاصی به وجود نیاید.

البته این فرآیند مستلزم صرف انرژی بیشتر است، اما در مقابل تضمین می‌دهد که اطلاعات در رم‌ها و به ویژه رم‌های سرور بدون مشکل انتقال پیدا می‌کنند. به همین دلیل ماژول‌های حافظه rdimm عملکرد بهتری نسبت به ماژول‌های سنتی dimm یا unbuffered dimm دارند.

rdimm قابلیت پشتیبانی از حافظه Chipkill / SDDC را دارد. هنگامی که دو یا چند dimm به ازای هر کانال حافظه استفاده می‌شوند، RDIMMها عملکرد بهتری نسبت به UDIMM ارائه می‌کنند. البته به این نکته مهم دقت کنید که ماژول‌های فوق مجهز به کنترل‌کننده‌ای هستند که وظیفه هدایت سیگنال‌های داده‌ای را دارد.

وجود یک مولفه اضافی سیگنال‌دهی باعث می‌شود تا سرعت این حافظه‌ها به نسبت حافظه‌های lrdimm کمتر شود. با این حال، قبل از آن‌که به سراغ خرید این ماژول‌ها بروید ابتدا باید دفترچه راهنمای مادربورد را مطالعه کنید تا مطمئن شوید از این فناوری پشتیبانی می‌کند. این مدل ماژول‌ها بیشتر برای سرورها و ورک استیشن‌ها مناسب است.

LRDIMM چیست؟

هنگامی که اینتل اولین بار پردازنده‌های E5-v2 را معرفی کرد از ساخت نوع جدیدی از ماژول حافظه خطی دوگانه مبتنی بر کاهش بار به‌نام Load-Reduced DIMM خبر داد که در منابع از واژه LRDIMM برای توصیف آن استفاده می‌شود. در آن زمان، سرورها قابلیت پشتیبانی از سه نوع مختلف از ماژول‌های حافظه LRDIMM و RDIMM و UDIMM را داشتند.

با توجه به محدودیت‌های زیاد در پهنای باند و ظرفیت حافظه، فرآیند ساخت حافظه‌های udimm متوقف شد. lrdimm یک حافظه خطی دوگانه مبتنی بر کاهش بار است که در سرورها استفاده می‌شود و از چگالی بالاتر نسبت به rdimmها پشتیبانی می‌کند. این ماژول بر عکس rdimm که مجهز به ثبات است از یک تراشه بافر به منظور کم کردن و به حداقل رساندن بار کاری در گذرگاه حافظه سرور استفاده می‌کند.

ماژول lrdimm با کم کردن تعداد آدرس‌ها، داده‌ها و دستورات در هر بار کاری سرعت حافظه را افزایش می‌دهد.

lrdimm در محیط‌های ابری و محیط‌های مبتنی بر محاسبات با کارایی بالا (HPC) و مراکز داده استفاده می‌شود. lrdimm با سوکت‌های ddr3 dimm و استاندارد jedec سازگاری کامل دارد.

مقایسه رم‌ های RDIMM و LRDIMM

در RDIMMها قطعه‌ای به نام رجیستر وجود دارد که سیگنال‌های کنترلی، آدرس‌دهی و کلاک را دریافت می‌کند پس دیگر برای نوشتن داده روی DRAM نیازی به رجیستر کردن نیست و مستقیم روی DRAM نوشته می‌شود. در حافظه‌های Load-Reduced برای رجیسترینگ، از مموری بافر چیپ‌ها استفاده می‌شود در نتیجه در LRDIMMها که نوعی حافظه Load-Reduced هستند به جای رجیستر، بافر وجود دارد و داده‌ها ابتدا وارد بافر می‌شوند و سپس از روی آن روی DRAM نوشته می‌شوند. در LRDIMMها علاوه بر سیگنال‌های کنترلی، آدرس‌دهی و کلاک، Data Lineها نیز ذخیره می‌شوند.

LRDIMMها علاوه بر آن که ظرفیت را در یک DIMM افزایش می‌دهند، کارایی باس را نیز بهبود می‌بخشند و فرکانس بالاتری ارایه می‌دهند. به علت کاهش لود، مصرف برق، کمتر می‌شود. lrdimm دارای ظرفیت بالایی بوده و در ماژول‌های ١٢٨ گیگابایتی تولید شده است و معمولا برای بیگ‌دیتا استفاده می‌شود. توان عملیاتی آنها بیشتر از RDIMMهاست ولی Latency آنها نیز کمی بالاتر است. لازم به ذکر است که LRDIMMها و RDIMMها را نمی‌توان روی یک سرور ترکیب کرد. در ایران روی سرورها بیشتر از رم‌های rdimm استفاده می‌شود.

نکته مهم اینجاست که روی سرورها امکان ترکیب رم‌های RDIMM با NVDIMM وجود دارد اما رم‌های lrdimm با هیچ نوع حافظه دیگری قابل ترکیب نیست.

در شکل زیر، تکنولوژی‌های rdimm و lrdimm با یکدیگر مقایسه شده‌اند. در rdimm سیگنال‌های داده با یک کنترلر هدایت می‌شوند که باعث محدودیت در سرعت و کارایی می‌شود. LRDIMMها نه تنها کارایی را بهبود می‌بخشند بلکه مشکلات ناشی از گرما و اتلاف انرژی را نیز کاهش می‌دهند و در واقع برای افزایش سرعت و ظرفیت طراحی شده‌اند. در RDIMM سیگنال‌های داده با یک کنترلر هدایت می‌شوند که باعث محدودیت در سرعت و کارایی می‌شود. LRDIMMها نه تنها کارایی را بهبود می‌بخشند بلکه مشکلات ناشی از گرما و اتلاف انرژی را نیز کاهش می‌دهند و در واقع برای افزایش سرعت و ظرفیت طراحی شده‌اند.

پس به صورت فهرست‌وار مزایای حافظه LRDIMM نسبت به RDIMM می‌بینیم:

  1. بافر کردن سیگنال‌های کنترلی و آدرس (شباهت با RDIMM)
  2. بافر کردن Data Lineها (تفاوت با RDIMM)
  3. کاربرد آن معمولا در بیگ‌دیتا
  4. صرفه‌جویی در مصرف انرژی
  5. کاهش مشکلات ناشی از گرما و اتلاف انرژی (زیرا لود را کاهش می‌دهد)
  6. کاهش دما به دلیل عدم وجود یک ثبات سخت‌افزاری اضافی
  7. rdimm دارای یک کنترلر برای هدایت سیگنال‌های داده: باعث کمتر شدن سرعت آن نسبت به lrdimm می‌شود.
  8. ترکیب آنها در یک سرور مجاز نیست.
  9. طراحی شده برای افزایش سرعت و کارایی
  10. طراحی شده برای افزایش ظرفیت (ظرفیت بالا: ۱۲۸ GB)
  11. ارایه فرکانس بالاتر
  12. ارایه ظرفیت بالاتر
  13. ارایه زمان تاخیر پایین‌تر
  14. ارایه زمان توان عملیاتی بالاتر
  15. بهبود کارایی باس
  16. استفاده از مموری بافر چیپ‌ها برای رجیسترینگ

ویژگی‌هایی مانند Advanced Error Detection و Advanced Fault Resiliency که در سرورهای نسل ۸ پرولیانت وجود داشت در سرورهای نسل ۹ و ۱۰ که DDR4 دارند نیز باقی مانده‌اند.

hp سرورهای نسل ۸ و ۹ و ۱۰ پرولیانت از LRDIMMها پشتیبانی می‌کنند. سرورهای نسل ۹ و ۱۰ غیر از آن از تکنولوژی Three Dimention Stacking یا ۳DS نیز پشتیبانی می‌کنند.

مقایسه رم ها در hp سرورهای g9 و g10

این حافظه‌ها تحت آزمایش‌های سختی قرار می‌گیرند که بتوانند کاملا سازگار و بهینه در سرورهای اچ پی کار کنند. کیفیت و قابلیت اطمینانی که DRAMها دارند اهمیتی بیش از پیش دارند. در دیتاسنترها، مجازی سازی سروری، Cloud Computing، اپلیکیشن‌های دیتابیسی بزرگ، نیاز روزافزونی به حافظه‌هایی با ظرفیت بالا همراه با Uptime بیشتر دارند.

حافظه‌هایی که همراه با سرورهای نسل ۱۰ اچ پی به بازار عرضه شده، سرعت و پهنای باند بیشتری نسب به حافظه‌های نسل قبلی فراهم می‌کنند. دسترس پذیری بالا، کارایی بالا و سرعت در Fault Tolerance از مهمترین پیشرفت‌های این تکنولوژی است. اگر رم‌های با سرعت ۲۶۶۶ را در نظر بگیریم، سرعت نرخ انتقال داده در این نسل، نسبت به حافظه‌های نسل قبلی افزایش ۶۶ درصدی دارد:

Percentage compare Gen10 vs. Gen9:

Gen10 = 12 Channels x 2666 data rate x 8 bytes = 256 GB/sec.

Gen9 = 8 channels x 2400 x 8 bytes = 154 GB/sec.

۲۵۶/۱۵۴ = ۱.۶۶ or Gen10 is 66% greater bandwidth

در hp سرورهای g10 به جای ۴ کانال حافظه از ۶ کانال حافظه پشتیبانی کنند و این DIMMها با ظرفیت بالایی که دارند مقدار جدید و بی‌سابقه‌ای از ظرفیت حافظه را ارایه می‌دهند که برای اغلب حجم‌های کاری سروری که Most Demanding هستند مناسبند. در واقع با پیشرفت تکنولوژی از ۴ گیگابایت به ۸ گیگابایت، می‌توانیم از DIMMهایی با ظرفیت بالاتر استفاده کنیم.

حافظه‌هایی که همراه با سرورهای نسل ۱۰ اچ پی به بازار عرضه شده‌اند، نسلی از حافظه‌های سروری هستند که حداکثر از سرعت ۲۶۶۶ و ۲۹۳۳ مگاهرتز پشتیبانی می‌کنند و با نسل جدید پردازنده‌های سروری که قابلیت‌های بسیاری در کارایی دارند، سازگارند. این پردازنده‌ها که همانند این حافظه‌ها با سرورهای نسل ۱۰ اچ پی ارائه شده‌اند همان پردازنده‌های نسل ۵ اینتل زئون هستند که علاوه بر کارایی و سرعت بالا، امنیت بالاتری نیز دارند. امنیتی که در سرورهای نسل ۱۰ اچ پی بسیار قابل توجه است.

خواندن مشخصات رم از نام آن

روشی که بیشتر تولیدکنندگان برای شناسایی اطلاعات حافظه‌ها استفاده می‌کنند به کار بردن کد اختصاری است که روی بسته رم درج می‌شود تا خریداران بتوانند به راحتی مشخصات را بررسی کنند. برای آشنایی با این کدها مثالی از رم hp می‌زنیم.

نام رم hp دارای ساختار چند بخشی است که جزییات دقیق و کاملی در این زمینه ارائه می‌کند استفاده می‌کند. مثلا رم زیر را در نظر بگیرید.

رمزگشایی تصویر فوق به ترتیب از سمت چپ به شرح زیر است:

Capacity: ظرفیت حافظه رم را نشان می‌دهد که اعداد آن ۱، ۲، ۴، ۸، ۱۶ و ۳۲ و ۶۴ و ۱۲۸ هستند. در این ستون حروف GB به گیگابایت اشاره دارند.

Rank: در این ستون قبل از حرف R عددی قرار می‌گیرد که ۱ بیان‌گر Single Rank، ۲ بیان‌گر Dual Rank و ۴ به معنای Quad Rank و ۸ به معنای Octal Rank است. Rank فضایی در حافظه است که برای انتقال اطلاعات استفاده می‌شود. حافظه‌های متشکل از چند Rank به‌طور همزمان در هر یک از Rankها عملیات جداگانه‌ای انجام می‌دهند.

Data Width: به پهنای کانال ارتباطی اشاره دارد. عدد قرار گرفته در این بخش پهنای کانال ارتباطی تراشه حافظه را مشخص می‌کند. به‌طور مثال ۴ بیان‌گر ۴ بایت و ۸ بیان‌گر ۸ بایت و ۱۶ بیان‌گر ۱۶ بایت است.

Memory Type:  نوع حافظه توسط این ستون مشخص می‌شود. PC بیان‌گر نسل اول حافظه است. PC2 نسل دوم، PC3 نسل سوم را PC4 نسل چهارم را نشان می‌دهد.

Voltage: اگر مقدار این ستون خالی باشد بیان‌گر این موضوع است که حافظه از ولتاژ معمولی ۱.۵ ولت استفاده می‌کند. حرف L به معنای ولتاژی پایین‌تر از ۱.۳۵v است.

Module Speed: این ستون پهنای باند حافظه و حداکثر سرعت انتقال را نشان می‌دهد.

Module Type: این ستون نوع حافظه را مشخص می‌کند. کاراکتر E یا ECC نشان می‌دهند که حافظه از ۸ بیت اضافی برای برقراری ارتباط تراشه حافظه با سایر بخش‌های سرور استفاده می‌کند. R به حافظه‌های رجیستر شده، U به حافظه‌های رجیستر نشده و L به حافظه‌های کاهنده بار اشاره دارند.

CAS Latency: این ستون به تعداد سیکل‌هایی که بعد از دریافت دستور توسط حافظه انجام می‌شود تا اطلاعات ارسال شوند اشاره دارد. اگر این مقدار کمتر باشد به معنای سرعت انتقال سریع‌تر اطلاعات است و نشان می‌دهد حافظه از چرخه‌های کمتری استفاده می‌کند.

Special Descriptor: در این ستون توضیحات فنی‌تر ارائه می‌شود. به‌طور مثال LP به کم مصرف بودن حافظه اشاره دارد.

 

نکاتی برای استفاده از رم‌ها در سرورهای نسل ۱۰

  • DIMMها باید همراه با پردازنده‌های مناسب استفاده شوند.
  • اگر در سیستم‌هایی که قابلیت پشتیبانی از دو پردازنده را دارند، تنها از یک پردازنده استفاده شود، تنها نیمی از اسلات‌های حافظه قابل استفاده هستند.
  • برای داشتن حداکثر کارایی، پیشنهاد می‌شود ظرفیت حافظه‌ها را بین پردازنده‌های نصب شده در سرور، به صورت بالانس استفاده کنید.
  • اگر از دو پردازنده استفاده می‌کتید، DIMMها را بین دو پردازنده تقسیم کنید.
  • اولین اسلات‌هایی که در یک کانال باید پر شوند، اسلات‌های سفید هستند.
  • ترکیب انواع DIMMها (UDIMM، RDIMM و LRDIMM) پشتیبانی نمی‌شود.
  • حداکثر سرعت حافظه بستگی به نوع حافظه، پیکربندی حافظه و مدل پردازنده دارد.

پادکست: بررسی نسل جدید رم های hp

 

حافظه‌های HPE DDR4 SmartMemory دارای تکنولوژی منحصربفردی هستند که برای سرورهای اچ پی طراحی شده است و در سرورهای پرولیانت نسل ۹ و ۱۰، خانواده Apollo، سیستم‌های Blade و Synergy استفاده می‌شوند.

کیفیت و قابلیت اطمینانی که DRAMها دارند اهمیتی بیش از پیش دارند. در دیتاسنترها، مجازی‌سازی سروری، Cloud Computing، اپلیکیشن‌های دیتابیسی بزرگ، نیاز روزافزونی به حافظه‌هایی با ظرفیت بالا همراه با Uptime بیشتر دارند.

End Podcast

راهنمای خرید رم سرور

مهم‌ترین نکته‌ای که در زمان خرید رم سرور باید به آن دقت کنید الزامات کسب‌وکار است. شناسایی این الزامات به شما کمک می‌کند بر مبنای ویژگی‌های فنی گزینه مناسب را انتخاب کنید. از مهم‌ترین نکاتی که در زمان خرید رم سرور باید به آن دقت کنید به موارد زیر باید اشاره کرد:

ظرفیت موردنیاز: حافظه‌های رم سرور در ظرفیت‌های مختلفی در دسترس هستند. بنابراین بر مبنای خدماتی که ارائه می‌کنید ظرفیت مناسب را خریداری کنید. به‌طور مثال، در مبحث مجازی‌سازی دست‌کم به ۱۲۸ گیگابایت رم برای مدیریت ماشین‌های مجازی نیاز دارید، هرچند در عمل به مقداری بیش از ۱۲۸ گیگابایت نیاز دارید.

فرکانس رم: فرکانس رم نشان می‌دهد در هر ثانیه چه میزان اطلاعات انتقال پیدا می‌کنند. این سنجه به‌نام فرکانس ساعت مشخص شده و بر مبنای مگاهرتز مشخص می‌شود. نکته‌ای که باید در ارتباط با فرکانس رم به آن دقت کنید این است که رم‌های با فرکانس بالا قیمت بیشتری دارند. فرکانس به دو صورت DDR3-1600 یا PC3-12800 نشان داده می‌شود.

زمان تاخیر حافظه: همان‌گونه که اشاره کردیم زمان تاخیر نقش بسیار مهمی در افزایش سرعت تبادل اطلاعات دارد. این سنجه به مدت زمانی که درخواست را ارسال می‌کنید و سیستم پاسخ می‌دهد اشاره دارد. این سنجه با مقدار CAS یا CL نشان داده می‌شود.

نوع رم: نوع رم به مشخصات فنی که سرور و مادربورد از آن پشتیبانی می‌کند بستگی دارد. به‌طور مثال، اگر سرور از حافظه‌های DDR4 پشتیبانی می‌کند قاعدتا باید به فکر خرید ماژول‌های DDR4 باشید. علاوه بر این باید به دو فاکتور Buffered Registered و Unbuffered Registered که در مورد آن صحبت کردیم دقت کنید.

پشتیبانی از ویژگی تصحیح خطا: رم‌های مجهز به ویژگی ECC پایداری سیستم را تضمین می‌کنند، زیرا از یک مکانیزم تشخیص و تصحیح خطای توکار استفاده می‌کنند.

راهنمای خرید حافظه و رم hp

محصولات HPE در زمینه رم، شامل HPE Standard Memory و HPE Smart Memory است که در ادامه به بررسی این تکنولوژی‌ها می‌پردازیم.

اگر ظرفیت‌های کم، نیاز شما را برآورده می‌کنند HPE Standard Memory مناسب کار شماست ولی برای حجم‌های کاری مبنی بر حافظه و Data-Intensive باید از HPE Smart Memory استفاده کنید. SmartMemory برای مشتریانی که می‌خواهند از حداکثر کارایی و قابلیت اطمینان حافظه و همچنین مصرف کمتر انرژی استفاده کنند مناسب است که این تکنولوژی‌ها در سرورهای پرولیانت نسل ۸ و ۹ و ۱۰ فراهم شده است.

HPE Smart Memory تکنولوژی منحصربفردی است که برای سرورهای پرولیانت اچ پی طراحی شده و می توان اطمینان داشت که حافظه نصب شده روی سرورهای سری پرولیانت اچ پی مورد تایید و آزمایش اچ پی قرار گرفته است. HPE Smart Memory از استانداردهای صنعتی که در سیستم های اچ پی اعتبارسنجی و تایید شده‌اند استفاده می‌کند. از آنجا که حافظه‌ها از آزمایش‌های سخت بر روی پلت‌فرم‌های اچ پی گذشته‌اند، تمام مشخصه‌های حافظه، دارای بالاترین استانداردهاست. این تکنولوژی، پلت‌فرمی فراهم می‌کند تا سرور بتواند توسعه‌ها و افزایش حافظه در آینده را پشتیبانی کند و این کار از طریق سیستم HPE Active Health و نرم افزارهای مدیریتی دیگر انجام می شود.

  1. HPE DDR4 Standard Memory

به طور خاص برای سرورهای نسل ۹ سری ۱۰ و ۱۰۰ طراحی شد و تعادل مناسبی بین کارایی، قابلیت اطمینان و بهره‌وری را ارایه می‌کند. Standard Memory مطابق استانداردهای HPE در کیفیت است تا بتواند کارایی و قابلیت اطمینان را همزمان با ارایه راهکار کم هزینه ارایه دهد و در عین حال نیاز اپلیکیشن‌هایی که نیاز کمتری به حافظه دارند را برآورده می‌کند.

  1. HPE DDR4 Smart Memory

دارای پیشرفت‌های خارق‌العاده‌ای نسبت به حافظه‌های نسل قبلی استبرای اولین بار در سروهای نسل ۹ پرولیانت از HPE Smart Memory استفاده شد که بر اساس تکنولوژی DDR4 است. حافظه‌های DDR4 وقتی در پیکربندی‌های ۱or 2 DIMMs per channel (DPC) نصب می‌شوند، با سرعت …/۱۸۶۶/۲۱۳۳/۲۴۰۰ MT/s عمل می‌کنند.

تا وقتی در هر کانال یک یا دو عدد DIMM قرار گیرد، حداکثر سرعت حافظه، پشتیبانی می‌شود اما اگر در هر کانال سه عدد DIMM قرار گیرد، حداکثر سرعت پشتیبانی نمی‌شود و سرعت پایین‌تر ارایه می‌شود.

از قابلیت‌های مهم و سودمند تکنولوژی HPE Smart Memory می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  1. پشتیبانی از توسعه و ارتقاء در آینده به وسیله سیستم HP Active Health و نرم‌افزارهای مدیریتی دیگر
  2. بهینه شدن کیفیت و افزایش قابلیت اطمینان حافظه: امروزه شاهد بزرگ‌تر شدن محیط‌های IT، پیچیده‌تر شدن برنامه‌ها، افزایش مسئولیت حساس انتقال داده به سرورها، افزایش درخواست‌های پردازش تراکنشی و ثبات سرورهای حیاتی هستیم. حافظه، جزیی مهم و حیاتی از سیستم‌های اطلاعاتی است که در تعیین قابلیت اطمینان و کارایی سیستم و در کل، قدرت سرور و مراکز داده تاثیر به سزایی دارد. تولیدکنندگان درجه اول DRAM، این قطعات را با بالاترین کیفیت تهیه می‌کنند. شرکت اچ پی تنها حافظه هایی را مورد تایید قرار می دهد که از آزمایشات سخت و حساس  عبور کنند. حافظه‌های آزمایش و تایید شده اچ پی برای پلت‌فرم پرولیانت سرورهای اچ پی، بهینه شده‌اند تا نهایت سازگاری، عملکرد و قابلیت اطمینان را داشته باشند.
  3. بهره‌وری انرژی: نقش حافظه‌ها در مصرف برق سرور قابل توجه است در نتیجه انتخاب کارآمدترین حافظه، نقشی مهم و حیاتی در کاهش مصرف انرژی و تجهیزات خنک کننده در مراکز داده دارد. این صرفه‌جویی به معنی کاهش هزینه عملیات و بازگشت سریع‌تر سرمایه (ROI) و در نتیجه آزاد کردن بودجه IT مصرف شده در انرژی و خنک کننده است. شرکت اچ پی، خود را در به حداکثر رساندن بهره‌وری انرژی در زیرساخت‌های IT متعهد می‌داند.
  4. امکان پیش‌بینی خطا (هشدار Pre-Failure): زمانی که HPE SmartMemory در ارتباط با سیستم‌های مدیریتی استفاده می‌شود امکان پیش‌بینی خطا را فعال می‌کند. اگر مشکلی در یکی از DIMMها گسترش یابد، سیستم مدیریتی به شما در پیش‌بینی این رخداد کمک می‌کند و می‌توانید قبل از بروز مشکلی جدی، DIMM را جایگزین کنید.

تکنولوژی HPE SmartMemory در سرورهای پرولیانت نسل ۸ معرفی شد و در سرور نسل ۹ و سپس در نسل ۱۰ بهبود یافت و اچ پی ویژگی‌هایی که تنها در حافظه‌های باکیفیت اچ پی در دسترس بود را در دسترس همگان قرار داد. مشتریان می‌توانند انواع مختلف از حافظه‌های اچ پی و ظرفیت‌های متفاوت DIMM را برای بهینه‌سازی مصرف برق، ظرفیت و کارایی سرور انتخاب کنند. این تکنولوژی برخلاف حافظه‌های تولیدی با برندهای دیگر، روی هر DIMM یک امضای منحصربه‌فرد دارد که نشان می‌دهد حافظه توانسته تمامی مراحل سخت و دشوار تست و کنترل کیفیت را طی کند.

همه ماژول‌های حافظه اچ پی روی تمامی hp سرورهای پرولیانت، مورد آزمایش قرار گرفته‌اند تا تشخیص مشکلات، تصمیم‌گیری سریع در ارایه راه‌حل‌ها و جلوگیری از خطاها بررسی شوند. با وجود ویژگی‌های Authentication که در حافظه‌های اچ پی قرار گرفته است، از بهبود و کارایی سرورهای خود خاطر جمع خواهید بود. ویژگی‌های Authentication در واقع همان مولفه‌هایی است که اچ پی در رم‌های خود قرار داده تا اورجینال و غیراورجینال بودن آنها قابل تشخیص باشد.

نکته: در صورت تشخیص دمای بالا در ماژول‌ها توسط سنسور Memory، سیستم به طور خودکار میزان دسترسی به آن ماژول را کم می‌کند تا از افزایش دما جلوگیری کند.

انواع حافظه HPE SmartMemory

طراحی HPE Smart Memory به گونه‌ای است که بهترین کارایی و ظرفیت را همراه با قیمتی قابل رقابت و مناسب ارایه می‌دهد. انواع SmartMemory عبارتند از:

  1. Registered DIMM (RDIMM) DDR4 با ظرفیت ۳۲ گیگابایت
  2. Load-reduced DIMM (LRDIMM) DDR4 با ظرفیت ۳۲ تا ۱۲۸ گیگابایت
  3. Unbuffered with ECC DIMM (UDIMM) با ظرفیت ۱۶ گیگابایت

نکته مهم: به طور کلی UDIMMها در معماری پرولیانت سرورهای نسل ۱۰ پشتیبانی نمی‌شوند و تنها در میکروسرورهای نسل ۱۰ قابل استفاده هستند و در تعداد معدودی پرولیانت سرور نسل ۹ یعنی سرورهای ML10 G9 و ML30 G9 و DL20 G9 پشتیبانی می‌شوند. DDR4 در بقیه پرولیانت سرورهای نسل ۹ و ۱۰، تنها به صورت RDIMM و LRDIMM در دسترس است.

در اپلیکیشن‌هایی که به حداکثر ظرفیت حافظه نیاز دارند، حافظه‌های HPE SmartMemory Load Reduced DIMM یا همان LRDIMMها، توصیه می‌شود که بار الکترونیکی بر کنترلر حافظه را کاهش می‌دهند و نتیجه آن، میزان حافظه بیشتر در پیکربندی ۳ DIMM per channel یا ۳ DPC است. اچ پی از ماه ژوئن ۲۰۱۶ با ارایه حافظه‌های جدید ۱۲۸GB DDR4 LRDIMM 2400 MT/s، میزان حافظه را در سرور دوپردازنده‌ای DL380 G9 به ۳ ترابایت و سرور دوپردازنده‌ای DL580 G9 به ۶ ترابایت رساند. و نکته قابل ذکر این است که بیش از ۱۴ درصد افزایش کارایی به علت افزایش فرکانس در DDR4 داریم و همچنین به سبب عملکرد با ۱.۲ V، بیش از ۲۰ درصد کاهش مصرف برق نیز خواهیم داشت.

تعداد اسلات‌های حافظه که در سرورهای پرولیانت نسل نه پشتیبانی می‌شود، ۸، ۱۶ و یا ۲۴ عدد است. در پیکربندی‌های ۲۴ اسلات، حداکثر تا میزان ۳ ترابایت و در پیکربندی‌های ۱۶ اسلات، حداکثر تا میزان ۱ ترابایت حافظه خواهیم داشت. حافظه‌های DDR4 این قابلیت را دارند که در صورت استفاده از LRDIMMهای ۱۲۸ گیگابایتی، دو برابر ظرفیت را فراهم می‌کنند.

برخلاف حافظه دیگر برندها، همه سرورها، حافظه‌های HPE SmartMemory را که آزمایشات سختی را گذرانده‌اند، می‌شناسند (ویژگی Authenticate) در نتیجه مشتریان همه نوع برند سروری، می‌توانند از باکیفیت‌ترین حافظه سروری بهره‌مند شوند. وقتی در سرورهای پرولیانت نسل نه از HPE SmartMemory استفاده می‌شود، تکنولوژی‌های Extended Performance و Enhanced Manageability در دسترس هستند که در صورت استفاده از حافظه دیگر برندها، امکان استفاده ازچنین تکنولوژی‌هایی وجود ندارد.

نکته: با ترکیب مدل پردازنده و پیکربندی حافظه، سرعت‌های متفاوتی از این حافظه‌ها در دسترس است.

معرفی NAT و PAT و کاربرد آنها در شبکه

NAT تکنولوژی برای ارسال و دریافت اطلاعات در شبکه است. NAT یک راه حل کوتاه مدت، برای رفع مشکل کمبود IP است و برای آدرس دهی خصوصی (Private) استفاده می‌شود. انواع مختلفی دارد و با Route و PAT تفاوت دارد.

تکنولوژی nat

NAT مخفف عبارت Network Address Translation است، تکنولوژی برای ارسال و دریافت اطلاعات در شبکه است.

تکنولوژی NAT  برای رفع مشکل کمبود IP کاربرد دارد. به شرکت و سازمان‌ها امکان ایجاد آدرس‌های خصوصی IPV4 در شبکه‌های LAN را می‌دهد، که به درستی با اینترنت ارتباط برقرار کنند. روتر ارتباط بین شبکه داخلی را با یک IP Private و شبکه بزرگ را با IP Public برقرار می‌کند‌. امروزه تمام سیستم عامل‌ها و پلتفرم‌های نرم افزاری از NAT پشتیبانی می‌کنند.

Nat چیست و چگونه کار می کند؟

NAT یک راه حل کوتاه مدت، برای رفع مشکل کمبود IP است و برای آدرس دهی خصوصی (Private) استفاده می‌شود.

نحوه عملکرد آن به این صورت است که یک آدرس IP اختصاصی به عنوان نماینده تعداد زیادی از کامپیوتر‌ها در شبکه public عمل می‌کند. به عنوان مثال وقتی در شبکه LAN از تکنولوژی NAT استفاده شود، سیستم‌های عضو SubDomain درخواست‌های خود را با آدرس های Inside Local به روتر ارسال می‌کنند، روتر بسته‌های داده (Packet) را با آدرس Inside Global برای مقصد ارسال می‌کند و مقصد پاسخ را با آدرس Outside Local برای مبدا ارسال می‌کند.

اگر آدرس مقصد در Routing Table موجود نباشد، آدرس در Translation Table ذخیره می‌شود و درخواست ارتباط با شبکه عمومی Drop می‌شود.

Nat در مودم چیست؟

از قابلیت‌های مهم یک مودم می‌توان NAT را نام برد. با استفاده از این قابلیت، مودم آدرس‌های داخلی را به آدرس های معتبر جهانی که روی بستر شبکه خارجی و اینترنت قابل استفاده هستند، تبدیل می‌کند.

در فضای شبکه جهانی تعداد دستگاه‌های بیشماری وجود دارند که برای ارتباط و تبادل اطلاعات نیاز به داشتن آدرس اختصاصی دارند، از طرفی هم تعداد این آدرس که همان IP ها هستند محدویت دارد.

هنگامی که شما از مودمی استفاده می‌کنید که قابلیت NAT را دارد. با تبدیل IP که در بالا گفته شد. مشکل را حل و ارتباطات را برقرار می‌کند.

 

NAT در شبکه چیست؟

ارتباطات داخلی یک شبکه بین سرویس دهنده‌ها و سرویس گیرنده‌ها باید از طریق یک آدرس منحصر به فرد انجام شود.

این آدرس یک شماره ۳۲ بیتی است، ترکیب این شماره را می‌توان برای بیش از ۴ میلیارد آدرس یکتا در نظر گرفت.

این IP Address به IP V4 معروف است. ۴ میلیارد عدد بزرگی به نظر می‌رسد اما به دلیل پیشرفت و گسترش بسیار سریع اینترنت مشکل کمبود IP وجود دارد و راه حل موقت آن NAT است. فعال بودن NAT باعث ایجاد دو نوع آدرس عمومی و خصوصی می‌شود. از IP آدرس‌های خصوصی در شبکه‌های داخلی استفاده می‌شود، در شبکه‌های خصوصی یک IP آدرس منحصر به فرد به تمام رایانه‌ها، سرورها و سایر منابع نیازمند IP اختصاص داده می‌شود، که این عملیات از طریق DHCP انجام می‌شود. ممکن است سازمان‌های زیادی از یک IP آدرس خصوصی یکسان استفاده کنند. ولی چون با هم در ارتباط نیستند و این آدرس‌ها در سطح شبکه جهانی مسیریابی نمی شوند مشکلی ندارد.

هرگاه دستگاه‌های یک شبکه بخواهند در سطح اینترنت با هم ارتباط برقرار و تبادل اطلاعات کنند. باید از یک آدرس IP عمومی که نشانگر شبکه یک مجموعه است، استفاده کنند. این آدرس توسط شرکت‌های ISP ارائه می‌شوند، مختص به سازمان شماست و آدرسی است که توسط همه قابل مشاهده است.

راه اندازی nat

NAT بصورت یک به یک کار می‌کند، یعنی یک آدرس محلی را به یک آدرس جهانی تبدیل می‌کند. کاربرد این نوع NAT زمانی است که بخواهیم یک IP خصوصی را به یک IP  عمومی تبدیل کنیم.

یک مثال برای راه اندازی یک NAT در روتر سیسکو، فرض کنید ۲ عدد اینترفیس داریم. اولی به اینترنت و دومی به شبکه داخلی ما وصل شده است.

اگر بخواهید آدرس ۱۰/۱/۱/۱ را به آدرس ۲۵۴/۱۱/۱۱/۱۱ تبدیل کنید. به ترتیب عملیات زیر را انجام می‌دهید:

در روتر سیسکو وارد محیط کانفیگ شوید.

Config Terminal

با دستور زیر یک Nat Static انجام می‌دهیم.

Ip nat inside source static 10.1.1.1 11.11.11.254

وارد اینترفیس سریال شوید.

Interface serial

این اینترفیس را برای خروجی NAT مشخص کنید.

Ip nat outside

از اینترفیس خارج شوید.

Exit

وارد اینترفیس اترنت شوید.

Interface Ethernet

این اینترفیس را به عنوان ورودی nat مشخص کنید.

Ip nat inside

از اینترفیس و mode config خارج شوید.

حالا با اختصاص آدرس ۱۰.۱.۱.۱ و گیتوی ۱۰.۱۰.۱۰.۱۰ برای کلاینت می توانید به اینترنت متصل شوید.

فرایند nat چه مزایایی دارد؟

استفاده از فرآیند NAT راه حلی برای برقراری ارتباط بین محدوده آدرس‌های یکسان و برقراری ارتباط با اینترنت است. این تکنولوژی مشکل کمبود IP را با روش استفاده محدود از IPهای عمومی بصورت موقت رفع کرده است. ویژگی مهم دیگر این است، که اگر سازمانی به هر دلیلی ISP خود را تغییر دهد. نیاز به تغییر آدرس های شبکه داخلی خود ندارد.

Static nat چیست؟

تبدیل یک آدرس IP ثبت  نشده به یک آدرس IP ثبت شده، به ازای هر آدرس LOCAL یک آدرس مبدل وجود دارد. این روش زمانی که قصد دارید یک دستگاه در خارج از شبکه داخلی به شبکه دسترسی پیدا کند، مفید است.

نشانی IP کامپیوتر ۱۹۲.۱۶۸.۳۲.۱۰ همیشه به ۲۱۳.۱۸.۱۲۳.۱۱۰ تبدیل می‌شود.

Nat type چیست؟

در شبکه از NAT برای ایجاد تغییرات در شبکه مثل تغییر آدرس مبداء و مقصد و پورت‌ها استفاده می‌شود، NAT دو فضای مجزای شبکه را به هم متصل و تبادل اطلاعات می‌کند. شبکه را می‌توان دو فضا یعنی فضای قبل از مودم( فضایی که سیستم های شما وجود دارند) و فضای بعد از مودم (فضای اینترنت) در نظر گرفت. این دو فضا از طریق یک مودم به هم وصل می‌شوند. به مودم اتصال دهنده دو فضای شبکه، NAT Router می‌گویند.

اتصال بین دو فضای شبکه انواع مختلفی دارد، که به هر نوع آن NAT Type گفته می‌شود. NAT Type به سه دسته تقسیم می‌شود. NAT Type 1/Open ، NAT Type 2/Moderate، NAT Type 3/ Strict

Nat open چیست؟

در این نوع NAT Type، اتصال ۲ فضای شبکه کامل و دو طرفه است، در این نوع اتصال تمام پورت‌ها و دسترسی‌ها باز هستند، به کاربر یک Public Address اختصاص داده می‌شود و تمام Modeهای بازی فعال هستند. در این روش کاهش تعداد ping امکان پذیر نیست و به دلیل ارتباط دو طرفه نامحدود احتمال حمله‌های اینترنتی و نفوذ به کنسول افزایش می‌یابد.

Snat چیست؟

هر بسته اطلاعاتی (packet) دارای یک مبداء و یک مقصد و یک پورت خروجی است. Source NAT روی Source بسته‌ها عملیات انجام می‌دهد. بعد از ارسال بسته از مبدا، زمانی که بسته بخواهد از روتر عبور کند و وارد اینترنت شود، آدرس مبدا و مقصد آن در NAT Table ذخیره می‌شود و یک IP Public روی آن بسته قرار می‌گیرد و آدرس مبدا آن را تغییر می‌دهد و از روتر خارج می‌شود. زمان بازگشت بسته به سمت مقصد، روتر به NAT Table خود مراجعه می‌کند و براساس آدرس مقصد بسته، آدرس مبدا را روی بسته قرار می‌دهد و به کامپیوتر می‌فرستد.

Subnetting چیست؟

دستکاری یک محدوده آدرس IP با هدف ایجاد بیش از یک شبکه LAN، ساده ترین تعریف subnetting است. شما می‌توانید با ایجاد تغییرات در محدوده آدرس subnet mask از داخل یک محدوده IP چندین محدوده دیگر ایجاد کنید که در شبکه‌های مختلفی قابل استفاده است.

فرق nat با route

زمانی که یک بسته اطلاعاتی را به مقصد می‌فرستید nat  روی heading آن تغییرات ایجاد می‌کند، گیرنده بسته متوجه نمی‌شود که این بسته از طرف چه کسی برایش ارسال شده است. یک IP برای گیرنده ارسال می‌شود اما IP فرستنده نیست، IP روتری است که heading بسته را تغییر داده است. این کار با هدف افزایش امنیت شبکه انجام می‌شود، گیرنده بسته امکان مشاهده range IP شبکه محلی فرستنده و IP دقیق آن را ندارد.

اما در routing بسته بدون تغییرات به گیرنده می‌رسد، بسته‌ای که بخواهد از شبکه محلی وارد اینترنت شود nat می‌شود، ولی بسته از اینترنت به کامپیوتر ما ارسال شود route می‌شود و ما امکان مشاهده IP دقیق فرستنده را داریم.

برای کسب تجربه، سایت گوگل را ping کنید، قطعا شما IP دقیق گوگل را مشاهده می‌کنید، ولی گوگل نمی‌تواند و فقط یک IP Valid که مربوط به ISP شماست را مشاهده می‌کند، پاسخش را به سمت آن می‌فرستد و ISP هم پاسخ گوگل را برای شما ارسال می‌کند.

Pat چیست؟

PAT مخفف عبارت Port Address Translation و به معنی ترجمه آدرس پورت است. نحوه عملکرد PAT جایگزین کردن چند آدرس IP خصوصی با یک آدرس IP عمومی است. اگر سازمانی بخواهد تمام فعالیت پرسنلش فقط با یک آدرس IP انجام شود، از PAT استفاده می‌کند. اصلی ترین کاربرد PAT، اتصال کاربران یک مجموعه به اینترنت است.

 

 

بررسی تفاوت های NAT و PAT

وقتی از PAT استفاده می‌کنیم یک آدرس IP عمومی به سیستم اختصاص داده می‌شود، شماره پورت آنها در نظر گرفته می‌شود پس در واقع سیستم‌ها از یکدیگر متمایز هستند.

با استفاده از PAT دیگر نیاز نیست به تعداد پرسنل یک مجموعه IP Public خریداری شود و این باعث کاهش هزینه می‌شود.

نکاتی که در اتصال به وای فای عمومی باید به آنها توجه داشت

شبکه وای فای عمومی تقریبا در تمامی نقاط کشور در دسترس کاربران قرار دارد حتا برخی کافی‌شاپ‌ها برای جذب مشتریان بیشتر وای فای عمومی ارائه می‌کنند. wifi عمومی و رایگان مزایای غیر قابل انکاری برای کاربران دارد که عدم پرداخت هزینه برای دسترسی به آن از شاخص‌ترین آن‌ها است اما اگر به نکات امنیتی این شبکه‌ها دقت نکنید این مزایا به سرعت رنگ باخته و تبدیل به کابوس می‌شوند. برای اینکه با خیال آسوده از مزایای wifi عمومی استفاده کنید حتما به نکاتی که در ادامه ارایه می‌دهیم توجه کنید.

خطرات استفاده از وای فای عمومی

واقعیت این است که نقاط اتصال wifi عمومی می‌توانند بهشت ​​هکرها باشند. اما با رعایت نکات مهم امنیتی می‌توانید گشت و گذار ایمنی انجام داده و مانع از آن شوید تا هکرها به راحتی اطلاعات حساس شما را سرقت کنند. آمارها نشان می‌دهند هر فردی که اینترنت رایگانی در دسترس داشته باشد به آن وابستگی شدیدی پیدا می‌کند و دوست دارد همواره آنلاین باشد، بدون آن‌که کوچک‌ترین فکری در مورد آن شبکه کند. امروزه Wi-Fi در هتل‌ها، هواپیما، کافی‌شاپ‌ها و حتا رستوران‌ها به شکل رایگان در دسترس کاربران قرار دارد و کاربران از این شبکه‌های عمومی برای انجام انواع فعالیت‌های آنلاین استفاده می‌کنند.

بسیاری کاربران تفاوت شبکه وای فای امن و شبکه وای فای ناامن را نمی‌دانند. این کاربران به هکرها در هک وای فای عمومی کمک می‌کنند و  اجازه می‌دهند با سهولت بیشتری حمله‌های هکری با موفقیت پیاده‌سازی شوند. طبق گزارش وب‌سایت کسپرسکی بخش عمده‌ای از کاربران دنبال مکانیزم ارتباطی پایدار هستند و از وای فای عمومی برای موقعیت‌یابی یا ارسال موقعیت فعلی برای دوستان خود استفاده می‌کنند، نزدیک به ۴۰ درصد کاربران از وای فای عمومی برای موضوعات سرگرم‌کننده و دانلود فیلم‌ها استفاده می‌کنند. جالب آن‌که ۵۳ درصد کاربران فرق بین شبکه ایمن و غیر ایمن را نمی‌دانند و بالغ بر ۶۰ درصد تصور می‌کنند اتصال به هات اسپات عمومی در شرایط ایده‌آل و ایمنی انجام می‌شود.

با رعایت چند نکته امنیتی ساده هنگام اتصال به وای فای عمومی به هکرها اجازه نخواهید داد به شنود اطلاعات بپردازند یا به دستگاه‌ شما دسترسی پیدا کنند. مشکل وای فای عمومی این است که اگر هکری موفق شود به دستگاه همراه‌تان نفوذ کند و بدافزاری روی آن نصب کند، این قابلیت را به دست می‌آورد که موقعیت لحظه‌ای شما را پیدا کرده و حتا هنگامی که در خانه قرار دارید و از وای فای خانه استفاده می‌کنید شما را زیر نظر گرفته و تمامی فعالیت‌های شما را رصد کند.

 

۱۳ نکته مهم در امنیت استفاده از وای فای عمومی

برای حفظ امنیت اطلاعات و دستگاه خود هنگام استفاده از وای فای عمومی به نکاتی که در ادامه می‌گوییم دقت کنید تا هنگام استفاده از وای فای عمومی دچار مشکل امنیتی نشوید. با فالنیک همراه باشید.

  1. به نام شبکه وای فای دقت کنید

وقتی وای فای روی گوشی را روشن می‌کنید فهرستی از هات اسپات‌های عمومی و مختلف را می‌بینید که برخی نام‌های مختلف و برخی دیگر نامی شبیه به شبکه وای فای اصلی دارند. مثلا falnic و falinc دو نام شبکه کاملا شبیه به یکدیگر هستند، اما یکسان نیستند. یکی از رایج‌ترین حمله‌هایی که هکرها از آن استفاده می‌کنند و بر پایه مثال بالا کار می‌کند حمله مرد میانی (Man In the Middle) است که در زیرمجموعه حمله‌های فیشینگ قرار می‌گیرد.

در حمله فیشینگ هکرها سعی می‌کنند تا کاربران را فریب دهند به شبکه وای فای عمومی که نام آن شبیه به شبکه اصلی است متصل شوند. پس از اتصال، هکرها با کمترین زحمت ممکن قادر به جمع‌آوری اطلاعات شخصی کاربران هستند. کسپرسکی اعلام می‌کند که بیشتر کاربران هنگام اتصال به وای فای عمومی توجه خاصی به این مسئله نمی‌کنند و تنها موضوعی که به آن دقت می‌کنند برقراری اتصال به شبکه است.

حتما قبل از اتصال به یک شبکه وای فای عمومی ابتدا اصالت آن‌را بررسی کنید و مطمئن شوید به شبکه درستی وصل شده‌اید. برای بسیاری کاربران سخت است از هات اسپات وای فای که به شکل رایگان در اختیار آن‌ها قرار دارد به سادگی عبور کنند، اما نباید این واقعیت را نادیده گرفت که همواره خطرات امنیتی در استفاده از شبکه‌های وای فای عمومی ناشناس وجود دارد.

  1. شبکه وای فای ایمن را پیدا کنید

وقتی قصد اتصال به شبکه وای فای دارید اگر آیکن قفل در کنار آن قرار دارد یعنی شبکه ایمن است. شبکه‌هایی که امنیت زیادی ندارند هیچ‌گونه قفل امنیتی در کنار آن‌ها نیست و نشان می‌دهد که آن شبکه امنیت خوبی ندارد. این موضوع در با شبکه‌های باز (Open Network) نیز صدق می‌کند.

در گوشی‌های آی‌فون اگر قصد اتصال به شبکه غیر ایمنی داشته باشید پیغام هشداری به‌نام توصیه‌های امنیتی (Security Recommendation) دریافت می‌کنید. نکته مهمی که تنها تعداد کمی از کاربران در مورد آن اطلاع دارند این است که برخی شبکه‌های وای فای ایمن هستند، اما قفل امنیتی در کنار آن‌ها قرار ندارد. این مسئله به این دلیل به وجود می‌آید که این مدل شبکه‌ها از یک لایه امنیتی پنهان به‌نام Walled Garden استفاده می‌کنند. به‌طور معمول این مدل شبکه‌های وای فای عمومی در هتل‌ها و مراکز تجاری خاص استفاده می‌شوند و برای اتصال به آن‌ها باید اطلاعات ورود به شبکه را از متصدی مربوطه دریافت کنید. بهترین روش استفاده از وای فای عمومی در محیط‌هایی نظیر کافی‌شاپ‌ها، رستوران‌ها، هتل‌ها و سایر مراکز عمومی، اتصال به شبکه‌هایی است که نیازمند رمزعبور هستند. در این حالت مطمئن هستید که حداقل مکانیزم‌های امنیتی در پیاده‌سازی این شبکه‌ها لحاظ شده است.

 

  1. ویژگی پرسش قبل از اتصال را فعال کنید

عملکرد تجهیزات سیار به‌گونه‌ای است که قابلیت اتصال خودکار دارند. در این حالت تبلت، گوشی هوشمند یا لپ تاپ به‌طور خودکار به  شبکه‌ای که سیگنال قوی‌تری ساطع می‌کند یا شبکه‌ای که کاربر قبلا از آن استفاده کرده متصل می‌شود. متاسفانه بسیاری از کاربران از این نقطه ضربه می‌خورند چون تصور می‌کنند اگر در یک مکان خاص از شبکه‌ای استفاده کرده‌اند در زمان‌های بعدی نیز اتصال به شکل مطمئن انجام می‌شود، در حالی که این احتمال وجود دارد که شبکه‌ای هم‌نام در همان نقطه توسط هکرها پیاده‌سازی شده باشد.

علاوه بر این، هنگامی که قابلت اتصال خودکار فعال باشد، این احتمال وجود دارد که نام شبکه خانگی و نام وای فای عمومی یک مکان تجاری یکسان باشد. در این حالت هنگامی که آیکون وای فای گوشی را لمس می‌کنید، گوشی با این تصور که قصد اتصال به شبکه آشنایی را دارید به آن متصل می‌شود. شگردی که هکرها برای این منظور استفاده می‌کنند این است که از ابزارهای خاصی برای جعل نام شبکه وای فای (SSID) استفاده می‌کنند.

عملکرد ابزارهای فوق به این صورت است که برای یک بازه زمانی کوتاه سیگنال‌های شبکه اصلی را مختل می‌کنند تا نام شبکه جعلی روی گوشی کاربران ظاهر شود یا از ترکیب کاراکترهای خاص برای اضافه کردن کاراکتری اضافی به شبکه جعلی استفاده می‌کنند. به‌طور مثال به دو کلمه falnic وfalnic  دقت کنید. در نگاه اول هیچ مورد مشکوکی مشاهده نمی‌کنید، در حالی که ما در کلمه دوم از ترکیب Alt+255 برای اضافه کردن یک کاراکتر نام پیدا به نام شبکه دوم استفاده کرده‌ایم. درست به همین سادگی یک شبکه وای فای جعلی و هم‌ نام ساخته می‌شود. در این حالت شبکه اصلی و جعلی هر دو نام یکسانی دارند، اما گوشی به شبکه‌ای که سیگنال وای فای قوی‌تری دارد متصل می‌شود.

اگر قابلیت اتصال خودکار روی گوشی یا لپ‌تاپ غیر فعال شود، وقتی گزینه وای فای را روشن می‌کنید قادر به مشاهده و انتخاب شبکه‌ای هستید که تصور می‌کنید ایمن است. برای فعال‌‌سازی ویژگی فوق در گوشی‌های آ‌ی‌فون به مسیر Settings > WiFi رفته و گزینه Ask on Join Networkرا فعال کنید. در سیستم‌عامل اندروید باید به بخش  Settingsو سپس تنظیمات وای‌فای بروید.

  1. هات‌اسپات‌های حق اشتراکی بهترین گزینه هستند

در مدل سرویس بی‌سیم اشتراکی، مشترک مبلغی را ماهنامه، هر سه ماه یکبار یا سالانه برای اتصال به هات‌اسپات‌هایی که توسط یک شرکت ارائه‌دهنده خدمات عرضه می‌شود پرداخت می‌کند. این شبکه‌های وای فای عمومی اشتراکی در مقایسه با نمونه‌های رایگان این مزیت را دارند که هر هکری به آن‌ها دسترسی ندارد. این‌گونه به نظر می‌رسد که پرداخت حق‌اشتراک برای دسترسی به یک هات اسپات عمومی مقرون به صرفه نیست، اما واقعیت این است که هکرها به راحتی به اطلاعاتی که توسط این مدل شبکه‌ها مبادله می‌شوند دسترسی نخواهند داشت.

در داخل ایران این سرویس‌ها با قیمت‌ها و سرعت‌های مختلفی در دسترس کاربران قرار می‌گیرد. به‌طور مثال، قیمت یک ماهه دسترسی به شبکه‌های وای فای عمومی با سرعت ۴۰ مگابایت دانلود و ترافیک ۱۰ گیگابایت خارجی قیمتی نزدیک به ۴۰ هزار تومان دارد. اگر قصد سفر به خارج از ایران را دارید، سرویس‌هایی مثلBoingo  یاGogo  که بالغ بر یک میلیون هات‌اسپات در سراسر جهان دارند و به‌طور خاص برای استفاده در هواپیماهای در حال پرواز در نظر گرفته شده‌اند بهترین گزینه هستند.

  1. از HotSpot 2.0 استفاده کنید.

استاندارد ۸۰۲.۱۱ u است که به‌نام Wi-Fi Certified Passpoint از آن نام برده می‌شود برای اتصال به یک هات اسپات ایمن و انتقال از یک هات اسپات پشتیبانی شده به ها‌ت اسپات بعدی است. عملکرد این استاندارد دقیقا شبیه به کاری است که دکل‌های مخابراتی انجام می‌دهند و شما را به نزدیک‌ترین ایستگاه ارسال و دریافت داده‌های سیار متصل می‌کنند.

در استاندارد ۸۰۲.۱۱ u کاربران اطلاعات ورود به شبکه را یکبار وارد می‌کنند و از اطلاعات مذکور در تمامی هات اسپات‌هایی که مبتنی بر استاندارد فوق هستند استفاده می‌کنند. این روش راهکاری ایمن و سریع برای اتصال به شبکه در اختیار کاربر قرار می‌دهد. البته برای آن‌که بتوانید از HotSpot 2.0 استفاده کنید، دستگاهی که از آن استفاده می‌کنید باید سخت‌افزار مربوطه را داشته باشد. خوشبختانه تمامی سیستم‌عامل‌های مدرن مثل ویندوز ۱۰، اندروید و iOS از آن پشتیبانی می‌کنند و در بخش تنظیمات می‌توانید آن را فعال کنید. مثلا در ویندوز باید به مسیرSettings >  Network & Internet > Wi-Fi  رفته و در ادامه گزینه Hotspot 2.0 networks را فعال کنید.

 

  1. هات‌اسپات خودتان را ایجاد کنید

ممکن است بخواهید به جای اتصال به هات اسپات عمومی که چالش‌های امنیتی خاص خود را دارد، موبایل خود را به یک نقطه دسترسی تبدیل کنید. خوشبختانه تمامی گوشی‌ها قابلیتی دارند که اجازه می‌دهند گوشی همراه را به عنوان هات اسپات سیار تعریف کنید و لپ تاپ‌ها و سایر دستگاه‌ها به روش‌های مختلف می‌توانند از آن استفاده کنند. بزرگ‌ترین مزیت استفاده از هات اسپات موبایل این است که تمامی اطلاعاتی که مبادله می‌کنید به شکل ایمن انتقال پیدا می‌کنند علاوه بر این، در این روش ضرورتی ندارد از فناوری Backhaul استفاده کنید.

چرا باید گوشی خود را به یک هات اسپات تبدیل کنیم؟ پاسخ ساده است. فرض کنید در یک محیط اداری یا آموزشی هستید و قصد دارید از طریق لپ تاپ اطلاعاتی ارسال کنید، اما امکان شنود آن‌ها از طریق وای فای عمومی وجود دارد. در این حالت کافی است موبایل خود را روشن کرده و آن‌را به یک هات اسپات سیار تبدیل کنید تا مودم لپ تاپ، شبکه را شناسایی کرده و به آن متصل شود. علاوه بر این، امکان سرویس‌دهی به دستگاه‌هایی که اطراف‌تان قرار دارد نیز فراهم می‌شود.

برای فعال‌‌سازی ویژگی فوق در ویندوز ۱۰ به مسیرSettings> Network & Internet > Mobile Hotspot  بروید و نوع اتصال موردنظر را انتخاب کنید. در مرحله بعد نام شبکه و گذرواژه دسترسی را در اختیار افرادی که نیازمند ارتباط اینترنتی هستند قرار دهید. در سیستم‌عامل iOS به مسیر Settings > Wi-Fi > Personal Hotspot بروید. در این بخش گذرواژه را با هشت کاراکتر تنظیم کنید. این قابلیت روی گوشی‌های اندرویدی نیز فراهم است.

  1. از هات‌اسپات سیار استفاده کنید

ساخت هات اسپات با گوشی اندرویدی یا iOS یک اشکال بزرگ دارد، باتری گوشی به سرعت تخلیه می‌شود، زیرا گوشی باید به‌طور همزمان به دکل‌های مخابراتی متصل شود و دوم این‌که نقش یک اکسس پوینت سیار را بازی کند تا سایر دستگاه‌ها قابلیت اتصال به آن‌را داشته باشند. در روش فوق گوشی بیشتر از دو ساعت سرویس‌دهی نمی‌کند و باتری به سرعت تخلیه می‌شود، بنابراین به عنوان یک راه‌حل بلندمدت نباید در نظر گرفته شود.

راهکار جایگزینی که در این زمینه وجود دارد این است که از هات اسپات همراه استفاده کنید یعنی از مودم‌های سیار مجهز به باتری استفاده کنید که قابلیت اتصال به اینترنت سلولی را دارند. روش فوق در مقایسه با نمونه‌های دیگر هزینه‌بر هست اما امنیت آن تضمین شده است. در گذشته ایرانسل، همراه اول و رایتل اصلی‌ترین گزینه‌ها در این زمینه بودند، اما امروزه شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی نیز به این حوزه وارد شده‌اند، بنابراین مشکل خاصی از بابت انتخاب سرویس‌دهنده وجود ندارد.

 

  1. در اتصال به وای فای عمومی اطلاعات حساس مبادله نکنید

تمامی کارشناسان و شرکت‌های امنیتی هشدار می‌دهند به هیچ عنوان از وای فای عمومی برای ارسال اطلاعات حساس و به ویژه بانکی استفاده نکنید. یکی از خطرناک‌ترین کارها در این زمینه ارسال فرم‌های اظهارنامه مالیاتی، پرداخت قبوض بانکی یا ارسال وجوه از طریق برنامه‌های بانکی یا به شیوه آنلاین است. تمامی این اطلاعات باید از طریق یک شبکه وای فای مطمئن ارسال شوند. وای فای عمومی باید تنها برای گشت‌وگذار در اینترنت یا انجام کارهای تحقیقاتی یا مشاهده ویدیوها استفاده شود.

  1. مدیریت رمزهای عبور از طریق یک ابزار کارآمد

متاسفانه تعداد رمزهای عبوری که هر فرد برای دسترسی به حساب‌های کاربری باید آن‌ها را حفظ کند زیاد است. هنگامی که به وای فای عمومی متصل می‌شوید برای دسترسی به حساب کاربری باید رمزهای عبور مختلفی را وارد کنید. در این حالت اگر گوشی همراه هک شود یا مکانیزم ارتباطی توسط هکرها شنود شود، هر کاراکتری که روی صفحه‌کلید لمسی یا فیزیکی تایپ می‌کنید ضبط شده و برای هکرها ارسال می‌شود. برای حل این مشکل کارشناسان امنیتی به کاربران توصیف می‌کنند از یک ابزار مدیریت رمزعبور استفاده کنند.

نرم افزارهای مدیریت رمزعبور، تمامی اطلاعات حساس کاربران را به شکل رمزگذاری شده ذخیره می‌کنند و به کاربر اجازه می‌دهند تنها یک رمزعبور را حفظ کند. مزیت روش فوق در این است که بیشتر نرم افزارها قابلیت پر کردن خودکار فیلدهای حساس را دارند. در این حالت بدون نیاز به تایپ رمزهای عبور قادر به دسترسی به حساب‌های کاربری هستید. با این‌حال، برای آن‌که ضریب اطمینان را بیشتر کنید بهتر است از مکانیزم احراز هویت دو مرحله‌ای استفاده کنید.

 

  1. قابلیت اشترک‌گذاری را غیر فعال کنید

به‌طور معمول، هنگامی که ویندوز، مک یا لینوکس به شبکه متصل می‌شوند به‌طور خودکار قابلیت اشتراک‌گذاری سرویس‌های فایل یا چاپ را فعال می‌کنند. اگر ویژگی‌های مذکور روی هات اسپات غیر قابل اعتمادی فعال شوند به هکرها اجازه می‌دهند به سرویس‌های مذکور متصل شده و به شنود اطلاعات پرداخته یا بدافزارهایی را روی پوشه‌های اشتراکی فعال کنند.

برای غیر فعال کردن سرویس‌های مذکور در ویندوز ۱۰ به مسیر Settings > Network and Internet > Wi-Fi > Change Advanced Sharing Options
بروید و گزینه Guest  یا Public را پیدا کنید. در گام بعد روی آیکون فلش رو به پایین کلیک کنید و دکمه رادیویی کنار گزینه Turn off network discovery  را انتخاب کنید تا کامپیوتر در شبکه قابل مشاهده نباشد. در گام بعد گزینه Turn off file and printer sharing  را انتخاب کنید.

  1. از پروتکل‌های ایمنی مثل SSL و HTTPS استفاده کنید

تقریبا تمامی وب‌سایت‌های بزرگ امروزی از پروتکل HTTPS استفاده می‌کنند و از این بابت جای نگرانی خاصی نیست. با این‌حال اگر به وب‌سایتی مراجعه کنید که از پروتکل HTTP  استفاده کند، اطلاعات شما در شبکه وای فای عمومی قابل شنود هستند. برای حل این مشکل از افزونه HTTPS Everywhere که قابل نصب روی مرورگرهای مطرح است استفاده کنید. کاری که افزونه فوق انجام می‌دهد رمزنگاری اطلاعات قبل از ارسال آن‌ها است.

  1. مرورگر و سیستم عامل را به‌روز نگه دارید

به‌روز نگه داشتن سیستم عامل و برنامه‌های کاربردی برای برخی کاربران فرآیند خسته‌کننده‌ای است. برای آن‌که چنین احساسی را پیدا نکنید به این نکته دقت کنید که هر زمان به‌روزرسانی جدیدی برای سیستم‌عامل‌ها و برنامه‌های کاربردی منتشر می‌شود به فاصله کمی جزییات مربوط به آسیب‌پذیری ترمیم شده توسط شرکت‌های بزرگ به شکل عمومی رسانه‌ای می‌شود. به‌طوری که تمامی کاربران به این جزییات دسترسی خواهند داشت. حال اگر از سیستم‌عاملی استفاده کنید که به‌روز نباشد و در برابر رخنه‌ها آسیب‌پذیر باشد به محض اتصال به یک وای فای عمومی کامپیوترتان تبدیل به هدفی ساده برای هکرها می‌شود.

برنامه‌های کاربردی که به شکل رسمی از فروشگاه گوگل پلی دانلود می‌کنید به‌طور خودکار به‌روزرسانی را دریافت می‌کنند. برای فعال‌سازی ویژگی فوق در سیستم‌عامل iOS باید به مسیر
Settings > iTunes & App Store> Updates  بروید و گزینه به‌روزرسانی را فعال کنید تا برنامه‌های کاربردی قابلیت به‌روزرسانی را داشته باشند.

در سیستم‌عامل اندروید به مسیر Google Play > Settings > Auto-update apps بروید و نوع شبکه ارتباطی که اندروید قادر به دریافت به‌روزرسانی‌ها است را مشخص کنید. در این بخش امکان دریافت به‌روزرسانی‌ها از طریق شبکه وای فای، سلولی یا هر زمان شبکه‌ای در دسترس بود قابل انتخاب است.

  1. یک فایروال قدرتمند نصب کنید

دیوار آتش برگ برنده‌ای در اتصال به شبکه‌های وای فای عمومی است. کاری که دیوار آتش انجام می‌شود بازرسی بسته‌های وارد و خارج شونده به دستگاه است. بنابراین اگر به شبکه وای فای عمومی متصل شوید و هکری موفق شود به دستگاه شما نفوذ کند، فایروال به محض مشاهده یک فعالیت مشکوک این موضوع را اطلاع می‌دهد و مانع از آن می‌شود تا اطلاعات به راحتی از دستگاه استخراج شده یا به آن وارد شوند.

در سیستم‌عامل ویندوز ۱۰ به مسیر Control Panel > System and security > Windows Defender Firewall بروید و مطمئن شوید فایروال فعال باشد. دیوارآتش ویندوز به کاربران اجازه می‌دهد خط‌مشی‌هایی را متناسب با نیاز کاری خود تعریف کنند تا برنامه‌های کاربردی و پروتکل‌ها مطابق با آن خط‌مشی‌ها قادر به دریافت یا ارسال اطلاعات باشند.

نحوه ی ایجاد شبکه وایرلس در ویندوزهای ۱۰ و ۸ و ۷

 

مهم‌ترین عامل در محبوبیت شبکه‌های بی سیم بین کاربران خانگی و تجاری، سهولت استفاده از آن است. شبکه‌های بیسیم تحرک‌پذیری بیشتری در اختیار کاربران قرار می‌دهند و اجازه می‌دهند تجهیزات سیار با سهولت به آن‌ها متصل شوند. ولی این به معنی ناکارآمدی شبکه‌های سیمی نیست بلکه در جایگاه خودشان کارایی فوق ‌العاده‌ای دارند. در این مقاله قصد داریم به آموزش راه اندازی شبکه بی سیم و چگونگی راه اندازی شبکه‌های وایرلس در ویندوز را بررسی کنیم. توجه کنید که ساخت شبکه وایرلس در ویندوز ۱۰ و ۸ و ۷ یکسان است و امکان به‌کارگیری راهنمای فوق در همه آنها وجود دارد.

 

شبکه سیمی چیست و چه کاربردی دارد؟

تا اوایل سال ۲۰۰۸ میلادی بیشتر شبکه‌های خانگی سیمی بودند و کاربران برای اتصال تجهیزات به یکدیگر از رویکرد سنتی کابل کشی استفاده می‌کردند. به‌طور معمول، شبکه‌های سیمی از کابل‌های Ethernet over UTP ساخته می‌شوند که سرعت بیشتری نسبت به شبکه‌های وایرلس داردپس اگر سرعت برای‌تان مهم است، بهتر است شبکه‌ خانگی را بر مبنای الگوی سیمی راه اندازی کنید.

مهم‌ترین نکته‌ای که قبل از پیاده‌سازی هر شبکه‌ای باید به آن دقت کنید طراحی دیاگرامی است که مکان قرارگیری تجهیزات و کابل کشی را مشخص می‌کند. البته در بحث ساخت شبکه‌های خانگی این فرایند ساده است و پیچیدگی خاصی ندارد. به‌طور مثال، در شکل زیر دیاگرام یک شبکه ساده را مشاهده می‌کنید که متشکل از سوئیچ و روتر باند پهن است.

به‌طور کلی شبکه‌های سیمی به عنوان ستون فقرات شبکه‌های ارتباطی استفاده می‌شوند، زیرا روتر، زیرشبکه‌ها، سوییچ‌ها و اکسس پوینت‌های طبقات مختلف را به یکدیگر متصل می‌کنند. بنابراین اگر در یک خانه دو طبقه یا در ویلایی زندگی می‌کنید که تجهیزات در طبقات مختلف قرار دارند، شبکه‌های سیمی دسترسی به یک ارتباط پایدار را فراهم می‌کنند.

مزایا و معایب شبکه سیمی

مزایای شبکه‌های سیمی برای کاربران خانگی عبارتند از:

  1. پایداری آن‌ها زیاد است.
  2. مشکل امنیتی خاصی آن‌ها را تهدید نمی‌کند.
  3. به کاربران اجازه می‌دهند به سرعتی در محدود ۱۰۰ مگابیت تا ۱۰ گیگابیت بر ثانیه دست پیدا کنند.

معایب شبکه‌های سیمی عبارت است از:

  1. عدم وجود درگاه اترنت روی برخی از تجهیزات مثل تبلت‌ها و گوشی‌های هوشمند است.
  2. پیکربندی نسبتا پیچیده و وابستگی به کابل‌ها است.
  3. این تجهیزات مرکزی باید در نزدیکی پریزهای برق قرار داشته باشند در غیر این صورت برای تامین برق آن‌ها باید جداگانه سیم‌کشی کنید یا از تجهیزات PoE استفاده کنید که هزینه‌ها را افزایش می‌دهند و دردسرهای خاص خود را دارند.
  4. گزینه مناسبی برای اتصال لپ تاپ‌ها و دستگاه‌های سیار به شمار نمی‌روند.

شبکه بیسیم خانگی چیست و چه کاربردی دارد؟

شبکه‌های بی سیم از وای فای استفاده می‌کنند به همین دلیل فرایند نصب آن‌ها ساده و سریع است، اما به‌طور معمول سرعت کمتری نسبت به شبکه‌های سیمی دارند.

مزایای شبکه‌های وایرلس عبارتند از:

  1. پیکربندی آن‌ها روند پیچیده‌ای ندارد.
  2. به گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و سایر تجهیزات سیار اجازه می‌دهند به سادگی به شبکه متصل شوند.
  3. برای پیاده‌سازی آن‌ها به هیچ کابلی نیازی ندارید (در شرایط عادی).

معایب شبکه‌های بی‌سیم عبارتند از:

  1. اگر به درستی پیکربندی نشوند، به اندازه شبکه‌های ‌سیمی ایمن نیستند.
  2. متاسفانه راه‌اندازی ساده این شبکه‌ها باعث شده تا کاربران از پیکربندی پیش‌فرض در ارتباط با آن‌ها استفاده کنند.
  3. سرعتی به مراتب کمتر از شبکه‌های سیمی دارند.
  4. پایداری آن‌ها به دلیل مختلف کمتر از شبکه‌های سیمی است.

در زمینه شبکه‌های بیسیم با عبارت‌هایی روبرو می‌شوید که بهتر از آشنایی مختصری با آنها داشته باشید:

  1. شبکه محلی مجازی – WLAN: یک شبکه بی سیم است، در حالی که شبکه محلی (LAN) به گروهی از کامپیوترهای تحت شبکه اشاره دارد که از نظر فیزیکی در نزدیکی یکدیگر قرار دارند. امروزه در بسیاری از خانه‌ها، مدارس و شرکت‌ها از شبکه‌های LAN استفاده می‌شود. اگرچه از نظر فنی وجود بیش از یک LAN در یک خانه امکان‌پذیر است، اما تعداد کمی از کاربران این‌کار را انجام می‌دهند.
  2. وای‌فای – Wi-Fi: نامی شناخته شده در دنیای شبکه است و تقریبا روی جعبه هر دستگاه هوشمندی که قابلیت اتصال به شبکه را داشته باشد آرم Wi-Fi را مشاهده می‌کنید. از نظر فنی، Wi-Fi بیانگر انطباق با استانداردهای ارتباطی وایرلس خانواده ۸۰۲.۱۱ است. تمامی تجهیزات بیسیم که از آن‌ها استفاده می‌کنید از نسخه‌های مختلف استاندارد ۸۰۲.۱۱ استفاده می‌کنند.

 

 

امروزه استانداردهای ۸۰۲.۱۱ac، ۸۰۲.۱۱b/g/n و ۸۰۲.۱۱۱ به عنوان استانداردهای محبوب ارتباط بی‌سیم استفاده می‌شوند. البته جدیدترین استاندارد در این زمینه ۸۰۲.۱۱ax  است که سرعت بسیار سریعی دارد.

قبل از آن‌که فرایند ایجاد شبکه وایرلس خانگی و داخلی را شرح دهیم، توجه کنید تقریبا تمامی کاربران خانگی ترکیبی از شبکه‌های بیسیم و سیمی را در منازل استفاده می‌کنند. بنابراین، اگر شرایط فراهم است به فکر ساخت این دو شبکه باشید.

تامین امنیت در شبکه‌های بی سیم

امنیت شبکه‌های بی سیم خانگی و تجاری در وضعیت نگران‌کننده‌ای قرار دارد. به‌طور مثال، از نظر فنی این امکان وجود دارد که اخلال جاروبی قفل‌شونده (wardriving) ایجاد کرد تا سیگنال‌های بیسیم از دست بروند، البته این چالش کاربران خانگی را تهدید نمی‌کند. اما ممکن است هکرهایی در مجاورت آپارتمان شما قرار داشته باشند که از طریق شنود یا سایر بردارهای حمله به شبکه وای فای شما نفوذ کنند پس باید از الگوریتم‌های رمزنگاری درستی استفاده کرد.

wep یکی از ویژگی‌های امنیتی مهمی بود که در ایجاد و راه اندازی شبکه‌های وایرلس از آن استفاده می‌کردند. WEP ترافیک شبکه را به صورت ریاضی رمزگذاری می‌کرد تا کامپیوترهای دیگر بتوانند آن‌را درک کنند، اما برای انسان‌ها قابل درک نباشد. این فناوری منسوخ شد و جای خود را به wpa داد.

wpa قادر است از شبکه wlan در برابر هکرها محافظت کند و امروزه همه تجهیزات بی سیم محبوب از آن پشتیبانی می‌کنند. از آن‌جایی که WPA قابلیتی است که می‌توانید آن‌را روشن یا خاموش کنید، هنگام راه اندازی شبکه بیسیم، باید به درستی پیکربندی شود. نگارش اولیه این الگوریتم امنیتی دچار آسیب‌پذیری‌هایی شد تا در نهایت wpa2 و wpa3 به عنوان استاندارد جایگزین معرفی شدند.

مراحل راه اندازی شبکه خانگی وایرلس

برای آن‌که عملکرد شبکه وایرلس خانگی را به حداکثر برسانید ابتدا باید پاسخی برای پرسش‌های زیر داشته باشید:

  1. آیا می‌خواهید شبکه خانگی سیمی را از طریق شبکه خانگی بیسیم گسترش دهید یا به دنبال ساخت شبکه وایرلس جدیدی هستید؟
  2. چند دستگاه بی سیم قرار است به شبکه متصل شوند و در چه مکانی از خانه قرار دارند؟
  3. آیا لازم است اتصال اینترنت خود را بین دستگاه‌های بی سیم به اشتراک قرار دهید؟ دستگاه‌های دیگر بر مبنای چه مکانیزمی به شبکه محلی وایرلس متصل می‌شوند و قرار است چه کاری را انجام دهند، اشتراک فایل، بازی شبکه‌ای و…..؟

سپس تجهیزات لازم برای راه اندازی شبکه وایرلس را بخرید.

دیاگرام و طرح شبکه بیسیم خانگی را تهیه کنید.

و بعد مراحل راه اندازی و ساخت شبکه وایرلس را انجام دهید.

تجهیزات راه اندازی شبکه وایرلس خانگی

برای نصب و راه اندازی شبکه های بیسیم ابتدا باید تجهیزات ساخت شبکه وایرلس را آماده کنید که برخی از آن‌ها ضروری و برخی انتخابی هستند. این تجهیزات عبارتند از:

روتر یا مودم روتر (ضروری): ‌مودم روتر وظیفه برقراری ارتباط شبکه با اینترنت خانگی را بر عهده دارد. برخی کاربران برای کاهش هزینه‌ها مودم و روتر را به شکل جداگانه خریداری می‌کنند. پیشنهاد ما این است این‌کار را نکنید، زیرا مودم روترهای موجود در بازار ایران قیمت خیلی زیادی ندارند و بهتر است از یک محصول واحد در این زمینه استفاده کنید.

در زمینه خرید روتر بی سیم به تعداد باندهای فرکانسی قابل پشتیانی توسط مودم روتر دقت کنید. بهتر است از مودم روترهایی که از هر دو باند فرکانسی ۲.۴ و ۵  گیگاهرتز پشتیبانی می‌کنند استفاده کنید. این مودم روترها نسبت به مودم روترهای تک‌بانده قیمت بیشتری دارند، اما به ما اعتماد کنید و یک مودم روتر دو بانده خریداری کنید.

دانگل یا کارت شبکه (ضروری): هر دستگاهی که به WLAN متصل می‌کنید باید کارت شبکه وایرلس داشته باشد. به آداپتورهای بی سیم NIC نیز گفته می‌شود که مخفف رابط کارت شبکه است. کارت شبکه بیسیم برای کامپیوترهای دسکتاپی ممکن است به شکل کارت‌های شبکه همراه با آنتن یا آداپتورهای USB باشند که به آن‌ها دانگل شبکه گفته می‌شود.

امروزه‌، کارت شبکه وایرلس به اشکال مختلفی در دسترس کاربران قرار دارند، البته دقت کنید برای لپ تاپ‌ها مجهز به مودم‌های داخلی هستند و نیازی به تهیه دانگل ندارید. کارت شبکه بی‌سیم شامل یک فرستنده و گیرنده رادیویی هستند. گیرنده‌های بی سیم پیام‌ها را ارسال و دریافت می‌کنند، ترجمه می‌کنند، قالب‌بندی می‌کنند و به‌طور کلی جریان اطلاعات بین رایانه و شبکه را سازمان‌دهی می‌کنند. تعیین این‌که چند کارت شبکه بی سیم لازم دارید به شبکه‌ای که قصد راه اندازی آن‌را دارید بستگی دارد. نکته بسیار مهمی که باید در مورد دانگل‌های شبکه به آن‌ها دقت کنید تعداد آنتن‌ها است. پیشنهاد ما این است که کارت‌های شبکه‌ای که از فرکانس‌های ۲.۴ و ۵ گیگاهرتز پشتیبانی می‌کنند بخرید.

اکسس پوینت بی سیم (اختیاری): اکسس پوینت با ساخت نقاط دسترسی به تجهیزات مجهز به گیرنده – فرستنده اجازه می‌دهد به شبکه متصل شوند. همچنین محدوده تحت پوشش شبکه را به میزان چند صدمتر افزایش می‌دهد. اکسس پوینت به عنوان ایستگاه مرکزی ارتباطی WLAN عمل می‌کند. گاهی به این ایستگاه‌ها ایستگاه‌های پایه (base station) گفته می‌شود. اکسس پوینت‌ها تجهیزاتی سبک‌وزن هستند که یکسری چراغ ال‌ئی‌دی روی آن‌ها قرار گرفته است.

وظیفه اکسس پوینت این است که شبکه‌های محلی بیسیم و شبکه محلی که از قبل راه اندازی شده را به یکدیگر متصل می‌کنند. به‌طور معمول، وقتی روتری را راه‌اندازی می‌کنید یک نقطه دسترسی توسط روتر ایجاد می‌شود تا تجهیزات وایرلس توانایی اتصال به آن‌را بر مبنای پیکربندی اولیه داشته باشند. برای پیاده‌سازی شبکه خانگی سیمی و بی سیم بهتر است از یک اکسس پوینت همراه با روتر بی سیم استفاده کنید یعنی راه اندازی شبکه وایرلس با اکسس پوینت را در برنامه خود قرار دهید، البته برای بیشتر کاربران خانگی اکسس پوینت ضروری نیست، اما اگر محدوده خانه یا آپارتمان وسیع است بهتر است به فکر تهیه آن باشید.

در اتصال به شبکه بیسیم، تعداد خطوط آنتن بیان‌گر کیفیت شبکه بیسیم هستند. اگر تعداد خط‌های آنتن کم باشند یعنی دستگاه همراه در آن نقطه سیگنال‌های ضعیفی دریافت می‌شود. در این حالت اگر اکسس پوینتی در آن نقطه نصب کرده باشید، مشاهده می‌کنید که تمامی آنتن‌های دستگاه پر هستند و به راحتی قادر به اتصال به شبکه‌ای هستید که اکسس پوینت ایجاد کرده است. البته جایگزین‌هایی برای اکسس پوینت وجود دارند که آنتن‌های تقویتی یا تکرارگر که در بخش ملزومات به آن‌ها اشاره کردیم از گزینه‌های موجود هستند.

ethernet hub یا switch (اختیاری): این دستگاه‌ها برای اتصال تجهیزات مجهز به درگاه اترنت به روتر استفاده می‌شوند و هدفشان گسترش تعداد پورت‌های اترنتی است که قرار است به دستگاه‌های مختلف به شکل سیمی خدمات‌رسانی کنند. پیشنهاد ما این است هاب نخرید چون منسوخ شده و پهنای باند شبکه را بیهوده هدر می‌دهد و دردسرهای زیادی دارد. به جای آن‌ به فکر خرید سوییچ باشید. در شبکه خانگی سیمی، سوییچ غیر مدیریتی به راحتی جوابگوی نیازهای‌تان خواهد بود و هزینه کمتری نسبت به مدل‌های مدیریتی دارد.

کابل شبکه (ضروری): گزینه مناسب در این زمینه Cat 5، Cat 5e یا Cat6 و کانکتورهای RJ45 است. اگر بودجه اجازه می‌دهد به ترتیب Cat6 یا Cat5e یا Cat5 بخرید. هر یک از این کابل‌ها پهنای باند مختلفی را ارائه می‌کنند. اگر قصد استفاده از سوییچ و اکسس پوینت دارید برای هر یک باید کابل‌های جداگانه با طول مناسب تهیه کنید.

کابل تلفن (ضروری): این کابل خط تلفن را به روتر متصل می‌کند. البته این کابل و اسپلیتر در جعبه روتر وجود دارند.

آنتن‌های بیسیم (اختیاری): کارت‌های شبکه بیسیم، اکسس پوینت‌ها و روترها از آنتن‌های داخلی برای دریافت و ارسال سیگنال در WLAN استفاده می‌کنند. آنتن‌های بی سیم، نقش مهمی در بهبود کیفیت سیگنال‌دهی تجهیزات دارند. برخی تجهیزات مانند اکسس پوینت‌ها و روترها مجهز به آنتن‌های داخلی هستند، برخی به آنتن‌های خارجی ثابت و برخی به آنتن‌های جداشونده تجهیز شده‌اند. آنتن‌های معمولی تجهیزات بیسیم در بیشتر موارد قدرت سیگنال‌دهی خوبی دارند، با این‌حال اگر به دنبال تضمین کیفیت هستید بهتر است به سراغ خرید آنتن‌های تقویتی بروید. البته بهتر است فرایند خرید آنتن‌های تقویتی را موکول به وقتی کنید که ساخت شبکه وایرلس را به‌طور کامل انجام داده‌اید.

ریپیتر وای فای (اختیاری): ریپیتر وای فای یا توسعه‌دهنده محدوده بیسیم یا تکرارگر بی سیم همگی به دستگاهی اشاره دارند که برای تقویت سیگنال وای فای استفاده می‌شود. تقویت‌کننده سیگنال، قدرت فرستنده ایستگاه پایه را افزایش می‌دهد. برای بهبود همزمان انتقال و دریافت شبکه بیسیم، می‌توان از تقویت‌کننده‌های سیگنال و آنتن‌های الحاقی استفاده کرد. البته برای کاربران عادی خرید این دستگاه ضرورتی ندارد.

پس از تهیه تجهیزات سخت افزاری لازم برای راه اندازی شبکه بیسیم خانگی خود، در مرحله بعد باید دیاگرامی طراحی کنید.

 

مراحل پیکربندی شبکه وایرلس

مرحله اول: روتر بیسیم را پیکربندی کنید.

روتر بی سیم قابلیت پشتیبانی از یک WLAN را دارد. با استفاده از روتر وایرلس در شبکه قادر به ایجاد شبکه وایرلس جدید یا بازسازی شبکه فعلی خواهید بود. در پیکربندی روتر وایرلس به نکات زیر دقت کنید:

۱- روتر را به پریز برق وصل کنید.

۲- روتر را با کابل شبکه به کامپیوتر یا لپ تاپ وصل کنید.

۳- در پنل کاربری رمزعبور پیش‌فرض که در بیشتر موارد admin است را وارد کنید تا به تنظیمات روتر دست پیدا کنید. (با توجه به این‌که تولیدکنندگان مختلف پنل‌های مدیریتی خاص خود را ارایه می‌کنند، این امکان وجود ندارد تا توضیحاتی که مشاهده می‌کنید را همراه با شکل‌های مختلف ارائه کرد.)

۴- در پنل ظاهر شده، اطلاعات دریافتی از اپراتور ارایه‌دهنده خدمات را وارد کنید. این اطلاعات شامل رمزعبور تخصیص داده شده توسط ارایه‌دهنده خدمات است.

۵- روی گزینه wireless network کلیک کنید و نامی برای شبکه بی سیم انتخاب کنید. در دنیای شبکه‌های بیسیم، ssid، نام شبکه است. درست است که روترها نام پیش‌فرضی برای شبکه‌ها انتخاب می‌کنند، اما به دلایل امنیتی بهتر است نامی به شبکه تخصیص دهید.

 

۶- رمز عبوری برای شبکه وایرلس تخصیص دهید تا هر کاربری موفق نشود به روتر دسترسی پیدا کند. دقت کنید که تمامی تجهیزات بیسیم و روتر باید SSID یکسانی داشته باشند.

۷- تنظیمات امنیتی روتر را فعال کنید. به‌طور پیش‌فرض تنظیمات امنیتی روترها روی گزینه WPA2 و الگوریتم AES تنظیم شده‌اند. اگر این‌گونه نیست، گزینه‌های مذکور را انتخاب کنید.

۸- پس از اعمال تنظیمات مربوطه دکمه ذخیره‌سازی تنظیمات را فشار داده و روتر را ریستارت کنید تا تغییرات اعمال شوند.

مرحله دوم: مکان قرارگیری روتر را تعیین کنید.

نحوه کار شبکه Wi-Fi به این صورت است که تجهیزات نزدیک‌تر به روتر به سرعت و پهنای باند بیشتری دسترسی خواهند داشت و هرچه دستگاه‌ها از روتر دورتر شوند سیگنال‌های ضعیفی را دریافت می‌کنند که سرعت دانلود و آپلود را کاهش می‌دهد.

  1. پس از پیکربندی اولیه، روتر را خاموش و کابل‌ را از روتر و لپ‌تاپ خارج کنید. در این مرحله باید مکان مرکزی خانه را پیدا کنید.
  2. پس از شناسایی مکان مرکزی در خانه باید روتر را تا حدی که امکان دارد در ارتفاع قرار دهید. سیر انتشار سیگنال‌های وای فای از بالا به پایین است، بنابراین هرچه روتر در ارتفاع باشد وضعیت آنتن‌دهی بهتر می‌شود. گاهی اوقات باید از چارچوب‌های دست‌ساز برای قرار دادن روتر در ارتفاع استفاده کنید.
  3. پس از شناسایی مکان مورد، روتر بیسیم را به پریز برق متصل کنید و کابل تلفن که اینترنت شرکت ارایه‌دهنده خدمات روی آن فعال است را به سوکت RJ11 وصل کنید. تمامی روترهای بی سیم مدرن از مودم‌های باند پهن پشتیبانی می‌کنند و دارای اکسس پوینت داخلی هستند، بنابراین اگر به دنبال حفظ شبکه محلی هستید این شانس را دارید تا سوییچ یا هاب را از طریق کابل شبکه (کابل Cat) به روتر متصل کنید.
  4. پس از استقرار روتر در مکان موردنظر و اتصال کابل‌ها به آن، روتر را روشن کنید. اگر قصد نصب اکسس پوینت را دارید به مرحله ۳ بروید، در غیر این صورت به مرحله ۴ بروید.

 

مرحله سوم: نصب اکسس پوینت بیسیم

اکسس پوینت می‌تواند از WLAN پشتیبانی کند. تنها زمانی از اکسس پوینت در خانه استفاده کنید که مشکلات زیر را داشته باشید:

  1. به دنبال قابلیت‌های اضافه‌تری هستید.
  2. به دنبال آن هستید تا شبکه خانگی اترنت سیمی را گسترش دهید.
  3. دستگاه‌هایی در خانه دارید که در مکان‌های مختلف و دور از هم قرار دارند و نقاط کوری از نظر سیگنال‌دهی در خانه وجود دارد.

برای راه اندازی شبکه بی سیم با ap و نصب اکسس پوینت مراحل زیر را در نظر بگیرید:

۱- برای آن‌که اکسس پوینت بهترین عملکرد را داشته باشد، ابتدا باید مکان مرکزی در خانه یا نقطه‌ کوری که دستگاه‌های وایرلس اطراف آن قرار دارد انتخاب کنید. اگر اکسس پوینت سقفی تهیه کرده‌اید، آن‌را نصب کنید یا اگر رومیزی تهیه کرده‌اید آن‌را در مکان مناسب قرار دهید.

۲- اکسس‌پوینت را به برق وصل کرده و با کابل به روتر، سوییچ یا هاب متصل کنید. با توجه به این‌که در بیشتر خانه‌های ایرانی پریز مخصوص شبکه تعبیه نشده، در این مرحله مجبور به کابل‌کشی از روتر به اکسس پوینت هستید. برخی کاربران برای زیبایی نمای خانه از داکت‌هایی برای پنهان کردن کابل‌ها استفاده می‌کنند، اگر شرایط هموار نیست، کابل‌ها را از نزدیکی دیوارها عبور دهید تا به مرور زمان آسیب نبینند.

۳- پس از اتصال کابل شبکه و برق به اکسس پوینت، اکسس پوینت را پیکربندی کنید. همان‌گونه که در شکل زیر مشاهده می‌کنید پیکربندی اکسس پوینت تا حدود زیادی شبیه به روتر است: باید نامی برای شبکه‌ای که اکسس پوینت ایجاد می‌کند تعریف کنید و رمزعبوری مشخص کنید.

۴- ویژگی امنیتی و الگوریتم رمزنگاری را همانند تصویر زیر مشخص کنید.

۵- تنظیمات را ذخیره‌سازی کرده و اکسس پوینت را راه اندازی کنید.

مرحله چهارم: پیکربندی کارت شبکه بیسیم

پس از راه اندازی روتر وایرلس  و در صورت لزوم اکسس پوینت، در مرحله بعد باید کارت‌های شبکه را پیکربندی کنید. این فرایند پیچیدگی خاصی ندارد و با کمترین زحمت ممکن انجام می‌شود. در گذشته لازم بود برای آداپتورهای Wi-Fi تنظیمات مربوط به TCP / IP روی کامپیوتر شخصی یا گوشی‌های هوشمند تنظیم می‌شدند، اما دیگر این‌گونه نیست، زیرا ویندوز همه این‌کارها را به شکل خودکار انجام می‌دهد.

وقتی روتر و اکسس پوینتی در شبکه خانگی نصب کنید، کارت‌های شبکه شما را ملزم می‌کنند بین حالت infrastructure – زیرساختی ( که به‌نام حالت اکسس پوینت شناخته می‌شوند) و حالت بی سیم ادهوک (ad hoc) که نظیر به نظیر نام دارد گزینه درست را انتخاب کنید.

کارت‌های شبکه بیسیم به‌طور پیش‌فرض برای کار در حالت زیرساختی و شبکهinfrastructure  تنظیم شده‌اند یعنی به‌طور خودکار شماره کانال WLAN را تشخیص داده و به آن متصل می‌شوند.

اگر کارت شبکه وایرلس در اتصال به شبکه نظیر به نظیر عملکرد ضعیفی دارد دو گزینه در اختیار دارید، یا شماره کانال روی روتر را تغییر دهید یا به شبکه اکسس پوینت متصل شوید. البته تنظیمات WLAN در حالت خانگی عملکرد خوبی دارند، زیرا تجهیزات در مجاورت یکدیگر قرار دارند اما در خانه‌هایی که متراژ آن‌ها از ۲۰۰ متر بیشتر است، برخی نقاط خانه نقطه کور دارند.

در این مرحله کاری که باید انجام دهید این است که:

۱- کارت شبکه را به کامپیوتر شخصی متصل کنید، پس از چند ثانیه توسط کامپیوتر شناسایی می‌شود.

۲- روی آیکون وای فای در سمت راست ویندوز ۱۰ کلیک کنید تا نام شبکه‌هایی که توسط روتر یا اکسس پوینت ساخته شده است را مشاهده می‌کنید.

۳- با کلیک روی شبکه موردنظر، ویندوز از شما سوال درباره نوع شبکه سوال می‌کند. گزینه Private را انتخاب کنید.

پیکربندی آداپتورهای بی‌سیمکارت شبکه بیسیم

۴- در این مرحله پنلی ظاهر می‌شود که باید رمزعبوری که در زمان ساخت شبکه بی سیم تعیین کرده‌اید را در پنل مربوطه وارد کنید. اگر رمزعبور را به درستی وارد کنید دانگل به شبکه وایرلسی که ایجاد کرده‌اید متصل و رمزعبور ذخیره می‌شود و در نهایت کامپیوتر به شبکه بی سیم خانگی شما متصل می‌شود.

همین فرایند در دستگاه‌های سیار نیز صادق است. باید به شبکه موردنظر متصل شوید و رمزعبور را وارد کنید تا اجازه دسترسی به شبکه را پیدا کنید.

نحوه اشتراک گذاری اینترنت بین دستگاه‌ها

شما می‌توانید اتصال اینترنت را از طریق شبکه بیسیم ad hoc به اشتراک بگذارید. برای این‌کار یکی از کامپیوترهای خود را به عنوان میزبان تعیین کنید (در واقع جایگزینی برای روتر است). این کامپیوتر اتصال به اینترنت را حفظ می‌کند و هنگام استفاده از شبکه باید روشن باشد. سیستم‌عامل ویندوز قابلیتی به‌نام اشتراک اتصال اینترنت (ICS) مخفف Internet Connection Sharing دارد که قابلیت کار با شبکه‌های ad hoc WLAN را دارد.

در این مرحله باید روی آیکن بیسیم در سمت راست صفحه کلیک کرده و در ادامه گزینه Mobile Hotspot را انتخاب کنید. همان‌گونه که در شکل زیر مشاهده می‌کنید، هات‌اسپات ایجاد شده، اما هیچ دستگاهی به کامپیوتر متصل نشده است.

اگر روی آیکون فوق راست کلیک کنید و گزینه Go to Setting را انتخاب کنید به صفحه تنظیمات وارد می‌شوید. در صفحه فوق نام شبکه و رمز عبوری که دستگاه‌ها برای اتصال به کامپیوتر نیاز دارند را مشاهده می‌کنید. البته امکان تغییر این تنظیمات وجود دارد.

کلام آخر

در این مقاله سعی کردیم به‌طور مختصر و خلاصه، نکات اولیه‌ای که برای ساخت و راه اندازی شبکه وایرلس خانگی به آن‌ها نیاز دارید مورد بررسی کنیم و نشان دهیم که چگونه اینترنت بیسیم را میان دستگاه‌های دیگر به‌اشتراک قرار دهید.

نکات دیگری در ارتباط با شبکه‌های بیسیم خانگی و داخلی وجود دارد که باید به آن‌ها دقت کنید که هر یک موضوعات مفصلی هستند:

  1. برطرف کردن مشکل نویز روی سیگنال
  2. فیلتر کردن مک‌آدرس‌ها
  3. نکات امنیتی در نصب اکسس پوینت در خارج از خانه
  4. جزییات فنی مربوط به امنیت بیسیم
  5. انتخاب باند فرکانسی مناسب
  6. پیکربندی روتر
  7. نحوه راه اندازی کارت شبکه بی سیم

پیکربندی ابتدایی سوییچ های سیسکو

همانطور که می دانید زمانی که یک سوییچ را خریداری و نصب کردید باید شروع به پیکربندی آن نمایید که این کار به شرایط محیطی که قرار است سوییچ در آن مورد استفاده قرار گیرد بستگی خواهد داشت.سوییچ ها دارای دو نوع مدیریتی و غیر مدیریتی می باشند که در سوییچ های مدیریتی پیکربندی به مدل و قابلیتهایی که سوییچ ارائه می دهد و همچنین به محیطی که قرار است سوییچ در آن مورد استفاده قرار گیرد بستگی خواهد داشت.
این مقاله به شرح پیکربندی اولیه سوییچ خواهد پرداخت بنابراین برای آشنایی با نحوه ی پیکر بندی اولیه سوییچ در این مقاله با ما همراه باشید.

 

اتصال به سوئیچ

برای اتصال به سوییچ باید از درگاهی به نام کنسول که از نوع RJ45 یا  USB  بر روی سوییچ می باشد استفاده کرد . همچنین کابلی به نام کابل کنسول نیز برای اتصال سوییچ به کامپیوتر شما مورد نیز می باشد. در صورتی که سوییچ شما از مدلهای قدیمی موجود در بازار می باشد باید از یک مبدل سریال به یواس‌بی برای اتصال کایل کنسول به کامپیوتر خود استفاده کنید.

میان‌افزار دستگاه

نرم افزار PUTTY  در واقع یک میان افزار بوده که مبتنی بر محیط خط فرمان می باشد و با استفاده از آن می توانید با سوییچ خود ارتباط برقرا کنید.بنابراین شما می توانید از این نرم افزار برای برقرار ارتباط با سوییچ خود استفاده کنید اما باید به این نکته نیز توجه کنید که به هنگام استفاده از این نرم افزار باید به انتخاب درگاه serial و COM برای برقراری ارتباط با سوییچ بپردازید و نوع ارتباط خود را یکی از این دو درگاه در نظر بگیرید تا در برقراری ارتباط خود با سوییچ به مشکلی برخورد نکنید.

پیکربندی اولیه سوئیچ‌های سیسکو

حال به مراحل پیکربندی اولیه سوییچ خواهیم پرداخت با ما همراه باشید:

در مرحله اول باید کابل کنسول را به سوییچ و کامپیوتری که می خواهید آن را به سوییچ متصل کنید وصل کنید .سپس نرم افزار PuTTY را بر روی کامپیوتر خود نصب کرده و آن را اجرا کنید. نوع ارتباط خود را درگاه serial انتخاب کنید.

 

در مرحله بعد باید به بخش Category رفته و بر روی گزینه Serial  کلیک کنید.

حال باید به انتخاب نوع ارتباط سریال بپردازید. برای این کار باید به انتخاب گزینه پورت COM را برای فعال‌سازی فیلد Serial line to connect در وضعیت COM1 بپردازید.

بعد ار انتخاب نوع ارتباط سریال نوبت به تعیین سرعت ارتباط با سوییچ می باشد که برای این کار در صورتی که سوییچ شما مربوط به سری‌های ۳۰۰ و ۵۰۰  می باشد استفاده از مقدار ۱۱۵۲۰۰  برای سرعت ارتباط با سوییچ بهتر می باشد.

حال باید به تنظیم فیلد مربوط به Data bits بپردازید که مقدار ۸ برای تنظیم این فیلد مناسب می باشد.همچنین مقدار 1 را برای تنظیم فیلد مربوط به Stops bits قرار دهید.

بعد از انجام تنظیمات گفته شده به منوی Parity رفته و به انتخاب گزینه None بپردازید.

گزینه None را برای منوی مربوط به Flow Control نیز انتخاب کنید.

در اخر تنظیمات انجام شده را سیو کرده و به اجرای PuTTY CLI بپردازید. برای اینکه بتوانید تنظیمات را سیو کنید باید به قسمت Session  در پنل سمت چپ رفته و فیلد Saved Session را پیدا کرده و نامی را برای تنظیمات انجام داده انتخاب بر روی گزینه Save کلیک کنید. حال برای وارد شدن به محیط CLI باید به انتخاب گزینه Open بپردازید.

بعد از انجام تمامی مراحل بالا باید با پیغام زیر روبرو شوید:

<Switch

ورود به حالت EXEC و تنظیم نام میزبان برای سوئیچ

بعد از مشاهده  <Switch و باز شدن محیط CLI باید کلمه Enable را تایپ کرده تا وارد محیط مربوط به پیکربندی سوییچ شوید. بعد از تایپ این کلمه خط فرمان به صورت #Switch تغییر خواهد کرد.در مرحله بعد باید فرمان زیر را تایپ کنید:

Switch# configure terminal

#Switch(config)

 

حال بهتر است برای سوییچ خود یک نام مشخص کنید برای این کار باید به اجرای دستور زیر بپردازید:

Switch(config)# hostname access-switch1

#access-switch1(config)

 

همانطور که مشاهده می کنید نام سوییچ مورد نطر به access-switch1 تغییر داده شد.

اختصاص گذرواژه به سوئیچ

حال برای ایجاد امنیت و بالا بردن آن باید برای سوییچ خود یک پسورد قرار دهید تا دسترسی به آن محدود شود و تنها افراد مشخصی که از پسورد اطلاع دارند بتوانند به سوییچ دسترسی داشته بااشند برای انجام این کار باید دستور زیر را اجرا کنید:

access-switch1(config)# enable secret COMPARI7ECH

 

پیکربندی Telnet و گذرواژه های دسترسی کنسولی

در این قسمت باید برای ورود و استفاده از Telnet یک پسورد قرار دهید. انجام این کار سبب شده تا با امنیت بیشترب با سوییچ ارتباط برقرار کنید. انجام این کار سبب می شود تا در صورتی که فردی بخواهد از طریق Telnet  به سوییچ شما متصل شود امکان این کار را نداشته باشد برای اینکه بتوانید برای Telnet یک گسورد قرار دهید باید به اجرای دستورات زیر بپردازید:

Telnet

access-switch1(config)# line vty 0 15
access-switch1(config-line)# password COMPARI7ECH
access-switch1(config-line)# login
access-switch1(config-line)# exit
#access-switch1(config)

 


Console

access-switch1(config)# line console 0
access-switch1(config-line)# password COMPARI7
access-switch1(config-line)# login
access-switch1(config-line)# exit
#access-switch1(config)


پیکربندی آدرس‌های IP برای دسترسی از طریق تلنت

حال باید به تعیین آدرس آی پی هایی بپردازید که قصد دارید به آنها دسترسی استفاده از Telnet را بدهید. برای این کار باید دستورات زیر را اجرا کنید:

access-switch1(config)# ip
access-list standard TELNET-ACCESS
access-switch1(config-std-nacl)# permit 216.174.200.21
access-switch1(config-std-nacl)# permit 216.174.200.21
access-switch1(config-std-nacl)# exit


شما همچنین می توانید به پیکربندی یک فهرست از کنترل دسترسی ها برای VTY بپردازید. با انجام این کار شما از اتصال افراد مجاز به سوییچ به وسیله Telnet اطمینال حاصل خواهید کرد.برای انجام این کار باید دستورات زیر را اجرا کنید:

access-switch1(config)# line vty 0 15
 #access-switch1(config-line)
access-class TELNET-ACCESS in
access-switch1(config-line)# exit
#access-switch1(config)

پیکربندی آدرس مدیریتی شبکه

حال باید به تعیین یک آئری آی پی مدیریتی شبکه بپردازید نا بتوانید به وسیله Telnet و یا SSH به سوییچ متصل شوید. برای اینکه این کار را انجام دهید باید ابتدا به یک VLAN رفته و به تعریف یک رابط مجازی  همراه با یک آدرس آی پی بپردازید.برای این کار باید از دستورات زیر استفاده کنید:

access-switch1(config)# interface vlan 1 
access-switch1(config-if)# ip address 10.1.1.200 255.255.255.0 
access-switch1(config-if)# exit 
access-switch1(config)#

اختصاص گیت‌وی پیش‌فرض به سوئیچ

حال باید به تعیین Default Gatway مورد نظر در شبکه خود بپردازید.Default Gatway در واقع ادری آی پی روتر شما در شبکه بوده که قرار است سوییچ شما با آن ارتباط برقرار کند. در صورتی که Default Gatway را تعیین نکنید آنگاه VLAN1 شما نخواهد توانست ترافیک را برای شبکه شما ارسال کند.برای اینکه بتوانید Default Gatway مورد نظر خود را مشخص کنید باید دستور زیر را تایپ و اجرا کنید:

access-switch1(config)# ip default-gateway 10.1.1.254

غیر فعال کردن پورت‌های بازی که کاربرد ندارند

همانطور که می دانید هکرها قادر هستند تا از طریق پورتهای باز موجود بر روی سوییچ وارد شبکه شوند بنابراین توصیه ما به شما این است که پورت های باز سوییچ خود راکه مورد استفاده قرار نگرفته اند را ببندید برای انجام این کار تنیز باید به اجرای دستورات زیر بپردازید:

access-switch1(config)# interface range fe 0/25-48
access-switch1(config-if-range)# shutdown
access-switch1(config-if-range)# exit
#access-switch1(config)


همانطور که در دستورات بالا و در خط اول مشاهده می کنید برای بستن پورت ها می توانید محدوده ی آنها را مشخص و وارد کنید.

ذخیره‌سازی تنظیمات پیکربندی سیستم

بعد از اتمام پیکربندی سوییچ نیاز است تا تنظیمات انجام شده ذخیره شود برای اینکار باید دیتور زیر را اجرا کنید:

access-switch1(config)# exitaccess-switch1# wr

پیکربندی NetFlow برای مدیریت سیسکو

در صورتی که بخواهید بر ترافیک شبکه نظارت داشته باشید و سوییچ شما از سوییچ های مربوط به سیسکو باشد می توانید برای نظارت بر ترافیک موجود در شبکه خود از پروتکل NetFlow استفاده کنید. برای اینکه بتوانید این کار را به مرجله اجرا درآورید باید تنظیمات زیر را انجام دهید:

ابتدا به محیط پیکربندی سوییچ خود بروید:

Switch# configure terminal

سپس باید به ایجاد یک رکورد ضبط اطلاعات بپردازید که برای این کار باید به اجرای دستور زیر بپردازید:

#flow record Comparitechrecord

در مرحله بعد باید به تعیین موارد زیر بپردازید:

 آدرس آی پی منبع IPv4

آدرس آی پی مبدا IPv4

پروتکل IPv4

پورت-مبدا انتقال

پورت-مقصد انتقال

رابط ورودی

رابط خروجی

برای انجام این کار باید از دستورات زیر استفاده و آنها را اجرا کنید:

 

Switch# match ipv4 source address
Switch# match ipv4 destination address
Switch# match ipv4 protocol
Switch# match transport source-port
Switch# match transport destination-port
Switch# match ipv4 tos
Switch# match interface input
Switch# collect interface output

حال برای اینکه پیکربندی مربوط به رکورد flow تکمیل شود و همچنین نوع داده هایی که می خواهید جمع آوری می کنید تعیین شود باید دستورات زیر را اجرا کنید:

Switch# collect interface output
Switch# collect counter bytes
Switch# collect counter packets
Switch# collect timestamp sys-uptime first
Switch# collect timestamp sys-uptime last

حال باید به ایجاد یک مکانیزم ارسال‌کننده flow بپردازید تا به ارسال اطلاعات ضبط و ذخیره شده برای یک ابزار تحلیل‌گر خارجی شبکه پرداخته شود. برای اینکه بتوانید یک exporter ایجاد کنید باید دستور زیر را اجرا کنید:

Switch# flow exporter Comparitechexport

حال باید آدرس آی پی سرور تحلیل گر را قرار دهید. برای اینکار باید دستور زیر را اجرا کنید:

Switch# destination 117.156.45.241

حال باید به تعیین رابطی بپردازید که قصد دارید بسته ها را بوسیله آن ارسال کنید. برای این کار باید دستور زیر را اجرا کنید:

Switch# destination source gigabitEthernet 0/1

سپس باید به تعیین پورتی که عامل نرم‌افزاری برای گوش کردن به بسته‌های شبکه از آن استفاده می‌کند بپردازید.برای اینکار باید دستور زیر را اجرا کنید:

Switch# transport UDP 2055

حال باید  به تعیین نوع پروتکلی که داده‌ها قصد ارسال داده‌ها با استفاده از آن را دارید بپردازید برای این کار باید دستور زیر را اجرا کنید:

Switch# export-protocol netflow-v9

و اما اجرای این دستور برای این است تا شما مطمئن شوید در زمان انتقال داده ها هیچ مشکلی پیش نیاید:

Switch# template data timeout 60
Switch# flow monitor Comparitechmonitor

حال باید بین flow monitor و flow record ارتباط برقرار کنید . برای انجام اینکار باید به اجرای دستور زیر بپردازید:

Switch# record Comparitechrecord
Switch# exporter Comparitechexport

در صورتی که بخواهید ارسال اطلاعات مورد نظر بدون وقفه صورت گیرد باید دستورات زیر را اجرا کنید:

Switch# cache timeout active 60 
Switch# cache timeout inactive 15

در انتها برای خروج باید به اجرای دستور زیر بپردازید:

Switch# exit

حال باید به تعیین رابط‌های ورودی که داده‌های NetFlow را جمع‌آوری می‌کنند بپردازید. در صورتی که رابط شما از نوع رابط اترنت باشد باید ئستور زیر را اجرا کنید:

Switch# interface gigabitEthernet 0/1

در صورتی که از رابط های چندگانه استفاده می کنید باید از دستور زیر استفاده کنید:

Switch# ip flow monitor Comparitechmonitor input

در صورتی که خواهان استفاده از یک رابط مشخص برای داده‌های NetFlow خود می باشد می توانید از دستور زیر استفاده کنید:

Switch# ip flow monitor Comparitechmonitor input 
Switch# ip flow monitor Comparitechmonitor output

در اخر از دیتور زیر برای خروج از تنظیمات استفاده کنید:

Switch# exit

در آخر تنظیمات انجام داده شده را سیو نمایید.

ترفندهایی برای افزایش سرعت فلش های USB

در این مقاله ما می خواهیم شما را با ترفندهایی برای بالا بردن سرعت فلش آشنا کنیم با ما همراه باشید:

 استفاده از کش را برای فلش فعال کنید.

برای اینکه استفاده از کش را برای فلش فعال نمایید باید مراحل زیر را طی کنید:

ابتدا از فلش خود یک بکاپ تهیه نمایید.سپس بر روی فلش راست کلیک کرده و گزینه Properties  را انتخاب نمایید. با باز شده پنجره مربوط به Properties به تب  Hardware  رفته و فلش خود را انتخاب کرده و بر روی گزینه Properties  کلیک نمایید.سپس به انتخاب گزینه change settings پرداخته و تب مربوط به Policies را انتخاب کرده و بر روی گزینه Better performanceبزنید.

فرمت فلش خود را به NTFS تغییر دهید.
هنگام انتقال فایل ها حافظه ی RAM را خالی کنید.

در صورتی که خواهان سرعت در انتقال فایلها بوسیله USB  می باشید باید تمامی برنامه های در حال اجرا در سیستم خود را ببندید.

هنگام انتقال فایل ها پورت های USB را خالی کنید.

در صورتی که برای انتقال فایل عجله دارید باید پورت های USB را  خالی نمایید. به عنوان مثال باید کیبورد یا موس یا هر نوع سخت افزار دیگری که از طریق USB  به سیستم شما متصل می باشد را از سیستم خود خارج نمایید.

افزایش فضای هارد با حذف فایل های آپدیت ویندوز پشتیبانی VOIP

افزایش فضای هارد با حذف فایل های آپدیت ویندوز پشتیبانی VOIP

برای انجام این کار ابتدا باید دکمه ویندوز موجود بر روی کیبورد خود را فشرده و در قسمت مربوط به Search programs and files  کلمه “Cleanmgr” را تایپ کرده و پنجره مربوط به “Disk Cleanup” را باز نمایید. با باز شده پنجرا شما قادر به مشاهده درایوهای سیستم خود می باشید حال با انتخاب درایو مورد نظر خود و انتخاب گزینه OK  به پاک کردن درایو مورد نظر خود بپردازید.

با انتخاب گزینه OK  پنجره دیگری برای شما باز خواهد شد که در پنجره باز شده باید گزینه Windows Update Cleanup را پیدا کرده و تیک مربوط به آن را بزنید.در اخر بر روی گزینه OK  کلیک نمایید.

با انجام این مراحل شما می توانید از شر فایلهای اضافی در سیستم خود راحت شوید.

آشنایی با راه حلهایی برای رفع مشکلات تاچ پد لپ تاپ پشتیبانی VOIP

در این مقاله قصد داریم تا شما را روشهایی آشنا کنیم که به کمک آنها بتوانید مشکلات مربوط به تاچ پد لپ تاپ خود را حل نمایید با ما همراه باشید:

آموزش فعال کردن تاچ پد لپ تاپ
  • راه حل اول : پاک کردن تاچ پد

برای پاک کردن تاچ پد لپ تاپ خد باید از یک تمیزکننده آمونیاکی یا پاک کننده های مخصوص که در بازار وجود دارد استفاده کنید.از آنجایی که از تاچپد لپ تاپ استفاده زیادی می شود بنابراین این امکان وجود دارد که مواد چسبناکی مانند لوسیونها یا کرم هایی که استفاده می کنید به آن چسبیده باشد که کارکرد آن را با مشکل مواجه خواهد کرد بنابراین با پاک کردن آن این مشکل حل خواهد شد.

 

راه حل دوم : Hard Boot

یکی از عواملی که مانع کارکرد درست تاچ پد در لپ تاپ می شود این است که بر اثر کار کردن با برنامه های روزمره مصرف پردازنده بر روی این برنامه معطوف شده که این خود باعث می شود تا تاچ پد قادر به بهرمندی از فضا برای اجرای فرمانهای کاربرانش نباشد و باعث بروز مشکل در تاچ پد خواهد شد. برای این که این مشکل حل شود تنها کافی است تا سیستم خود را خاموش کردن و بعد از چند دقیقه دوباره آن را روشن نمایید. انجام این کار سبب خالی شده بوت سیستم شده و پردازنده به تخصیص مقداری از ظرفیت خود به تاچ پد خواهد پرداخت. در صورتی که تاچ پد مشکل دار را حذف کردید و باز هم تاچ پد با مشکل مواجه بود باید سیستم خود را یک بار خاموش و مجددا روشن نمایید.

  • راه حل سوم: تنظیمات کلید گرم(HotKey)

یکی دیگر از مواردی که باعث بروز مشکل در تاچ پد خواهد شد این است که ممکن است با فشردن سهوی کلید گرم ،تاچ پد با مشکل مواجه شود. برای اینکه از این امر مطمئن شوید باید به کلیدهای F که در نوار بالایی کیبوردتان می باشد نگاه کنید. روی یکی از این کلیدها تصویری از تاچ پد موجود می باشد.آیکن تاچ پد به صورت یک صفحه ابریشمی بوده که با فشردن کلید Fn  و کلید تاچ پد ،تاچپد سیستم شما فعال خواهد شد.

در صورتی که مشکل تاچ پد شما حل نشد باید تمامی لوازم جانبی متصل به لپ تاپ خود را از لپ تاپ خارج کنید.

 

  • راه حل چهارم: فعال سازی تاچ پد

برای فعال کردن تاچ پد لپ تاپ خود ابتدا باید موس USB  را به سیستم خود متصل کرده و نتظیمات زیر را انجام دهید:

ابتدا به منوی Start  رفته و بر روی Control Panel کلیک کنید سپس گزینه Hardware and Sound  را در پنجره باز شده پیدا کرده و بر روی آن کلیک نمایید.به قسمت Device and Printers  رفته و به دنبال گزینه ی TouchPad یا گزینه TrackPad بگردید. در صورتی که علامت “X” و یا “! ” در کنار تاچ پد وجود داشت نشان دهنده ی غی فعال بودن تاچ پد شما می باشد.

برای اینکه تاچ پد را عال نمایید باید بر روی ان راست کلیک کرده و بر روی گزینه Enable  کلیک نمایید. همچنین می توانید با کلیک کردن بر روی گزینه “Scan for Hardware Changes ”درایور تاچ پد لپ تاپ خود را فعال نمایید. در اخر بر روی گزینه Yes  کلیک نمایید.

 

  • راه حل پنجم: تنظیم حساسیت تاچ پد

برای تنظیمات حساسیت تاچ پد باید مراحل زیر را طی نمایید:

ابتدا به منوی Start  رفته و بر روی Control Panel کلیک کنید سپس گزینه Hardware and Sound  را در پنجره باز شده پیدا کرده و بر روی آن کلیک نمایید. سپس به قسمت Mouse  رفته و در پنجره باز شده گزینه Buttons  را انتخاب کرده و بر روی فلشی که به طرف هدر Devices اشاره کرده ،کلیک نمایید… در اخر گزینه Double-click Speed را انتخاب کرده و به تنظیم مقدار سرعت پاسخ به تماس انگشت دست با تاچ پد سیستم بپردازید.

حال برای انجام تنظیمات مربوط به میزان حساسیت تاچ پد باید مراحل زیر را طی نمایید:

ابتدا به Device Setting رفته و گزینه Sensitivity Setting را انتخاب نمایید . سپس بر روی گزینه touch Sensitivity  کلیک کرده و در این قسمت به تنظیم میزان حساسیت تاچ پد خود بپردازید. بعد از انجام تنظیمان بر روی گزینه Apply  کلیک نمایید تا تنظیمات انجام داده شده اعمال شود.

 

  • راه حل ششم: نصب درایور جدید

یکی دیگر از مشکلاتی که باعث درست کار کردن تاچ پد شما می شود عدم نصب صحیح داریور مربوط به آن می باشد.برای اینکه این مشکل را رفع نمایید باید موارد زیر را انجام دهید:

ابتدا مروزگر خود را باز کرده و سایت سازنده لپ تاپ خود را بالا بیاورید. سپس در سایت باز شده به دنبال Support  بگردید . در لیست درایورهای مشاهده شده باید داریور مربوط به تاچ پد لپ تاپ خود را پیدا کنید.درایور پیدا شده باید جدیدترین ورژن باشد. جدید ترین درایور را دانلود کرده و بر روی لپ تاپ خود نصب نمایید.

در صورتی که با انجام راه حل های گفته شده باز هم تاچ پد شما با مشکل مواجه شد می توان نتیجه گرفت که تاچ پد شما دارای مشکل نرم افزاری بوده و باید آن را به افزار متخصص در زمیتنه سخت افزار لپ تاپ نشان داد.

چگونگی مشاهده ی کاربرانی که درحال کپی کردن فایل های به اشتراک گذاشته در کامپیوتر شما در شبکه ی باشند پشتیبانی VOIP

در این مقاله قصد داریم تا شما را با نحوه ی مشاهده کاربرانی که فایلهای به اشتراک گذاشته در کامپیوتر شما را کپی می کند  آشنا کنیم با ما همراه باشید:

برای اینکار ابتدا باید کلید ترکیبی Win+R را فشرده و در محیط مربوط به Run  عبارت mmc  را تایپ و بر روی OK کلیک نماید.
در پنجره باز شده به منوی File  رفته و بر روی Add/Remove Snap-in کلیک نماید.
سپس در پنجره باز شده باید به قسمت Available snap-ins رفته  و به انتخاب گزینه Shared Folders بپردازید، بر روی Add  کلیک کرده و در پنجره باز شده بر روی گزینه Finish  بزند.
بعد از انتقال Shared Folders به قسمت Selected snap-ins رفته و بر روی دکمه‌ی OK کلیک نماید. سپس در قسمت سمت چپ پنجره‌ی Console باید بر روی (Shared Folders (Local کلیک کرده و سپس گزینه  Sessions را انتخاب نماید.
اکنون از قسمت سمت راست پنجره، نام کامپیوتر شخص کپی کننده و تعداد فایل‌هایی که در حال کپی می باشند قابل مشاهده است.

نحوه ی رجیستر کردن نرم افزارها بدون استفاده از سریال نامبر پشتیبانی VOIP

ممکن است تا کنون به نرم افزارهایی برخود کرده باشید که بعد از گذشت یک محدودیت زمانی مشخص از شما  سریال نامبر بخواهد . شما برای رفع این مشکل می توانید با دسترسی پیدا کردن به سریال یا کیجن و یا کرک به رجیستر کردن نرم افزار خود بپردازید. در بعض ی از مواقع نیز در صورت دسترسی نداشتن به سریال شما مجبور به استفاده از دموی نرم افزار خواهید بود.در این مقاله قصد داریم تا شما را با نحوه ی حل این مشکل آشنا کنیم با ما همراه باشید:

ر مرحله اول باید به پشتیبان گیری از رجیستری خود بپردازید برای انجام این کار باید مراحل زیر را طی نمایی:

ابتدا به قسمت Run ویندوز روفتهو عبارت Regedit  را تایپ نمایید و بر روی Ok  کلیک کنید. با انجام این کار پنجره مربوط به رجیستری برای شما باز خواهد شد. در پنجره باز شده به منوی File  رفته و به انتخاب گزینه Export  بپردازید. سپس در قسمت Export range به انتخاب گزینه ی All بپردازید. برای آن یک نام انتخاب کرده(در اینجا نام فایل Before می باشد) و آن را در درایو C  ذخیره نمایید.

بعد از امجام عمل پشتیبان گیری به نصب برنامه Wimamp  بپردازید نا بتوانید به مشاهده تغییرات در رجیستری بپردازید. سپس بعد از نصب برنامه نام برده باید به انجام کارهای گفته شده در مرحله قبل بپردازید و یک نام متفاوت برای آن انتخاب کرده(در اینجا نام فایل After می باشد) و در کنار فایل قبیلی ذخیره نمایید.

حال در این مرحله باید وار محیط Cmd  شوید و دستور زیرا اجرا نمایید:

fc c:\before.reg c:\after.reg>change.txt

در مرحله بعد باید به درایو C رفته و فایل change.txt را باز کرده و تمامی تغییرات رابا ستاره جدا ،جدا مشخص نمایید اما برای نوشتن کلمه همه ی حروف آن را حرف به حرف هر کدام را در خطی مجزا نوشته و مسیری که تغییرات ایجاد شده فقط فایل آخری که در آن تغییر ایجاد شده را نشان میدهد و از اول تا آخر مسیر آن فایل رو نشان نمیدهد برای اینکه راحت به فایلی که در آن تغییر ایجاد شده برسید  پایین را مطالعه کنید.
پیدا کردن فایل متغیر شده

برای پیدا کردن این فایل باید ابتدا به رجیستری رفته و منوی Edite را باز کرده . بر روی گزینه Find کلیک نمایید. حال برای دیدن تغییراتی که در یک فایل ایجاد شده باید در هر قسمتی که در فایل Chang.txt است را با قرار دادن در یک خط در Find what وارد کنید و بعد از چند ثانیه فایلی که در اون تغییر ایجاد شده رو مشاهده خواهید کرد.
نحوه ی رجیستری کردن برنامه ها

حال بعد از ثبت تغییرات در فایل Chang با کمی جستجو با Find رجیستری،فایلی که کرک شدن یا کرک نشدن برنامه را نشان میدهد را پیدا نمایید(بسیاری از برنامه ها برای نشان دادن کرک شدن یا نشدن آن ها را در یک فایل با عدد صفر نشان میدهند که به معنی کرک شدن برنامه است و برای کرک نشدن برنامه عدد یک را به کار میبرند)